Media-icmal 04.12.17

Əlilliyi olan şəxslərə dövlət qayğısı, Azərbaycan kino sənətinin indiki durumu, heyvan bazarındakı bahalıq bugünkü (04 dekabr, 2017-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Əlilliyi olan şəxslərə qayğı

"Azərbayan" qəzeti "Sosial müdafiəyə xüsusi ehtiyacı olanlara qayğı göstərilir" (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=135123) sərlövhəli məqalədə əlillərə dövlət səviyyəsində qayğının gücləndirilməsini dəyərləndirir.

Müəllif xatırladır ki, 3 dekabr -Beynəlxalq Əlillər Günü Azərbaycanda da qeyd olunur və son illər Azərbaycanda əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının, maddi və mənəvi tələbatlarının dolğun şəkildə ödənilməsi yönündə fəal siyasət həyata keçirilir.

1993-cü ildə Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıtması ilə ölkədə əlilliyi olan şəxslərə dövlət qayğısının artdığını deyən müəllif 1994-cü ildə Bərpa Mərkəzinin tikilməsini və elə həmin ildən ölkədə Əlillər Gününün qeyd olunmasını buna nümunə göstərir.

Müəllif deyir ki, son 14 ildə isə dövlət tərəfindən əlilliyi olan insanların sosial rifahının yüksəldilməsi istiqamətində mühüm addımlar atılıb, müalicə, reabilitasiya, sosial təminatı ildən-ilə yaxşılaşıb: "Xüsusən bu dövrdə bərpa-müalicə şəbəkəsinin bölgələr üzrə genişləndirilməsi təmin olunub. Naxçıvan, Şirvan, Lənkəran, Şəki, Sumqayıt, Naftalan, Xaçmaz, Yevlax şəhərlərində regional bərpa mərkəzləri inşa etdirilərək istifadəyə verilib. Həmçinin sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların tibbi-sosial reabilitasiyası işinin gücləndirilməsi məqsədilə Bakı və Naxçıvan şəhərlərində Uşaq Bərpa mərkəzləri yaradılıb".

Müəllif deyir ki, hazırda Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində olmaqla ölkədə 15 bərpa-müalicə müəssisəsi fəaliyyətdədir, əlilliyi olan şəxslərin dövlət tibb müəssisələrində büdcə vəsaiti hesabına pulsuz ixtisaslı tibbi xidmətdən istifadə etmək hüquqları var.

Məqalədə deyilir ki, görülən tədbirlərin nəticəsi olaraq ölkədə reabilitasiya göstəricisi isə 6 faizə, son bir ildə tam reabilitasiya göstəricisi ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2,8 faizdən 3,8 faizə, hissəvi reabilitasiya göstəricisi 0,8 faizdən 2,6 faizə yüksəlib, təkrar əlillik müəyyən olunan şəxslərin və sağlamlıq imkanları məhdud hesab edilən uşaqların sayı ümumən 5251 nəfər azalıb.

Müəllif xüsusi qayğıya ehtiyacı olan vətəndaşlara diqqətin artırılmasını birinci vitse-prezident, Heydər Əliyev Fondunun rəhbəri Mehriban Əliyevanın da diqqət mərkəzində saxladığını bildirir və bu kateqoriya şəxslərin müalicə və təhsil hüquqlarının reallaşdırılmasının fondun prioritetlərindən olduğunu deyir.

Müəllif deyir ki, Fondun xəttilə müasir standartlara tam uyğun olan yeni bərpa mərkəzləri yaradılıb, müxtəlif kateqoriyalı əlillərin müalicəsi üçün resurs və reabilitasiya mərkəzləri, internat evləri, xəstəxanalar inşa edilib.

Müəllif vurğulayır ki, ölkədə əlilliyin qarşısının alınması, əlilliyi olan şəxslərin sosial müdafiəsi, tibbi-sosial reabilitasiyası, ictimai həyata inteqrasiyası dövlətin sosial siyasətinin əsas istiqamətlərindən biridir.

Azərbaycan kinosunun diletantlıq problemi

"Azadlıqinfo.az" saytında "Bir neçə kəlmə kinomuz haqda..." sərlövhəli məqalədə (https://www.azadliq.info/207924.html) kino-rejissor Eldəniz Quliyevin Azərbaycan kinosunun indiki vəziyyətinə dair düşüncələrinə yer verib.

Müəllif deyir ki, TV və böyük ekranlarda nümayiş olunan yeni filmlərə, teleseriallara baxarkən xəcalət çəkirik və bunun da səbəbi diletantlıqdır.

Müəllif bu diletantlığı futbol matçındakı azərkeşin meydanda oynayan futbolçulara "belə et, belə oyna" kimi emosiyaları ilə müqayisə edir və deyir: "Əgər hansısa möcüzə sayəsində, o cür fikirləşən adamları götürüb oyunçularla əvəz etsən... matçın hansı vəziyyətə düşəcəyi, yəqin ki, hər kəsə aydındı...Eyni ilə buna bənzər vəziyyət televiziya seriallarında və milli kinomuzda baş verir".

E.Quliyev hesab edir ki, elə bil hansısa gözəgörünməz bir əlin işarəsiylə kinematoqrafiya adlandırdığımız görüntü sənətinin "yüyəni" peşəkarlardan alınıb həvəskarlara peşkəş edilib.

