Media-icmal 08.04.19

Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolunun əhəmiyyəti, məktəb psixoloqları problemi, incəsənət sahəsinə baxış və s. məsələlər bugünki (08 aprel, 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Türkiyəyə gedən qatar yola düşür

"Azərbaycan" qəzeti "Türkiyəyə gedən qatara minik başlanır" sərlövhəli məqalədə Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmiryolunun mahiyyətini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycan müstəqilliyini qazandıqdan sonra bir çox beynəlxalq əhəmiyyətli layihələrin icrasında söz sahibi olub, haqqında danışılan və artıq istifadəyə verilmiş dəmiyolu da bunlardan biridir.

Yazıda vurğulanır ki, beynəxalq maliyyə institutları bu layihəni maliyyləşdirməkdən imtina etdikdə dəmir yolunun Gürcüstandan keçən hissəsini də Azərbaycan özü maliyyələşdirib, çünki bu, ilk növbədə Azərbaycan üçün siyasi və iqtisadi dividendlər demək idi.

Müəllif bu layihənin əhəmiyyətini Prezident İlham Əliyevin BTQ-nin açılış mərasimindəki çıxışından sitat gətirməklə təqdim edir: "Bakı-Tbilisi-Qars tarixi layihədir, qlobal layihədir. Bu layihə ölkələri bir-birinə daha yaxın edəcək. Bu layihə bölgədə sabitliyin, təhlükəsizliyin təminatı işində öz rolunu oynayacaq. Bu layihə bizim iqtisadi imkanlarımızı artıracaq və biz böyük vəsait əldə edəcəyik. Biz heç bir yerdən heç bir yardım, heç bir kredit almadıq, öz daxili imkanlarımız hesabına bu yolu tikdik və bu gün istifadəyə veririk".

Müəllif deyir ki, bu nəqliyyat dəhlizilə yük daşınması ilə birgə sərnişin daşımaq da mümkündür, artıq İsveçrənin "Stadler Rail Group" şirkəti tərəfindən istehsal edilən 10 vaqondan ibarət sərnişin qatarının xəttə buraxılması hazırdır və dövlət başçısı bu günlərdə Bakı Dəmir Yolu Vağzalında gətirilən həmin qatarlarla tanış olub.

Məqalə müəllifi bildirir ki, vaqonlar "standart", "komfort", "biznes" və "restoran" olmaqla 4 kateqoriyalı, kateqoriyalara müvafiq 10, 20 və 32 nəfərlikdir, bir istiqamət üzrə 246 yer nəzərdə tutulur, saatda 160 kilometr sürətlə hərəkət etmək imkanına malikdir.

Müəllif hesab edir ki, BTQ dəmir yolu yüklərin həm maya dəyəri, həm də vaxtında mənzil başına çatdırılması baxımından mövcud Süveyş kanalı marşrutundan da sərfəlidir, belə ki, Çindən Avropa ölkələrinə yükləri 12-15 günə çatdıra bilər, halbuki, Süveyş kanalı varisətislə bu, 45-62 gün deməkdir.

Yazı müəllifi deyir ki, BTQ-də yüklərin daşınmasının maya dəyəri də aşağıdır və bu amil BTQ-yə marağın artmasını təmin edir.

Xatırladaq ki, uzunluğu təxminən 850 kilometr olan BTQ dəmir yolunun 504 kilometri Azərbaycan ərazisindən keçir. Avropanı Asiya ilə birləşdirən ən qısa və etibarlı marşrut olan bu yol vasitəsilə birinci mərhələdə 5 milyon, ikinci mərhələdə 17 milyon ton, sonra isə daha böyük həcmdə yüklərin daşınması nəzərdə tutulub.

