Media-icmal 16.09.20

Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri, Bakıda avtomobillərin parklanması problemi, bəzi hərbiçilərin cəzalandırılması səbəbləri, rusdilli siniflərin bağlanmasına görə Rusyanın Türkmənistana nota verməsi, xarici ticarət dövriyyəsində azalmalar və s. məsələlər medianın aparıcı mövzuları sırasındadır...

“Azərbaycan” qəzeti “Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinin dünyada analoqu yoxdur” sərlövhəli məqalədə Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərini dəyərləndirir.

Müəllifə görə, Azərbaycan və Türkiyə tarixi kökləri, taleyi, milli-mənəvi dəyərləri bir-birini tamamlayan, ortaq siyasi-iqtisadi maraqları olan qardaş ölkələrdir.

Müəllif deyir ki, hər iki dövlətin rəhbərlərinin dövlətlərarası münasibətlər prosesində atdıqları qətiyyətli addımlar möhkəm təməllərə əsaslanır, bu günlərdə Bakının işğaldan azad edilməsinin 102-ci ildönümü qeyd edilir. Bu hadisə ilə bağlı hər iki dövlət başçısı bir-birinə təbrik məktubu ünvanlayıblar.

“Dünya siyasi düzəninin indiki şəraitində hər iki ölkənin xüsusilə bölgədə gedən proseslərə vahid prizmadan yanaşmaları, ərazi bütövlüyü, terrorçuluqla mübarizə kimi həssas məsələlərdə bir-birlərinin maraqlarını müdafiə etmələri daha mühüm əhəmiyyət kəsb edir”, deyə müəllif yazır.

Son olaraq isə müəllif deyir ki, bu gün Azərbaycanla Türkiyəni təkcə ortaq mənəvi və milli dəyərlər birləşdirmir, həm də siyasi mahiyyət daşıyan ortaq iqtisadi layihələr, qarşıya qoyulan eyni hədəflər və müştərək siyasi maraqlar birləşdirir, bütün bunlar da sarsılmaz olan Azərbaycan-Türkiyə müttəfiqliyinin və birliyinin böyük gələcəyi olmasının göstəricisidir.

“Redaktor.az” saytı “Hərbiçilərin bu səhvi fəlakətə səbəb ola bilərdi” - sərlövhəli məqaləsində hərbi şərhçi Üzeyir Cəfərovun şərhinə yer verib.

Müəllif yada salır ki, bir müddət öncə, cəbhənin Goranboy rayonu istiqamətində Ermənistan ordusunun kəşfiyyat diversiya qrupunun rəhbəri Qurgen Alaverdiyan əsir götürlüb. Onun tutulmasında iştirak edən hərbiçilər orduda qadağan olunmuş smartfonlardan istifadəyə görə cəzalandırılıblar. Belə ki, hərbi qulluqçular ələ keçirilən erməni kəşfiyyatçısının foto və videogörüntülərini çəkərək yaxın qohumlarına göndəriblər, nəticədə görüntülərin sosial şəbəkələrdə yayılmasına şərait yaradıblar.

Müəllif vurğulayır ki, sosial şəbəkələrdə bəzi insanlar hərbiçilərin cəzalandırılmasını doğru saymırlar.

Hərbi ekspert, polkovnik Üzeyir Cəfərov isə hərbi sirrin yayılmasının yolverilməz olduğunu bildirib: “Burada söhbət erməni hərbiçisinin görüntülərinin yayılmasından deyil, hərbidə olan məxfiliyin pozulmasından gedir. Təsəvvür edin ki, bir neçə şəxsin səhlənkarlığına görə nə qədər insanın həyatı təhlükə altına düşür”.

Ü.Cəfərli hesab edir ki, bu məsələ haqqında bəzi insanlar sosial şəbəkələrdə nə gəldi yazmazdan öncə, yaxşıca düşünüb, məsələni araşdırıb fikir bildirməlidirlər”.

“Mətbuat.az” saytı Bakının avtopark “'dərdi'” sərlövhəli məqalədə paytaxt küçələrində avtomobillərin parkanması problemini müzakirəyə çıxarır.

Müəllifə görə, Bakıda avtomobillərin yol kənarlarında park olunmasının  qadağan edilməsi müsbət qarşılansa da, insanların bir qismi bundan əziyyət çəkir, cərimə edilməsi ilə üz-üzə qalır.

Müəllifin sözlərinə görə, sürücülər nəqliyyat müfəttişlərinin hansı hallarda cərimə yaza biləcəklərini bilmədiklərini deyirlər, qaydaların pozulması ilə bağlı cərimələrin yazılması səlahiyyətinin Bakı Nəqliyyat Agentliyinə verilməsindən sonra kütləvi narazılıqlar başladı.

