Dövlət qurumlarının saytlarında büdcə vəsaitlərindən istifadə haqqında ətraflı məlumat yoxdur

Bakı/05.07.23/Turan: Bu gün, iyulun 5-də Bakıdakı "İbis Hotel Bakı" otelində "Dövlət Qurumlarında İnformasiya Şəffaflığının Ölçülməsi" Təşəbbüsünün yekun hesabatının təqdimat konfransı keçirilib.

Layihənin rəhbəri, hüquqşünas Ələsgər Məmmədli giriş sözü ilə çıxış edərək layihənin məziyyətləri barədə danışıb.

Monitorinq qrupunun rəhbəri Nəsimi Məmmədli yekun hesabatın əhatə etdiyi məsələlər barədə danışıb.

Onun sözlərinə görə, Azərbaycanda "Dövlət Qurumlarında İnformasiya Şəffaflığının Ölçülməsi" Təşəbbüsü ardıcıl olaraq bir neçə ildir ki, aparılır. Sonuncu hesabat 2022-ci ilin əvvəlində 2021-ci ilin vəziyyətini əks etdirmişdi. Həmin hesabat 2022-ci ildə başa çatandan sonra 2023-cü ilin yanvar-mart aylarında həyata keçirilib və 2022-ci ilə olan vəziyyəti əks etdirir.

"Dövlət Qurumlarında İnformasiya əldə etmək haqqında Azərbaycan Qanununun 9-cu maddəsində müəyyən edilən informasiya sahibləri arasında 14 dövlət qurumu, 17 nazirlik, 7 komitə, 19 dövlət xidməti, 30 agentlik, 20 ASC və QSC, 28 fond, idarə, mərkəz, MMC, 16 şirkət, komissiya, institut və s. və digər qurumlar olmaqla monitorinq aparılır.

Ümumilikdə mövcud qanunvericiliyə əsasən informasiya sahibi rolunda çıxış edən  151 dövlət qurumu və hüquqi şəxslərin rəsmi saytı monitorinq edilib.

Mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının rəsmi internet saytlarının onlayn şəffaflıq vəziyyəti 13 parametr və 59 qiymətləndirici meyarlar üzrə analiz olunub. Dövlət qurumlarının rəsmi internet resurslarında onların şəffaflıq vəziyyətini öyrənmək üçün rəsmi saytlarda yerləşdirilən 8968 informasiya blokunun hər biri fərdi analiz edilib. Dövlət qurumlarının dövlət xidmətləri ilə bağlı vahid məlumat portalına interqasiyasının real vəziyyəti araşdırılıb.

Qrup rəhbəri bildirib ki, 2020-ci ilin monitorinqi zamanı dövlət xidmətlərinin sayı 774 olub. 2021-ci ilin monitorinqi zamanı bu say 1041-ə yüksəlib.

İnformasiya şəffaflığı nöqteyi-nəzərdən ən yaxşı beş sayt arasında Dövlət Vergi Xidmətinin, Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin, Dövlət Gömrük Komitəsinin, Maliyyə Nazirliyinin, Əmək Nazirliyinin saytları var.

Ən pis saytlar arasında "Bakı taksi" MMC-nin, FHN-in Böhranları İdarəetmə Mərkəzinin, Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun, İqtisadi İslahatlar Mərkəzinin saytları var.

Hüquqi xidmət göstərən qurumların sayı 1153 olsa da, 2021-ci il ilə müqayisədə xidmətlər cəmi 0,9% artıb.

Ötən dövrlə müqayisədə 4 parametr üzrə 16 qiymətləndirici meyarda artım, 3 parametr üzrə tam və digər parametrlər üzrə 23 qiymətləndirici meyarda sabitlik, 6 parametr üzrə 22 qiymətləndirici meyarda isə azalma müşahidə edilib.

Haqqında bəhs olunan məsələlərin müzakirəsi başa çatdıqdan sonra bu sahədə vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün əsas çatışmazlıqlar qeyd olunub və tövsiyələr verilib.

Hesabatda deyilir ki, bir sıra dövlət qurumlarında hələ də İnformasiya əldə edilməsi haqqında Qanunun tələblərinə müvafiq olaraq informasiya infrastrukturu hələ də formalaşmayıb.

İnternet resursların əksəriyyətində elektron informasiya sorğusunun təqdimatı üçün platforma yetərli deyil. Bəzi saytlarda ümumiyyətlə sorğu tələb etmək bölməsi yoxdur. Qanunun tələblərinə baxmayaraq, informasiya məsələləri üzrə məsul şəxs və ya bölmə yaradılmayıb. Dövlət qurumları bir qayda olaraq büdcəsinin xərclənməsilə bağlı informasiyaları gizli saxlayır. Satınalmalar, əmlakların satılması və ya əldəyişməsi, satınalma zamanı istifadə edilən meyarlar əlçatan deyil. Şəxsiyyət vəsiqələrində e-imzanın aktiv edilməməsi problem olaraq qalır.

Keyfiyyətli internet xidmətlərinə çatımlılıq problemi davam edir.

Hesabata görə, dövlət qurumlarında qanunvericiliklə nəzərdə tutulan informasiya infrastrukturunun formalaşdırılması və təkmilləşdirilməsi vacibdir. Sənəddə tövsiyə edilir ki, dövlət qurumlarının əksəriyyətində tenderlərin keçirilməsi ilə bağlı şəffaflıq nəzərə çarpsın.

Açıq və keyfiyyətli informasiyaların yayılma formasında ziyarətçilər üçün əlavə texniki çətinliklər var və onların aradan qaldırılması tövsiyə edilir.

Daha sonra dövlət qurumlarının saytlarının ziyarətçiləri üçün yaranan çətinlikləri aradan qaldıırlmaq tövsiyə olunur.

Dövlət qurumlarının informasiya açıqlığı üçün dövlət nəzarətinin qənaətbəxş olmadığı vurğulanır və bunun aradan qadırılması tövsiyə edilir. 0