Sonda isə oxuyuruq: "Bir sözlə, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu Avrasiyanın nəqliyyat xəritəsinin önəmli hissəsidir. Yeni marşrut yolboyu yerləşən ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi və qarşılıqlı sərmayə qoyuluşunu artırmağa, əməkdaşlığı genişləndirməyə imkan verir. Bu yol həm də sabitliyə və təhlükəsizliyə xidmət edir. BTQ-nin ölkəmizin geosiyasi əhəmiyyətini artırdığını və bizə əlavə imkanlar yaratdığını da unutmaq olmaz.

Müğənniyə 5 min manat, psixoloqa 30 manat...

"Modern.az"da isə "Müğənniyə 5 min sayırlar, psixoloqa 30 manat ödənişə baha deyirlər" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif məktəb psixoloqlarının fəaliyyəti, məktəblilər arasında psixoloji problmelərlə bağlı məktəb psixoloqu Fatimə Qasımova və təhsil eksperti Kamran Əsədovla müzakirə aparır.

"Bu gün məktəblərdə psixoloq ştatı mövcud olsa da, bu vəzifəni tutanlar, demək olar ki, onlar öz işlərini lazımınca yerinə yetirə bilmirlər və məktəblilər arasında artan psixoloji problemlər bunun bariz nümunəsidir". F.Qasımova bunu "modern.az"a açıqlamasında bildirir.

F.Qasımova hesab edir ki, psixoloq yalnız şagirdlərlə deyil, eyni zamanda müəllim və valideynlərlə də mütəmadi ünsiyyətdə olmalıdır: "Müəyyən testlər işlənib hazırlanır ki, bununla da uşaqlarda qorxu və aqressiya dərəcəsi müəyyən edilir, bu testlər vasitəsilə problemin əslində kimdə olduğu öyrənilir.Yəni nəticəyə uyğun uşağın valideyni və ya müəllimi ilə psixoloq arasında söhbət keçirilir".

Ekspert K.Əsədov isə hesab edir ki, məktəb psixoloqlarının əmək haqları da artırılmalıdır.

K.Əsədov iddia edir ki, orta məktəbdə psixoloji xidmət zəifdir, bu zəifliyin bir səbəbi bu sahənin yeni olması, tam oturuşmaması, cəmiyyətin bu barədə tam maariflənməməsidir: "Valideyn hələ tam fərqinə vara bilmir ki, psixoloqun orta məktəbdə işi nədən ibarətdir. Ona görə də, maarifləndirmə işi, düşünürəm ki, daha da geniş formada aparılmalıdır".

Ekspertə görə, digər səbəb məktəb psixoloqlarının psixoloji işi aparmaq üçün şəraitlərinin olmaması, ştatların və maaşların azlığıdır: "Orta məktəbdə çalışan psixoloqun aldığı əmək haqqı da digər müəllimlərin aldığı məvacibə müəyyən qədər bərabər tutulmalıdır".

K.Əsədov deyir ki, son vaxtlar baş verən intiharların bəziləri orta məktəb şagirdləri ilə bağlıdır, burada məktəb psixoloqunun da məsuliyyəti var, belə ki, psixoloq işini görə bilmir.

Ekspertə görə, valideyn ilə uşağın ünsiyyət və tərbiyə prosesini düzgün qurması, ailədaxili münasibət, yeniyetmənin özünün fərdi daxili psixoloji problemləri kimi problemlər yaşanır və belə problemlərlə bağlı söhbətlər məxfi aparılır, odur ki, psixoloqun şəraiti olmalıdır ki, bunları edə bilsin.

K.Əsədov hesab edir ki, psixoloji xidmət pullu olmalıdır, amma bu yanaşma Azərbaycanda tam formalaşmayıb: "Bizim insanlar yarım saat üçün bir müğənniyə 5 min manat pul saya bilirlər, lakin psixoloqun bir saat məşğul olması üçün 25 manat, maksimum 30 manat ödənişə baha deyirlər".

