Media-icmal 10.01.2017

Dövlət başçısı İlham Əliyevin xarici səfərləri, ölkə turizminin problemləri, maliyyə bazarındakı qeyri-sabitlik bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

Azərbaycan- Şərqi Avropada da güclü dövlət

“Azərbaycan” qəzeti “12 ölkəyə 16 səfər” sərlövhəli məqalədə dövlət başçısı İlham Əliyevin  (http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=113526) 2016-c ildəki xarici səfərlərini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, yürüdülən xarici siyasət nəticəsində Azərbaycan təkcə Cənubi Qafqazda yox, Şərqi Avropada da güclü dövlət kimi qəbul edilir: “Məhz prezident İlham Əliyevin uğurlu xarici siyasəti nəticəsində Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sisteminin fəal üzvünə çevrilib. Azərbaycan beynəlxalq tədbirlərə, forumlara, konfranslara  ev sahibliyi etdiyi kimi xaricdə də aktiv şəkildə təmsil edilir. Bu, özünü 2016-cı ildə də göstərib”.

Bu sırada müəllif dövlət başçısının Münhen Təhlükəsizlik Konrfansında, Davos Forumunda, Vaşinqton Nüvə Sammitində iştirakını xatırladır.

Məqalədə vurğulanır ki, İ.Əliyevin 2016-cı ildə xarici ölkələrə etdiyi səfərlər Azərbaycanın xarici siyasətinin kifayət qədər uğurlu, düşünülmüş və çoxşaxəli olduğunu, dövlət və xalqın maraqlarına xidmət etdiyini göstərir: “Prezident İlham Əliyevin son 13 ildə Azərbaycan dövlətinin xarici siyasətdə elan etdiyi prioritetlərə uyğun dünyanın  ayrı-ayrı subyektləri ilə özünün siyasi və iqtisadi əməkdaşlığını tamamilə bərabərhüquqlu tərəfdaşlıq formatında qurub və keyfiyyətcə yeni mərhələyə yüksəlib”.

Daha sonra yazıda dövlət başçısının səfərlərinin təfərrüatlarına, iştirak etdiyi tədbirlərin mahiyyətinə toxunulur. Müəllif qeyd edir ki, 2016-cı ildə dövlət başçısı müxtəlif kontekstlərdən irəli gələrək təkcə Türkiyəyə 4 dəfə səfər etməli olub.

Bu sırada məqalədə keçən il Bişkekdə MDB çərçivəsində keçirilən tədbirdə İlham Əliyevin Ermənistan prezdentinə  cavabı xüsusi olaraq vurğulanır.

Görüşlər barədə ümumiləşdirmə verən müəllif  deyir ki, 2016-cı ildə dövlət başçısının xarici səfərləri, görüşləri, tədbirlərdəki çıxışları bir daha sübut edir ki, tam müstəqil şəkildə Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sisteminin nüfuzlu subyektinə çevrilib.

Müəllifə görə, dövlət başçısının son 13 ildə xarici siyasət məsələlərinə müstəsna  əhəmiyyət verməsi, beynəlxalq miqyasda qətiyyətli addımlar atması, Azərbaycan dövlətçiliyinin bu günü və gələcəyi baxımından son dərəcə əhəmiyyətlidir.

Aşağı servis, baha qiymət

“Exo” qəzeti “Azərbaycanın milli muzeyləri turist qəbuluna hazır deyil” sərlövhəli (http://ru.echo.az/?p=54265) məqalədə bu problemi ekspert Əli Abuzərovla müzakirə edir.

“Azərbaycan milli muzeyləri turistləri, xüsusilə ərəb ölkələrindən olan turistləri qəbul etməyə hazır deyil. Ölkədə ərəb dilində danışan gidlərə kəskin ehtiyac var. Təbii ki, bu da Azərbaycanın turizm bazarının imicinə müsbət təsir göstərmir”.  Əli Abuzərov durumu qəzetə belə şərh edir.

Ə.Əbuzərov deyir ki, muzeylərin qiymət siyasətində də problemlər var, belə ki, manatın devalvasiyaya uğraması ilə bağlı bəzi tanınmış muzeylər biletlərin qiymətini qaldırıb: “ Bu gün biletlərin qiymətlərinə yenidən baxılması üçün əlverişli vaxt deyil. Birincisi, ona görə ki, iqtisadi böhran bir çox ölkələrin əhalisinin cibinə zərbə vurub, hətta istirahət zamanı belə turistlər artıq pullarına qənaət edirlər. İkincisi, Azərbaycanın turizm sektoru kifayət qədər inkişaf etməyib, odur ki, qiymətlərin qaldırılması hələ çox tezdir. İndiki halda 8 manata bir bilet satmaqdansa 2 manatdan 10 bilet satmaq daha sərfəlidir”.  

