Media-icmal 17.08.19

Azərbaycanın logistika-tranzit imkanları, ölkəyə investisiya axnına maneələr, köhnə avtomobillər problemi və s. məsələlər bugünki (17 avqust 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Qafqazın logistika-tranzit məkanı

"Azərbaycan" qəzeti "Qafqazın logistika və tranzit məkanı" sərlövhəli məqalədə Azərbaycanın Qafqazın logistika və tranzit mərkəzinə dönməsini dəyərləndirir.

Müəllif deyir ki, əlverişli coğrafi mövqeyindən yararlanan Azərbaycan həm Avrasiya məkanının mühüm nəqliyyat-tranzit qovşaqlarından birinə çevrilib, həm də Cənubi Qafqazın geoiqtisadi, logistik mərkəzi kimi qəbul edilir.

Müəllifə görə, Şərqdən Qərbə və Şimaldan Cənuba uzanan yolun üzərində yerləşən Azərbaycan bu imkanından istifadə etməklə ölkə və qitələri birləşdirir. "Yəni artıq nəqliyyat-logistika aspektində Azərbaycan regionun mərkəzi qovşağına çevrilib. Ölkəmizin ərazisindən keçən "Şərq-Qərb", "Şimal-Cənub" və "Cənub-Qərb" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizləri Azərbaycanın logistik mərkəzə çevrilməsi üçün real imkanlar yaradır".

Yazıda vurğulanır ki, infrastruktur layihələri, Gəmiqayırma zavodunun, Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolunun, Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanının istifadəyə verilməsi bu istiqamətdə məqsədyönlü strateji planın uğurla reallaşdırılmasının bariz nümunəsidir.

Müəllif yada salır ki, 3 il öncə hazırlanan logistika və ticarətin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsində də bütün bunların reallaşması üçün hədəflər müəyyənləşib.

Məqalədə deyilir ki, nəqliyyat-tranzit imkanlarının genişləndirilməsi qarşıya qoyulan ən ümdə hədəflərdən biridir və Prezident İlham Əliyev bu istiqamətdə reallaşdırılan layihələri dəyərləndirərkən bildirib: "Coğrafi yerləşməmizdən istifadə edərək, biz ölkəmizin infrastruktur və nəqliyyat sektoruna sərmayə yatırdıq və bununla da Azərbaycanı beynəlxalq nəqliyyat mərkəzlərinin birinə çevirdik. Bizim ölkə tarixi İpək yolu üzərində yerləşir. Müasir infrastrukturun yaradılması bizim əsas hədəflərimizdəndir. Biz əsas sərmayəni yolların, avtomagistralların və hava limanlarının inşasına yönəldirik. Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizləri ölkəmizin ərazisindən keçir. Azərbaycan hər iki layihədə fəal iştirak edir və bu istiqamətdə bir sıra təşəbbüs irəli sürüb".

Daha sonra müəllif mövcud nəqliyyat-tranzit imkanlarının Azərbaycana iqtisadi dividendlər qazandırmasından, yükdaşımaların həcmindən, Çinin "bir kəmər, bir yol" təşəbbüsünün Azərbaycan tərəfindən dəstəklənməsindən bəhs edir.

İnvestisiya axınına maneələr

"Yeni Sabah.az"da isə "Azərbaycana milyonlarla dollar axa bilər - nə mane olur?" sərlövhəli məqalə diqqət cəlb edir.

Müəllif Azərbaycanın Miqrasiya Məcəlləsinə yeni dəyişikliklər edilməsini və dəyişkliklərin ölkəyə investisiya axınına səbəb ola bilməsi mümkünlüyü barədə iqtisadçı-ekspert Akif Nəsirli ilə söhbətləşir.

Məqalədə vurğulanır ki, Miqrasiya Məcəlləsinə yeni dəyişikliklər edilib, bu dəyişikliklərə görə, Azərbaycanda sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bağlı yaşamaq icazəsi alan şəxslər bir il müddətində ölkədən kənarda olsalar belə, onların yaşamaq icazəsi qüvvədə qalır.

Müəllifin sözlərinə görə, dəyişikliklərə əsasən, bundan sonra ölkə iqtisadiyyatına 500 min manat məbləğində investisiya yatıran şəxslər də bir il müddətində ölkədən kənarda olsalar belə, onların yaşamaq icazəsi qüvvədə qalacaq.

Növbəti illərdə isə onlar Azərbaycan iqtisadiyyatına yatırdıqları 500 min manat sərmayəni geri götürməsələr, bu hüquqlarından istifadə edə biləcəklər.

İqtisadçı ekspert Akif Nəsirli "Yeni Sabah"a açıqlamasında bu dəyişikliyin Azərbaycana investisiya yatırılmasına ciddi təsir edəcəyinə inanmadığını deyib:

"Ümumiyyətlə, bu, sadəcə Azərbaycana investisiya cəlb etməyin bir elementidir. Qanuna bu cür dəyişiklik alqışlanasıdır. Yəni ölkəyə investisiya cəlb etmək yolunda kiçik də olsa müsbət çalarlı bir dəyişiklikdir. Amma Azərbaycanda investisiya yatırılmasının qarşısını alan ciddi səbəblər var. Mən hesab edirəm ki, hökumət və cəmiyyət olaraq, bu problemlərin üstünə getməliyik. Azərbaycanda rəqabət mühiti formalaşmalıdır, azad məhkəmələr fəaliyyət göstərməlidir. Azad məhkəmə ona görə lazımdır ki, istənilən hüquqları pozulmuş sahibkarın hüququnu bərpa etsin".