Ekspertin sözlərinə görə, bir tərəfdən cəmiyyət hələ də məktəbdə psixoloqu qəbul etmir, çox pis baxılır, ümumilikdə də orta məktəblərdə psixoloqların fəaliyyəti qənaətbəxş deyil.

Bu halda incəsənət inkişaf edər...

"Azadlıq.info" da isə "Hakimiyyəti tənqid edən sənətçilərə Azərbaycanda yer yoxdur" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Almaniyada mühacir həyatı yaşayan Vüsalə Musayeva ilə Azərbaycanda sənətə və sənətkara olan münasibəti dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, V.Musayeva muğam ifaçısı olub, "Leyli və Məcnun" operasında Leylini ifa edib.

V.Musayeva son vaxtlar istedadlı sənətkarların xarici ölkələrə üz tutduqlarını bildirir və buna səbəb kimi Azərbaycanda incəsənət xadimlərinin qiymətləndirilməsi sahəsində dəyərlər mövcud olmadığını iddia edir.

"Sənət adamlarına hansı dəyərlərə görə qiymət verilməsini müəyyən etmək imkansızdır. Bu da birmənalı olaraq bu sahəyə aid bəzi qurumların

günahıdır. Bu qurumda çalışanlar sənəti, sənətkarı doğru qiymətləndirməyi bacarmır, istedadlı musiqiçilərə, eləcə də incəsənətin digər sahələrində fəaliyyət göstərən şəxslərə layiq olduqları diqqəti yetirmir, onları sənətdən uzaqlaşdırmağa çalışmaqla məşğuldurlar".

V.Musayeva iddia edir ki, efirə çıxmaq, dövlət tədbirlərində çıxış etmək, qastrollara getmək üçün ya pulun, ya da" adamın" olmalıdır, əks təqdirdə bütün bunlardan məhrum olacaqsan.

Muğam ifaçısı deyir ki, mühacirətə getməyinin bir səbəbi də sənətinə verilməyən dəyər olub: "Azərbaycanda incəsənətə, mənəvi və mədəni dəyərlərin qorunmasına diqqət ayrılmır, bununla baglı dövlət proqramının mahiyyəti bilinmir.

İncəsənət xadimlərinə hansı dəyərlərə görə qiymət verilməsini müəyyən etmək mümkün deyil", deyə V.Musayeva bu sahədən narazılığını ifadə edir.

V.Musayeva hesab edir ki, indi Azərbaycanda mövcud olan sənəti dəyərləndirmə yuxarıları mədh etmək üzərində qurulub: "Amma mən o yolları keçə bilməzdim, onlar mənim gedəcəyim yollar deyil. Bu səbəblərə görə də mən vəziyyətə dözə bilmədim və ölkəni tərk etdim".

Sənətçi iddia edir ki, hakimiyyətə tənqidi münasibəti olan sənətçilərə Azərbaycanda yer yoxdur.

Azərbaycana qayıtmaq planına gəlincə, V.Musayeva deyir ki, bu barədə hələ ki, düşünmür: "İnanmıram ki, Azəarbaycanda qısa müddətdə ciddi dəyişikliyə nail olmaq mümkün olsun. Bütövlükdə ölkədə, o cümlədən incəsənət sahəsində ciddi islahatlar aparacaq hakim komanda mövcud deyil".

Müğənninin sözlərinə görə, həyat yoldaşına də ölkədə ciddi problemlər yaradılıb və həmin problemlər davam etməkdədir və Avropada siyasi mühacirlərin tədbirlərində etdiyi cıxışlara görə, dəfələrlə Azərbaycanda ailə üzvlərinə xəbərdarlıq edilib.

V.Musayeva deyir ki, bu sahənin nikişafı üçün incəsənət xadimlərinə tam sərbəstlik verilməli və sənət adamlarının siyasətdən kənar öz işlərini qurmasına şərait yaradılmalıdır, bu halda ölkədə incəsənət inkişaf edər, qanunsuzluqlar isə azala bilər.