Əmlak üzrə ekspert Elnur Fərzəliyev hesab edir ki, tikinti şirkətləri bina tikərkən orada yaşayacaq sakinlərin sayı qədər yeraltı avtopark tikilməsində maraqlı olmalıdırlar.

Ekspert əlavə edir ki, əhali artır, buna görə avtmobil sayı da artır, odur ki, avtomaşınlar çoxaldıqca avtodayanacaqların tikintisinə ehtiyac labüd olur.

E.Fərzəliyev deyir ki, kifayət qədər gəlirli sahə sayılan avtodayanacaqların tikintisinə bələdiyyələr də maraq göstərə bilər.

Bu məsələnin Bakının ən böyük avtonəqliyyat problemlərindən biri olduğunu bildirən nəqliyyat üzrə eskpert Eldəniz Cəfərov isə deyib ki, paytaxtda nizamsız tikililər şəhər ərazisində nəqliyyatın hərəkətində də problem yaradıb.

“Bakı şəhərində tikinti özbaşnalığı o həddə çatıb ki, şəhərdə avtopark tikintisi üçün yerlər təyin etmək çətinləşib”.

Xüsusilə şadlıq sarayları, böyük ticarət mərkəzlərinin önündə belə modul tipli avtoparkların qurulması həmin ərazidə sıxlıq zamanı yaranmış xaosun aradan qaldırılmasına da kömək edəcəkdir”.

“Yeniavaz.com”  saytı  “Rusiya Aşqabadda rusdilli siniflərin bağlanmasına görə Türkmənistana nota verib” sərlövhəli məqalədə məsələni dəyərləndirir.

Müəllifin sözlərinə görə, Rusiya XİN Aşqabadda məktəblərdə rusdilli siniflərin bağlanması ilə bağlı Türkmənistana nota verib.

Rusiya XİN-də Aşqabadda yeni təhsil ilinin başlanması ərəfəsində məktəblərdə sanitar-gigiyenik normalara riayət olunmasının vacibliyi ilə əlaqədar rusdilli siniflərin bağlanmasına diqqət yetirilib.

Hətta Aşqabaddakı Rusiya səfirliyi Türkmənistan tərəfə bu məsələyə aydınlıq gətirmək üçün müraciət edib. İndiyə kimi cavab almayıb.

Bununla əlaqədar Rusiya XİN Türkmənistan XİN-ə Türkmənistanda rus dilinin, Rusiyada türkmən dilinin öyrənilməsinin təşviqini təmin edən iki ölkə arasındakı 2002-ci il aprelin 23-də imzalanmış Müqavilənin müddəalarını yada salır.

Müraciətdə Türkmənistan tərəfin iki ölkə arasında dostluq münasibətləri ənənələri ruhunda ölkədə rus dilində təhsil sferasının ixtisarına imkan verməyəcəyinə ümid ifadə edilir.

Bu məsələnin Azərbaycan üçün maraqlı tərəfi odur ki, son günlər sosial şəbəkə fəalları rusdilli məktəblərin bağlanmasını gündəmin müzakirəsinə çeviriblər  və onlar hesab edirlər ki, paytaxtda rusdilli məktəblərin sayı azaldılmalıdır.

“Oxu.az” saytı isə “Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi azalıb” sərlövhəli məqalədə Azərbaycanın 2020-ci ilin yanvar-iyul aylarında xarici ticarәt dövriyyәsinin azalması səbəblərinə toxunur.

Müəllif rəsmi mənbələrə istinadən deyir ki, bu dövrdə xarici ticarət dövriyyəsi 13 milyard 777,6 milyon dollar, o cümlәdәn ixracın dәyәri 7 milyard 876,8 milyon dollar, idxalın dәyәri 5 milyard 900,8 milyon dollar tәşkil edib. 

Dövlət Statistika Komitəsindən əldə edilən məlumata görə, idxal-ixrac əməliyyatları nəticəsində 1 milyard 976 milyon dollarlıq müsbәt ticarәt saldosu yaranıb: “2019-cu ilin yanvar-iyul ayları ilә müqayisәdә xarici ticarәt dövriyyәsi faktiki qiymәtlәrlә 30,9 faiz, real ifadәdә 22,5 faiz, o cümlәdәn idxal 43,4 faiz, ixrac isә 7,1 faiz azalıb”.

Müəllif deyir ki, 2020-ci ilin yanvar-iyul aylarında Azәrbaycanın hüquqi vә fiziki şәxslәri dünyanın 172 ölkәsindәki tәrәfdaşları ilә ticarәt әmәliyyatları hәyata keçiriblər, 102 ölkәyә mәhsul ixrac olunub, 160 ölkәdәn idxal edilib

Xarici ticarәt dövriyyәsinin 87,6 faizi İtaliya, Türkiyә, Rusiya, Çin, Ukrayna, ABŞ və s. ölkələrin payına düşüb.