A.Nəsirliyə görə, hüquq pozuntusu dünyanın istənilən ölkəsində mövcuddur, Azərbaycan da həmçinin, amma Azərbaycana investisya yatırmış və yaxud yatıracaq istənilən sahibkar əmin olmalıdır ki, hüququ pozularsa, ədalət öz yerini tapacaq: "İnkişaf etmiş ölkələrin heç birində hüququ pozulmuş şəxs bizimki kimi hiddətlənib, əsəb keçirmir. Çünki onlar arxayındırlar ki, ədalətli məhkəmələri var və hüquqları tapdalanmayacaq".

Ekspert bu sahədəki digər problemlərə də toxunub və öz təkliflərini irəli sürüb: "Bundan əlavə, daşınan və daşınmaz əmlakın zəmanətçisi olmalıyıq. İnvestorları inandırmalıyıq ki, onların yatırdıqları investisiya heç vaxt onların əlindən alına bilməz. Əsas şərtlər bunlardır. Əgər biz bunları eləsək, ölkəmizə investor cəlb edə bilərik".

A.Nəsirli hesab edir ki, bu problemlərin önündə bu qanunun qəbulu çox kiçik məsələdir, ancaq manelər aradan qalxarsa, o zaman bu qanunun da təsiri nəzərəçarpacaq dərəcədə ola bilər.

Köhnəni sata, təzəni ala bilməyənlər

"Modern.az"da isə "Köhnə maşınlar əhalidən yığışdırılmalıdır - ekspertdən çağırış" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkədə istismar müddəti bitən avtomobillərin yığışdırılması məsələsini nəqliyyat eksperti Elməddin Muradlı ilə müzakirəyə çıxarıb.

Müəllifə görə, ölkədə istismar müddəti bitən avtomobillər tez-tez ağır qəzalar törədir, təhlükəsizlik standartları yüksək olmadığı üçün bu qəzalarda sürücü və sərnişinlər ağır xəsarətlər alır, bəzən isə ölümlə üzləşirlər.

Elə bundan da irəli gələrək, müəllif istismar müddəti bitrmiş avtomobillərin yığışdırılması ilə bağlı tədbirlərin keçirilməsi sualını ortaya qoyur.

Bu barədə "Modern.az"a danışan nəqliyyat eksperti Elməddin Muradlı da etiraf edir ki, bu sahədə ciddi problemlər var və buna kompleks yanaşılmalıdır. "Çünki bu məsələyə dövlət özü nəzarət edir və həll yollarını da göstərir. Bu yol isə həmin nəqliyyat vasitələrinin istismardan yığışdırılması ilə bağlıdır. Ancaq bu məsələnin bir mexanizmi olmalıdır. Əhalidən istismar müddəti bitmiş maşınları hansı əsasla yığacaqlar?".

E.Muradlının dediyinə görə, yerli avtomobil istehsalı olan bəzi ölkələr artıq bu addımı atıb, Rusiyada köhnə maşınları alır, qarşılığında yeni maşın hədiyyə edir, müəyyən şərtlər daxilində ya ucuz qiymətə satır, yaxud da aşağı faiz kreditləri ilə verir.

Ekspert deyir ki, Azərbaycanda bununla bağlı dövlət proqramı qəbul olunub.

"Azərbaycan Respublikasının prezidenti 2018-ci il dekabrın 27 də "Yol hərəkətinin təhlükəsizliyinə dair" 5 illik dövlət proqramını təsdiqləyib. Həmin proqramda qeyd olunub ki, köhnə avtomobillər yığışdırılsın, yeni avtomobillər gətirilsin. Elektromobil və hibrid avtomobillərinin gətirilməsi üçün stimul yaradılsın. Təəssüflər olsun ki, üstündən xeyli bir vaxt keçməsinə baxmayaraq, bu məsələ ilə bağlı aidiyyəti qurumlar tərəfindən heç bir addım atılmayıb. Dövlət Gömrük Komitəsi 3 min manata alınmış maşına 4 min dövlət rüsumu qoyur".

E.Muradlı deyir ki, belə səbəblər üzündən insanlar köhnə maşınların ümidinə qalır, sata da bilmir, bilir ki, ucuz qiymətə alınacaq, müasir standartlara cavab verən avtomobil almağa isə imkanı yoxdur.

Ekspert deyir ki, nəqliyyat vasitələrinin istismar qaydaları "Yol hərəkəti" haqqında qanunla müəyyən edilib, istismar qaydalarını da Dövlət Yol Polis İdarəsinin qeydiyyat imtahan şöbələrində yoxlayırlar: "... Avtomobilin əsas istismar göstəriciləri nədirsə, texniki baxışdan keçiriləndə hamısı burada yoxlanılır. Əgər burada qaydalar sərtləşərsə, texniki baxışdan keçə bilməyən nəqliyyat vasitəsi istismardan yığışdırılacaq. Hazırda "bu maşın köhnədir, görüntüsü pis gündədir, götürək cərimə meydançasına aparaq" tipli qaydalar yoxdur. Sadəcə elə bir sistem yaradılmalıdır ki, insanlar özləri başa düşsün ki, bu maşın köhnədir, qəza zamanı sağ çıxmamaq ehtimalım var".