Hakimlər öz gəlirlərini gizlədirlər

Azərbaycanın məhkəmə orqanlarının on-line şəffaflığı cəmi 30% təşkil edir. Azərbaycan məhkəmələrinin saytlarının monitorinqinin yekunları bundan xəbər verir. Monitorinqi Media Hüququ İnstitutu (MHİ) keçirib.

Azərbaycanda bütün məhkəmələrin öz veb-resursları var, lakin ora məlumatların yalnız üçdə bir hissəsi yerləşdirirlər. Bu barədə MHİ-nin direktoru  Rəşid Hacılı bildirib.

MHİ-nin monitorinqini keçirdiyi digər dövlət orqanları ilə müqayisədə məhkəmələrin on-line şəffaflığı 5-7% çoxdur. Lakin bu üstünlük ümumi xarakterli məlumatın hesabına təmin olunur, informasiya xidmətlərinin göstərilməsinin dərəcəsinə görə yox.

MHİ-nin monitorinq qrupunun rəhbəri Xalid Ağəliyev bildirib ki, şəffaflığın dərəcəsinə görə üç Apellyasiya məhkəməsi liderlik edir – Şəki, Bakı və Sumqayıt. Onların göstəriciləri 36%-i ötür. Ali və Konstitusiya məhkəmələrinin şəffaflığı 35% təşkil edir.

Birinci instansiya məhkəmələrin saytları Məhkəmə Hüquq Şurasının (MHŞ) vahid portalında birləşdirilib. Bu, saytların və hakimlər, məhkəmə strukturları barədə məlumatların unifikasiyasına xidmət edib, lakin məhkəmələrin qərarlarının İnternetə çıxarılmasına səbəb olmayıb. Əksinə, bəzi hallarda hətta pisləşmə var.

Ekspert bəzi nöqsanların sırasında hakimlərin gəlirləri barədə məlumatların saytlarda olmamasını göstərib. Halbuki, qanuna görə, onlar öz qazanclarını bəyan etməlidirlər. Demokratik ölkələrdə hakimlər seminar və konfranslardakı çıxışlarından əldə etdikləri qonorarı da açıqlayırlar.

R.Hacılının sözlərinə görə, məhkəmələr qapalı proseslərə dair materiallar, dövlət, kommersiya, şəxsi və ailə sirləri istisna olmaqla, bütün məlumatı açıqlamalıdır. Məhkəmələrin hətta qapalı proseslərin yekunlarına dair  qərarları da İnternetdə yerləşdirilməlidir. Məhkəmələr həmçinin qarşıdakı proseslər barədə məlumatları açıqlamalıdır.

Media hüququ sahəsində ekspert, İREX-Azerbaijan təşkilatının nümayəndəsi Ələsgər Məmmədli informasiya xidmətlərinin şəffaflığının və məhkəmələrinin hesabatlılığının aşağı səviyyədə olmasını tənqid edib. Bu, cəmi 8% və 2% təşkil edir. Bu, faktiki olaraq, məhkəmələrin hələ 2005-ci ildə qəbul olunmuş “İnformasiya əldə edilməsi haqqında” qanuna əməl etməməsi deməkdir. Hətta qanunçuluğun keşiyində durmalı olan Ali Məhkəmənin saytında sorğulara cavab bölməsi yoxdur.

Ə.Məmmədli qeyd edib ki, məhkəmələrdə informasiyanın mətbuata çıxarılmasına məsul olan səlahiyyətli hakimlər və ya işçilər olmalıdır. Əgər bu, yoxdursa, o zaman məhkəmələrin sədrləri özləri qanuna uyğun olaraq KİV-ə məlumat verməlidir.

Qeyd edək ki, Məhkəmə Hüquq Şurasının nümayəndələri tədbirə dəvətli olsalar da, gəlməyiblər. —06V-