Media-icmal 09.02.20

Azərbaycanda könüllülük hərəkatının inkişafı, dünya bazarında neftin dəyər itirməsi, ölkəyə su təhdidi və s. məsələlər medianın aparıcı mövzualrı sırasındadır...

“Azərbaycan” qəzeti  “Könüllülərin əksəriyyəti tələbə gənclərdir” sərlövhəli məqalədə ölkədə könüllülük hərəkatını dəyərləndirir.

Müəllif dövlət-gənclik münasibətlərinə toxunaraq, dövlət başçısı İlham Əliyevdən sitat gətirir: “...Yəni bizim gənclərimiz bu gün cəmiyyətdə çox fəal rol oynayırlar və əlbəttə ki, gələcəkdə siz ölkəmizi idarə edəcəksiniz. Ona görə bir daha demək istəyirəm ki, ilk növbədə, milli vətənpərvərlik yüksək səviyyədə olmalıdır. Hər bir gənc bilməlidir ki, bizim hamımızın əsas vəzifəsi dövlət müstəqilliyini möhkəmləndirməkdir, onu qorumaqdır…”.

Müəllif vurğulayır ki, 2020-ci il Azərbaycanda “Könüllülər ili” elan edilib, keçən il dekabrın 10-da Beynəlxalq Könüllülər Günü münasibətilə Azərbaycan tələbə-könüllülərinin keçirilən forumunda da məqsəd tələbələr arasında könüllülük hərəkatının inkişafına, onların ictimai həyatda fəallığının stimullaşdırılmasına dəstək vermək olub.

Müəllifin sözlərinə görə, 400-dən çox tələbə-könüllü və digər qonaqların iştirak etdiyi forumda bir daha ölkədə gənclər siyasətinə xüsusi diqqət yetirildiyi, tarixi qərarlar qəbul edildiyi bildirilib.

Müəllif əlavə edir ki, son illər Azərbaycanda keçirilən beynəlxalq tədbirlərin təşkilində tələbə-könüllülərin fəaliyyəti də bunu təsdiqləyir: “Reallaşdırılan çoxsaylı layihələr içərisində "Bir" Tələbə-Könüllü Proqramı mühüm yer tutur. Bu, BMT-nin İnkişaf Proqramının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərini dəstəkləyən və könüllülüyü uğurla təbliğ edən ən böyük tələbə-könüllü platformasıdır”, deyə müəllif bildirir.

Müəllifin sözlərinə görə, hazırda 26 ali və 18 orta ixtisas təhsili müəssisələrini əhatə edən proqram 23000-dən artıq könüllünü sıralarında birləşdirir.

Müəllifə görə, könüllülük fəaliyyətinin yaratdığı təcrübə və imkanlardan bəhrələnən, savadlı və hazırlıqlı, innovativ texnologiyalara dərindən yiyələnən, milli dəyərlərə sahib, qloballaşan dünyanın çağırışlarına hazır olan gənc nəslin yetişdirilməsi Azərbaycan təhsilinin başlıca hədəfidir.

“Müsavat.com”da dərc edilən “Xəstəlikdən daha təhlükəli – neft 17 dollar olarsa” sərlövhəli məqalədə neftin qiymətinin ucuzlaşmasının səbəbləri və nəticələri dəyərləndirilir.

Müəllif öncə koronavirus, bunun dünyaya yayılması, fəsadları barədə danışır. Daha sonra isə mövzunu dünya bazarında neftin qiymətinin enməsinə gətirir.

Müəllif əlavə edir ki, Azərbaycanın da üzv olduğu “OPEK+” çərçivəsində əməkdaşlıq 20 gündən sonra tarix olacaq.

Yazı müəllifi buna səbəb olaraq Rusiyanın neftin bazara çıxarılmasına limit qoyulmasına daha razı olmamasını, neftin yaxın aylarda hətta 40 dollara, ən pis proqnoza görə isə 2001-ci il həddinə - 17 dollara düşəcəyini də deyənlər olduğunu bildirir.

Müəllif ekspertlərə istinadən deyir ki, Rusiyanın razılaşmadan çıxması neft bazarında indiyədək görünməmiş böhran yaradacaq, neft kəskin ucuzlaşdığı halda neft ölkələri də bundan ziyan çəkəcək: “Müharibə üçün neft lazımdır, Bakı nefti, Rusiya nefti, Ərəbistan nefti, İran nefti, Liviya, İraq nefti… Neft 20 dollar civarına düşərsə, krizis ölkələrə xəstəlikdən tez gələcək və təəssüf ki, bundan qorunmaq üçün də nə dərman, nə maska var”, - deyə müəllif bildirir.

