Media-icmal 15.03.2016

Rəsmi qəzetlər rəsmi qəbullar, görüşlər haqda yazır, ölkənin maliyyə-bank, sosial problemləri isə müstəqil medainın aparıcı mövzusudur.

Mərkəzi Bank və Neft Fondunun ehtiyatları ilə dollar tələbatını ödəmək mümkün deyil

Ekspertlər Mərkəzi Bankın banklara valyuta hərracını “Azadlıq” qəzetinə dəyərləndiriblər.

Ekspert Oktay Haqverdiyev satılan dolların faiz dərəcələrinin bəzi hallarda bankları dollar alışına maraqsız edə biləcəyini deyir. Onun fikrincə, bəzi hallarda bankların bu hərraclarda iştirak imkanları olmur. “Bizim bank sistemi balanslaşmanı itirib. Ona görə, bank sistemimiz iqtisadi qanunlar əasasında işləmir. Bir də kommersiya banklarının sahiblərinə baxsaq, görəririk ki, əksəriyyətinin bank işindən başı çıxmır. Onlar ancaq kredit barədə düşünürlər, ümumi bank siyasəti heç kəsi maraqlandırmır”.

Ekspert Qubad İbadoğlu Dövlət Neft Fondunun ay ərzində valyuta bazarına 400 milyon dollar çıxarmasının bazarın tələbatını ödəməyə yetərli olmayacağını deyir. Q.İbadoğluna görə, hazırda bankların dövlət və özəl şirkətlərin xarici banklar qarşısında öhdəliklərinin 10 milyard dolları ötdüyünü xatırladır. “Bu borclara xidmət daxili bazarda mal və xidmətlərini manatla reallaşdıran təşkilatlarda dollara əlavə tələbat yaradır, ölkədə sərbəst dönərli valyutaya aylıq tələbatın azı 1 milyard dollar təşkil etdiyini göstərir”. Bundan irəli gələrək, Q.İbadoğlu Mərkəzi Bankın və Neft Fondunun ehtiyatları ilə tələbatı ödəməyin mümkünsüz olduğunu bildirir.

Siqaret qıtlığı qaçaqmalçı və inhisarçılara sərf edir

Bakının mağazalarından siqaretlər sürətlə yoxa çıxır, dükanlarda siqaret qıtlığı yaşanır. Müəllif R.Vəliyev “Novoye Vremya” qəzetində dərc edilən “İnhisarçıların yerini qaçaqmalçılar tutur” məqaləsində bu son günlər pərakəndə satış sistemində yaşana bu problemi araşdırır.

Siqaretin nağd pulla satışına qadağa qoyulub, bundan itəli gələrək distribütorlar pərakəndə satış şəbəkəsinə məhsul gətirmirlər. İkinici devalvasiyadan sonra qiymətlərin bahalaşması tələbatçıların daha ucuz siqaret almaq axtarışına çıxardı. Bu isə qaçaqmal olan siqaretlərin dükanlara yol açmasına səbəb oldu. Müəllifə görə, qaçqamalçıların məhz bu məhsula “məhəbbət” göstərməsi asan izah edilir, çünki, çəkisi az, gətirmək asan, gəliri çox, əgər alıcı istədiyi siqareti mağazadan tapa bilməsə, ucuz qaçaqmal siqaretinə üz tutacaq”.

“Azərbaycanda insanlar gündəlik gəlirlərinin 8,3%-ni siqaretə xərc edirlər. Bu da qeyri-leqal siqaret dövriyyəsinin artımını göstərir. Həm də bu növ siqaretlər dövlət sərhədlərini asan keçə bilirsə, o zaman bunun arxasında hər iki sərhəddə inhisarçıların durduğu aydın olur. Qaçaqmal siqaret satışı bütün rüşvət sistemini ödədikdən sonra belə 470 min avro təmiz gəlir gətirir. Həftədə sərhədi 3-5 maşın, ayda isə 20 belə maşın keçir. Bu zaman qaçaqmalçıların xalis gəliri ayda 10 miylon avronu ötür”. Məbləğ böyükdür, amma o, dövlət büdcəsinə getmir.   

Bu, kimə sərfəlidir? Beləliklə, inhisarçılar və qaçaqmalçılar yenidən xalqın hesabına varlanmaq qərarı veriblər. Nə edək ki, bizim iqtisadiyyat belədir”

ÜTT-ə üzvlüyü bəzi iri məmurlar sabotaj edir

İndiki böhran şəraitində Azərbaycanın  Ümumdünya Ticarət Təşkilastına (ÜTT) üzvlük məsələsi aktuallaşır.

“Bütün dövlətlər danışıqlar apararaq bu quruma üzv olmaq istəyir. Azərbaycan isə sanki 1997-ci ildən üzv olmamaq üçün danışıqlar aparır”. Bu məsələdə durumu “Yeni Müsavat” qəzetinə ekspert Natiq Cəfərli anladır.

Ekspertə görə, bu quruma üzv olmaq məsələsində Azərbaycana maenəni kənarda yaratmırlar. Maneəni yaradan Azərbaycan hökuməti özüdür. “Azərbaycan daxili bazrını qorumaq adı ilə bu quruma üzv olmaq istəmir. Bu, çox bəsit yalan və bəhanədir. Çünki, daxili bazarı qorumaq istəyən ölkə yerli istehsalı gücləndirərdi”.         

Eksperet indiyə kimi belə bir halın ölkədə baş vermədiyini deyib.

“Azərbaycanın ÜTT-ə üzv olmamasının yeganə səbəbi odur ki, oraya üzvlük gömrük və vergidə yeni oyun qaydalarının, beynəlxalq standartlara uyğun qaydaların götürülməsinə xidmət etməlidir”. Ekspertə görə, ölkədəki iri çaplı məmurlar ÜTT-ə üzvlük məsələsini sabotaj edirlər.

Keçmiş mətbuat katibi haradadır?

“Bizim yol” qəzeti Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının keçmiş mətbuat katibi Elnur Nağızadənin cinayət axtarışına verilməsi, indiyə kimi barəsində hər-hansı məlumat olmaması haqda “lent.az”a isnadən yazır.

E.Nağızadənin əmisi iki aydır ki, ondan xəbər tuta bilmədiklərini deyir. O, bu yaxınlarda mətbuat konfransı keçirərək, E.Nağızadə ilə bağlı bəzi məsələləri açıqlayacağını deyib. E.Nağızadənin əmisi Tahir Nağızadə bu məsələdə TQDK sədri Məleykə Abbaszadəni də təqsilri bildiyini və bu yaxınlarda keçirəcəyi mətbuat konfransında açıqlama verəcəyini bildirir.

Öz növbəsində, M.Abbaszadə bu ilin yanvarında TQDK-ya E.Nağızadə ilə bağlı şikayətin və sənədlərin korrupsiya idarəsinə göndərildiyini deyib. Həm də bu məsələnin TQDK-ya aidiyayatı olmadığını söyləyib. Qeyd edək ki, hazırda E.Nağızadə dələduzluq, rəsmi sənədləri saxtalaşdırma ittihamları ilə axtarışdadır.