Ə.Abuzərov deyir ki, ərəb turistlər Azərbaycanın tarixi dəyərlərilə çox az maraqlanırlar. Ekspertə görə, ərəb turistləri daha çox ölkələrində əldə edə bimədikləri spirtli içkiləri və s. cəlb edir, onları öyrənməli yox, əyləncəli proqramlar daha çox maraqlandırır: “Avropadan olan və rus turistlər ölkənun bir neçə muzeyində olmağa, onun mədəni və tarixi əlamətdar yerlərini görməyə can atırlar”.

Ekspert hesab edir ki, otellərdəki şişirdilmiş qiymətlər, çox olmayan otaq fondu, servisin aşağı səviyyəsi, aviabiletlərin qiyməti və birbaşa aviareyslərin olmaması Azərbaycan turizm sektorunun inkişafının minuslarıdır.

Ə.Abuzərov ərəb turistlərin çox olmasına baxmayaraq ərəb dilində bilən gidlərin azlığından şikayət edir. Belə ki, ərəb turistlərin heç də hamısı ingilis dilini bilmir və bu səbəbdən yaranan ünsiyyət maneəsi də turizm imicinə mənfi təsirini göstərir.

Sabitləşməyən maliyyə bazarı

“Novaya Vremya” qəzeti isə “Maliyyə sektorunu necə sabitləşdirməli?”  sərlövhəli (http://www.novoye-vremya.com/w78119/.../#.WHPKVBuLTIU) məqalədə bu suala cavab axtarır.

“Maliyyə bazarında sabitlik dövlətin öz funksiyalarını yerinə yetirə bilməsi üçün hökumətin maliyyə resurslarını səfərbər etmək baxımından uğurlu maliyyə siyasətinin zəmanətidir. Əgər sabitlik yoxsa maliyyə resurslarının səfərbərliyindən danışmağa dəyməz. Bunun da nəticəsində müxtəlif  hökumət proqramları, o cümlədən sosial proqramlar axsamağa başlayır”. Müəllif maliyyə bazarında sabitliyin rolunu belə dəyərləndirir.

Məqalədə maliyyə və bank sektorunun bir-birini tamamlamalı olduğu, bir sektorda nasazlığın avtomatik olaraq digərinə təsir göstərdiyi bildirilir.

Müəllif deyir ki, belə bir hal ölkədə böhranın ən yüksək həddi zamanı  manatın devalvasiyasında yaşanıb. Onun fikrincə, nə Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası, nə də Maliyyə Sabitliyi Şurası təsadüfi yaradılmayıb: “Təkcə maliyyə sabitliyi pozulmamışdı, bütün maliyyə sistemi dağılmaq həddində idi, odur ki, maliyyə bazarında, eləcə də bank sektorunda təcili tədbirlər görmək lazım gəldi”.

Müəllifə görə, bu tədbirlərə baxmayaraq, maliyyə bazarının sabitləşdiyini söyləmək olmaz, maliyyə sektoruna investisiyanın azalması bu sahədə qeyri-sabitliyin davam etməsinin göstəricisidir.     

Yazıda vurğulanır ki, 2016-cı ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycanın maliyyə və sığorta sektoruna investisiya qoyuluşu 86,3% azalaraq 2,6 milyon manat təşkil edib.

Müəllif deyir ki, 2016-cı ilin yanvar-noyabr aylarında iqtisadiyyatın inkişafı və sosial sahəyə bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 13009,1 miloyn manat yönəldilib ki, bu da 2015-ci lin göstəricilərilə müqayisədə 28% azalma deməkdir: “Burada nə demək olar ki? Əgər əhali maliyyə sektoruna inamı itirirsə başqa nəticə gözləməyinə dəyməz”.

Məqalədə iqtisadiyyatın maliyyə sektorunun acınacaqlı durumda olduğu deyilir və bu duruma səbəb kimi aşağıdakılar göstərilir: “Digər tərəfdən, bu xammala bağlı iqtisadiyyatların mahiyyətidir. Odur ki, nə yerli, nə də xarici investorlar maliyyə sahəsinə yatırım qoymaqla riskə getmək istəmirlər”.

Müəllif yerli bankların kredit siyasətinin dağıldığını, bir çox bankların sıradan çıxmaqda olduğunu, problemli kreditlərin rekord qırdığını, bankların pulları geri qaytara bilmədiklərini və özlərinə zərbə vurduqlarını bildirir.

Azərbaycanın sığorta bazarına gəlincə, müəllif bu bazarın həmişə zəif olduğunu deyir: “Aydın olan budur ki, burada hər hansı “əl ilə idarəetmə” hesabına kiməsə kömək etmək mümkün deyil, maliyyə sektoruna investisiya məsələsi bütün iqtisadiyyat  sağlamlaşdırıldıqda həllini tapa bilər”.