Media-icmal 08.04.21

Türkiyə və Rusiyanın iştirakı fonunda Qafqaz regionunda vəziyyət, COVİD-19 pandemiyasının heyvanlarda aşkar edilə bilməsi ilə bağlı tədqiqatlar, Qarabağın azərbaycanlı icmasının Xankəndində ofis yaratmaq istəyinə münasibət, qiymət bahalığının səbəbləri və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır... 

“Müsavat.com” saytı “Yanımızda Türkiyə, qarşımızda Rusiya…” sərlövhəli məqalədə Türkiyə və Rusiyanın Qafqaz regionunda varlığı fonunda hadisələri dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Türkiyə bütün varlığı ilə Azərbaycandadır və bundan qətiyyən narahat deyil və 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsində işğal altındakı torpaqlar bu dövlətin hərbi-siyasi dəstəyilə azad edildi.

Müəllifin fikrincə, Türkiyə həm də Azərbaycanı gələcəkdə Rusiyanın pis sürprizlərindən qoruya biləcək tək dövlət, etibarlı müttəfiqdir.

İkinci Qarabağ savaşında qələbə əldə edilməsində Rusiyanın tutduğu mövqeyi vurğulayan müəllif bununla belə bu dövlətdən ehtiyat edilməli olduğunu da vurğulayır: “Rusiyadan ehtiyat etmək lazımdır. Proqnozlaşdırılmayan ölkədir, etibarsız dövlətdir, aqressiv qonşudur. Amma ondan bu qədər qorxmağa, qarşısında gözüqıpıq olmağa gərək yoxdur”, deyə müəllif bildirir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanın yanında Türkiyə kimi bir təbii və etibarlı müttəfiq varsa, önündə Rusiya kimi dövlətin olması o qədər də təhlükəli sayılmaz.

Müəllifin fikrincə, hazırda Putin ABŞ-la və onun regiondakı müttəfiqləri ilə müharibə vəziyyətindədir və belə əlverişsiz durumda Putin Azərbaycanı özündən narazı salmaz.

“Sfera.az” saytı “Bu təsdiqini taparsa, Azərbaycanda koronavirus daha sürətlə yayılacaq” sərlövhəli məqalədə COVİD-19 xəstəliyinin ev heyvanları arasında yayılması mümkünlüyü ilə bağlı araşdırmaları dəyərləndirir..

Müəllifin sözlərinə görə, bu istiqamətdə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İntitutu elmi-tədqiqat işlərinə başlayıb.

Məqalədə vurğulanır ki, hazırda bu yöndə Bakı şəhəri, Abşeron rayonu ərazisindəki heyvan sığınacaqlarında saxlanılan it və pişiklərdən müvafiq nümunələrin götürülməsi davam etdirilir.

Ekspertlərin fikrincə, bu virus heyvanlarda aşkar edildiyi halda virursun daha sürətlə yayılması mümkün görünür:

“Çünki, məlum olduğu kimi, heyvanlarda da asqırma, öskürmə funksiyaları var. COVİD-19-un yayılması da əsasən hava-damcı yolu ilə baş tutur, eyni zamanda, xəstəlik insandan da heyvana keçə bilər.

Ekspertlər deyirlər ki, koronavirusun 40-dan çox növü var, bunun cəmi yeddisi insanda özünü biruzə verir.

“Azerforum.com” saytı isə “Rusiya Azərbaycan icmasının Xankəndidə ofis açmasına mane ola bilməz, çünki...” sərlövhəli məqalədə Azərbaycan icmasının Xankəndində ofisini açması mümkünlüyünü dəyərləndirir.

Söhbət ondan gedir ki, Xankəndindən Azərbaycan parlamentinin bu şəhər üzrə deputatı, Qarabağın Azərbaycanlı icmasının rəhbəri Tural Gəncəliyev belə bir ofisin yaradılması haqda fikir səsləndirib.

Azərbaycan siyasətçiləri deputatın bu fikrini real sayaraq hesab edirlər ki, buna heç Rusiya da qarşı çıxa bilməz və beynəlxalq dəstək də əldə etmək asandır.

Məsələyə münasibət ifadə edən siyasətçilər deyirlər ki, müharibədən öncə beynəlxalq qurumlar Qarabağdakı Azərbaycan və erməni icmaları arasında əlaqələr olmasından danışırdılar.

Siyasətçilərə görə, bunun real yolu Qarabağdakı Azərbaycan icması rəhbərinin, eləcə də müharibə zamanı oradan köçkün düşmüş azərbaycanlıların Xankəndində yerləşməsidir.  

Şərh verən siyasətçlər diqqəti buna da yönəldirlər ki, Xankəndində yaradılacaq nümayəndəliyin təhlükəsizliyi təkcə Rusiya hərbçilərinə etibar edilə bilməz, burada Azərbaycan və Türkiyənin iştirakı da vacibdir.

“Yenisabah.az” saytında isə “İqtisadçıdan Gömrük Komitəsinə sərt ittiham: Ölkədə bahalaşmanın ən böyük baiskarı sizsiniz!” sərlövhəli məqalədə ölkədəki qiymət artımına bais olan səbəblər barədə danışılır.

“Ölkədə qiymət artımının ən böyük baiskarlarından biri Gömrük Komitəsidir. Bir çox iş adamlarından aldığım məlumata görə, yanvar ayından başlayaraq Gömrük Komitəsi rəsmi qaimələri tanımaqdan tam imtina edib, özündən yeni sxem icad edib”, deyə iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli bildirir.

Onun sözlərinə görə, sahibkarlar Azərbaycana mal gətirir, Azərbaycan gömrüyü malı hansısa ölkədə alındığı qiymətə yox, bazar satış qiymətinə rəsmiləşdirir və bunun ölkə daxilindəki bazarlarda bahalıq yaradacağının fərqində olmurlar. 

N.Cəfərli nümunə olaraq deyir ki, müəyyən ölkədən 12 manata alınan mal həmin qiymətə yox, Azərbaycan daxili bazarında 18 manata satıldığı üçün ən yaxşı halda 17 manata rəsmiləşdirilir. Bu zaman bazarda pərakəndə satış 20 manata qalxır.

Ekspert vurğulayır ki, növəti mallar ölkəyə gətirildikdə bazarda 20 manata satıldığı üçün 19 manata rəsmiləşdirilir və qiymət bahalığı addım-addım yüksəlir: “Beləcə, Gömrük spiralvari qiymət artımına təkan verir, sonra da Komitə sədri pandemiya şəraitində, iqtisadi aktivliyin çökdüyü dövrdə hər ay çıxıb deyir ki, “biz daha çox pul yığmışıq”. Elə bil ayaqqabı istehsal edib pul qazanırlar, yığdıqları hər manatın son ödəyicisi isə bizik - vətəndaşlardır”.