Müəllif deyir ki, bundan sonra Rusiyanın yola gələcəyi inandırıcı deyil. O, dünya mediasının neft məsələsini dünya mediasının manşetlərə çıxararaq yaydığını, Azərbaycanın isə hələ də bir az arxayın göründüyünü bildirir.

Müəllif vurğulayır ki, indi dünya ölkələrinin əlaqələrində bir sistemsizlik var, bir ölkə başqasına xəbərdarlıq etmədən yolları bağlayır, dövlət öhdəliklərinin icrasını ertələyir: “Əvvəl neft verib buğda aldığın ölkə indi sənə maska altından inamsız baxacaqsa, nə alıb, nə sata bilərsən? Bu, bütün ölkələr üçün ciddi təhdiddir, özü də bu, təkcə neftdən ciddi gəlir əldə edə ölkələrə deyil, hamıya aiddir”.

Müəllifə görə, dünya ciddi iqtisadi böhrana doğru gedir, bunun üçün iqtisadi biliklərə ehtiyac yoxdur, tezliklə bunu hamı həyatında, işində, ən əsası cibində hiss edəcək.

“Ovqat.com” isə “Rusiyadan su təhdidi: “Azərbaycanla su probleminə yenidən baxılmalıdır” sərlövhəli məqalədə Dağıstan rəhbərliyinin Azərbaycanla suların bölüşdürülməsi müqaviləsinin dəyişdirilməsini tələb etməsinə diqqət çəkir.

Müəllifin sözlərinə görə, Dağıstan rəhbərliyi və Rusiya rəsmisi olan şəxs Dagıstanın su çatışmamazlığından əziyyət çəkməsi, meliorasiya problemi yaşanması barədə firkirlər səsləndiriblər, sərhədyanı subyektlərlə bu məsələlərin müzakirəsi və problemlərin həllində fəaliyyətlərin intensivləşdirilməsini vacib sayıblar.

Müəllif Samur çayı hövzəsindəki resursların bölüşdürülməsi, qonşu dövlətlə su probleminin həlli məsələsinə yenidən baxılmasının vaxtının çatdığını vurğulayır.

Müəllif isə vurğulayır ki, Azərbaycanla Rusiya arasında 2011-ci il avqustun 28-də sərhədlərin delimitasiyası və su resurlarının istifadəsi və qorunması haqqında müqaviləyə əsasən, Samur çayının sağ hissəsindən keçən sərhəd xətti çayın tam ortasına dəyişdirilmiş və tərəflər çayın su resurlarının bərabər paylarda istifadəsi və ekoloji su atıqlarının nisbətinin 30,5% təyin olunması yönündə razılaşmışdırlar.

“Azərbaycan Cənubi Qafqazın ən az şirin su ehtiyatlarına sahib olan ölkəsidir. Regionun ümumi şirin su ehtiyatlarının 62%-i Gürcüstanın, 28 %-i Ermənistanın, yalnız 10 %-i isə Azərbaycanın payına düşür”. 

Müəllif əlavə edir ki, Azərbaycan təkcə Cənubi Qafqazda deyil, post-sovet məkanında su ehtiyatı baxımından da ən kasıb ölkələrdən sayılır, su qıtlığına görə ölkəmiz Türkmənistan, Moldova, Özbəkistandan sonra 4-cü yerdə qərarlaşıb.

Yazıda deyilir ki, Azərbaycan suyun 74%-ni Araz, Kür və Samur çayı kimi xarici mənbələrdən alır, ölkədə meydana gələn 30%-lik su ehtiyatımızdan da səmərəli istifadə edə bilmir.

Müəllifə görə, əsasən yağış suyundan ibarət olan bu ehtiyatın böyük qismi Xəzər dənizinə axır, müstəqillik illərində bəzi su anbarları inşa olunsa da, su ehtiyatlarının lazımi səviyyədə toplanması tam həyata keçirilə bilməyib.

Məqalədə deyilənə görə, bu da ölkə iqtisadiyyatının prioriteti olan aqrar sektorun inkişafında ciddi əngələ çevrilir, qonşu dövlətlərin ortaq su mənbələriindən daha çox istifadə etməsi isə qıtlıq ehtimalını daha da artırır: “Rusiyanın Samur çayı ilə bağlı son mesajı da buna işarədir və “cızığınızdan çıxsanız, sizi su ilə imtahana çəkə bilərik”, deməkdir.