Müəllif deyir ki, zaman-zaman təmtəraqlı "premyera"sı keçirilən bu kinofilmlərə "super, əla filmdi, sedevr kinodu" kimi epitetlərin vurulması da onları diletantlıqdan xilas etmir.

E.Quliyev bu kinofilm və seriallarda mövzu bəsitliyi, obrazların, süjet xətti, konfliktlərin primitiv təqdimatı və həlli, kino estetikasına tamam yad nümunələr, ideyasızlıq, kobud montaj qüsurları, bayağı musiqi seçimləri, səviyyəsiz aktyor oyunu, eləcə də səriştəsiz operator, rejissor işi, və s. və kimi neqativlərin istənilən qədər olduğunu iddia edir.

Müəllifə görə, bu qədər neqativlərə göz yumulmasının da öz səbəbi var və bu da görüntü sənəti industriyasına cavabdeh olan şəxsləri indiki durumun qane etməsilə bağlıdır.

Müəllif hesab edir ki, kino sənətində yaranan bu durum əsas hədəfi televiziya və kinoda çalışacaq sənət adamları yetişdirmək olan Azərbaycan Dövlət İncəsənət Universitetinin kökündən sökülüb yenidən qurulmasının vacibliyini gündəmə gətirib, amma bu, hələ ki, heç kəsi maraqlandırmır.

Üstəlik, müəllif düşünür ki, burada daha bir səbəb ölkə üçün turizmin mədəniyyətdən daha önə verilməsidir: "Nəhayət və ən başlıcası: görünür, bu hakimiyyətə zövqü korlanmış, intellektsiz, estetik baxışlardan məhrum və dünyaduyumu korşalaşmış kütlə instinktləriylə yaşayan tamaşaçı lazımdır".

Amma bütün sadaladığı bu neqativlərə baxmayaraq, müəllif bədii kino sahəsini işğal altında saxlayan qeyri-peşəkarlığı müvəqqəti bir hal, mərhələ sayaraq nə vaxtsa keçib gedəcəyi ümidindədir, çünki kino sənəti mənəviyyatın tərkib hissəsidir və onun ölümə məhkum edilməsi çox ağır faciə ilə nəticələnər.

Bahalıq heyvan bazarını da vurub

"Müsavat.com" saytında isə "Bahalaşma "it bazarı"nı da vurdu: "Şəxsi ev heyvanları bazara çıxarılır" (http://musavat.com/news/bahalasma-it-bazari-ni-da-vurdu-sexsi-ev-heyvanlari-bazara-cixarilir-reportaj_487964.html sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif deyir ki, ölkədə baş alıb gedən bahalaşma bütün sahələrdə olduğu kimi heyvan bazarından da yan keçməyib: "Bakının zoomağazalarında ev heyvanlarının, eləcə də, heyvan yemlərinin qiyməti artıb. Bu da heyvansevərlərin vəziyyətini çətinləşdirib".

Azərbaycana cins heyvanların əksəriyyətinin xaricdən idxal olunduğunu deyən müəllif manatın məzənnə zəifliyinin, gömrük və vergi rüsumları, eləcə də logistik xərclərin artmasının qiymətlərə təsir etdiyini bildirir.

Müəllif deyir ki, bazarda bahalıq ilk addımda özünü hiss etdirir və satıcılar bunu inkar etmirlər.

Müəllifə görə, alıcılar ən çox az qulluq tələb edən dekorativ balıqlara üstünlük verirlər və balıqların qiyməti bu il iki dəfə artıb: "Balıqların xaricdən gətirilməsi baha başa gəlir, həmçinin gömrük rüsumları qalxdığından balığı topdan gətirənlərə də artıq sərf etmir və məcbur olub baha satırlar.

Müəllif satıcılara istinadən deyir ki, bahalaşma alıcı zəifliyi kimi problem də gətirib, əvvəl bir ədədi 1 manata satılan balıqlar indi 2 manata satılır, hətta bəzi yerlərdə qiyməti 3 manatdır, balıq yeminin bir kiloqramı isə 60 manata satılır.

Məqalədə deyilir ki, bazarda ən çox üstünlük təşkil edən cins itlərin satışıdır, amma hər zamankı kimi it bazarında alıcıdan çox satıcı var və bu şəxslərin ev heyvanlarıı satmalarına səbəb kimi it yemi və ətin bahalaşmasıdır.

Müəllif bir satıcıya istinadən deyir ki, itini bazara satmağa gətirsə də bir neçə həftədir ki, alıcı tapa bilmir: "Artıq bir neçə bazardır ki itimi sata bilmirəm. Cinsi "Sibir ovçarkası"dır, bir neçə il olar ki, məndədir. Əvvəl satmağı nəzərdə tutmuşdum, sonra xoşuma gəldi, saxlamağa başladım. İndi yemlər bahalaşıb, saxlamağa imkanım yoxdur. Ət də bahalaşandan sonra saxlaya bilmədim və minimum 700 manata satmağı nəzərdə tutmuşam".

Müəllif deyir ki, Sibir laykası olan "haski" də satılır, qiyməti 250 manatdır və sahibi itini satmasına səbəb kimi yemlərin bahalanmasını göstərir.

Yazıda deyilir ki, bazara əvvəlki kimi qiyməti 2-3 min manat arasında dəyişən itlər gətirilmir, ən bahalı itin qiyməti 500 manatdır və səbəb də budur ki, alıcılıq yoxdur və bahalı itləri bazara çıxartmaq sərfəli deyil.--0--