Media-icmal 16.10.19

Azərbaycan-Türkiyə iqtisadi əlaqələrinin inkişafı, yeni binalarda mənzillərin bahalaşması, avtomobillərin parklanması vəziyyəti ətrafında müzakirələr və s. məsələlər bugünki medianın aparıcı mövzularındandır...

15 milyard dollarlıq sərmayə

"Azərbaycan" qəzeti "15 milyard dollarlıq sərmayə" sərlövhəli məqalədə Azərbaycan-Türkiyə iqtisadi əlaqələrini dyərləndirir.

Müəllif deyir ki, Azərbaycanın artan maliyyə imkanları xaricdə ən müxtəlif sahələrə böyük həcmdə layihələr yatırmağa imkan verir və bu məsələdə Türkiyənin iştirakına xüsusi diqqət yetirilir.

Müəllifə görə, Türkiyənin İzmir şəhərində "Petkim" neft-kimya kompleksinin ərazisində inşa etdiyi "Star" neft emalı zavodunun (NEZ), "Cənub qaz dəhlizi"nin ən mühüm halqası trans-Anadolu Təbii Qaz Boru Kəməri layihəsinin (TANAP) timsalında da aydın görmək olar: "Ümumilikdə Azərbaycanın Türkiyədəki ümumi investisiya yatırımının həcmi 15 milyard dolları ötüb. Hazırda davam edən layihələrlə bu rəqəmin 19,5 milyard dollara yüksələcəyi proqnozlaşdırılır", deyə müəllif Azərbaycanın Türkiyəyə sərmayə yatırımının həcmini diqqətə çatdırır.

Müəllif Azərbaycan qazının Türkiyəyə, oradan isə Avropaya ötürülməsinə səbəb olan TANAP kəmərinin Ədirnə şəhərinin İspala qəsəbəsində TAP-a qoşulmasını gözlədiyini deyir.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, kəmərin ilkin illik ötürücülük gücü 16 milyard kubmetr təşkil edir, bunun 6 milyard kubmetri Türkiyədə istifadə olunacaq, 10 milyard kubmetri isə Avropaya nəql ediləcək.

Müəllifin sözlərinə görə, TANAP səhmdarları layihənin işlənilməsindən illik 1,45 milyard dollar gəlir əldə edəcək ki, bunun da 58 faizi Azərbaycanın payına düşəcək.

Müəllif əlavə edir ki, 2011-ci ildə açılan və 6,3 milyard dollarlıq sərmayəyə malik "Star" neft emalı zavodunda 2018-ci ilin avqustundan etibarən sınaq məqsədilə xam neft emalına başlanılıb, bura ilk neft yükü məhz Azərbaycandan olmaqla 80 min ton "Azeri Light" markalı neft çatdırılıb.

Müəllifin sözlərinə görə, "Star" 2019-cu ilin sentyabr ayından etibarən tam gücü ilə işləməyə başlayıb, bu ilin əvvəlindən ümumilikdə 4,5 milyon ton məhsul istehsal edib, ilin sonuna kimi 7,5 milyon ton neft emal etməyi nəzərdə tutur.

Müəllif müəssisə rəhbərliyinə istinadən deyir ki, "Petkim" hazırda Türkiyənin neft-kimya məhsullarına olan ehtiyacının yalnız 20 faizini təmin edə bilir, amma genişlənmə potensialı da çox yüksəkdir, 2008-ci ildən bu yana əlavə investisiyaların həcmi 1 milyard dolları keçib.

Yazının sonunda isə oxuyuruq: "Göründüyü kimi, bütün bunlar ölkələrimiz arasında münasibətlərin daha da güclənməsinə sanballı töhfə verir. Bununla yanaşı, Türkiyə və Azərbaycan özlərinin iqtisadi, enerji imkanlarından, eləcə də geosiyasi mövqeyindən daha səmərəli şəkildə istifadə edirlər".

Bahalaşan mənzillər: səbəblər

"Marja.az"da isə "Yeni binalarda mənzillər bahalaşıb" sərlövəhli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif yeni tikililərdə mənzillərin bahalaşmasının səbəbləri barədə daşınmaz əmlak sahəsi üzrə ekspert Ramil Osmanlı ilə söhbətləşir.

"Oktyabr ayında yeni tikililərdə mənzillərin qiyməti artıb". Bunu "Əmlak" Ekspert Mərkəzinin direktoru, ekspert Ramil Osmanlı bildirib.

Ekspert vurğulayır ki, artıq yeni tikililərin çoxunda qeydiyyatla bağlı sənədləşmə işləri həyata keçirilir: "Azərbaycan bazarı üçün xarakterik olan bir xüsusiyyət var ki, qeydiyyat prosesi başa çatdıqdan sonra bazarda mənzillərin qiyməti əvvəlki dəyərindən 10-15% fərqlənir", deyə eskpert bahalaşmaya səbəb göstərir.

Ekspert yeni binalarda mənzillərin bahalaşmasına daha bir səbəb də göstərərək deyir ki, eyni zamanda, ötən ildən başlayaraq tikinti prosesinə nəzarəti Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin həyata keçirməsi ilə bu sahədə yeni qaydalar tətbiq edilib.

"Həmin qaydalar çərçivəsində tikinti şirkətlərinin xərcləri bir qədər artıb.

Bütün bunlar yeni tikililərdə qiymət artımına gətirib çıxaran amillərdir. Köhnə mənzillərdə isə hər hansı bir qiymət dəyişməsi müşahidə olunmayıb", ekspert belə söyləyir.

Onun sözlərinə görə, bazarda mənzil alınmasına tələb yüksək deyil, bunun da səbəblərindən biri potensial alıcı kütləsinin bir hissəsinin İpoteka Kredit və Zəmanət Fondunun həyata keçirəcəyi kirayə mənzil layihəsi ilə bağlıdır.

R.Osmanlı vurğulayır ki, potensial alıcıların müəyyən hissəsi gözləmə mövqeyindədir və bu gözləmə mövqeyi bazarda tələbi aşağı salıb.

Ekspert Mərkəzinin direktoru əlavə edir ki, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə ilkin mənzil bazarında qiymətlər təqribən 14%, təkrar mənzil bazarında isə 7,7% artıb:

"İlin sonuna qədər mənzil bazarında satış qiymətlərinin 2-3% artımı gözlənilir, kəskin qiymət artımı üçün isə heç bir səbəb görmürəm", deyə ekspert bildirir.

Bitməyən "parklanma" söhbətləri

"Yeni Sabah.az" da isə "BNA ilə bağlı etirazlar böyüyür: Dəyişiklik olacaqmı?" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Müəllif Bakı Nəqliyyat Agentliyinin (BNA) dayanma-durma qaydalarını pozan sürücülərə qarşı cərimə tətbiq etməsi, bunu etməkdə nə dərəcədə haqlı olması barədə ekspertlərlə söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, sürücülərə görə, BNA ilk növbədə avtomobillərin qanuni park edilməsi üçün yerlər yaratmalı, təkliflər verməli, sonra bu cür cərimələri yazmalıdır və onlar belə cərimələrin BNA tərəfindən xəbərdarlıq edilmədən yazıldığını bildirirlər.

Yazı müəllifi deyir ki, özünü əsassıız cərimələnmiş sayanların içində sıravi vətəndaşlar da, sənət adamları da var.

Nəqliyyat eksperti İlqar Hüseynli bildirib ki, əslində BNA ondan gözlənilənləri tam doğrultmadı: "Əsas gözləntilər ondan ibarət idi ki, şəhər ərazisində ciddi infrastruktur imkanları yaradılacaq və BNA da buna hər hansı töhfələr verəcək. Eyni zamanda, ölkənin ən ciddi problemlərindən olan parklanma ilə bağlı ciddi irəliləyişlərin olacağına ümid var idi".

Ekspertə görə, BNA vətəndaşlara xidmət sektorundan daha çox, cərimə yazan, sürücülərin problemlərini artıran qurum funksiyasına gəlib çıxdı, bu qurum özünü ölkə ictimaiyyətinə dediyim formada təqdim edə bilib.

İ.Hüseynli deyir ki, dayanma və durma ilə bağlı qadağan olunan işarələrin olduğu yerdə sürücüyə cərimənin yazılmasında qanunsuz məqam yoxdur, amma problem başqa müstəvidədir.

Ekspertə görə, problem istər prospektlərin infrastruktur imkanlarının artırılması, istərsə də ölkədə ödənişli parklanmaların təşkili sahəsində ciddi işlər görülməməsindədir.

"Şəhərdə nəqliyyatın durmadan artımı bu məsələlərdə də ciddi problemlər yaradır. Vətəndaş maşınını saxlayıb bir neçə dəqiqəlik aptekə, mağazaya daxil olur, qayıdanda isə cərimələrlə üzləşir... Ona görə də öncə infrastruktur imkanlarını artırmaq lazımdır. Parklanma və dayanma-durma yerlərinin sayı nə qədər çoxalacaqsa, o qədər də vətəndaşların rahatçılığını təmin edib, cərimədən yaxa qurtarma hallarını artıracağıq".

Ekspertə görə, BNA bu məsələ üzərində düşünməlidir, fəaliyyəti elə qurmalıdırlar ki, vətəndaşların narazılığına səbəb olmasın, parklanmaların azlığı üzündən vətəndaşlar cəriməyə məruz qalmasınlar: "Burada vətəndaş konkret olaraq qeyri-bərabər vəziyyətə salınıb. Çünki parklanma üçün yer yoxdur, bir tərəfdən də harada saxlayırsa, gəlib cərimə yazırlar. Yəni məsələyə vətəndaşların gözü ilə baxdıqda, onlar haqlı durumdadırlar... Bütün bunlar nəzərə alınsa, vətəndaşlarla BNA arasında yaşanan və davamlı narazılıq aradan qalxar, əks halda problem daha da genişlənəcək və narazılıqlar getdikcə artacaq".