Media-icmal 18.02.2016

Ölkədə müstəqil medianın və sahibkarlığın problemləri müstəqil medianın aparıcı mövzusudur.

Rəsmi qəzetlər isə dövlət başçısı İlham Əliyevin Gəncə səfərini, xüsusilə “İmamzadə” kompleksinə gəlişini xüsusi işıqlandırırlar. İ.Əliyev burada nitq də söyləyib.

“Azadlıq” qəzeti borclarını ödəyə bilmədiyi halda nəşrinin dayanacağı haqda həyəcanlı açıqlama yyaıb.  “Azərbaycan” nəşriyyatı qəzetə məktubla müraciət edərək nəşriyyata olan 18342 manat, kommunal xərcələrə görə 1046 manat borcunu 2016-cı ilfevralın 1-nə qədər ödıməsə fevral 18-dən qəzetin çapının mümkün olmayacağı xəbərdarlığı edib.

“Azadlıq” qəzetinin baş redaktorunun birinci müavini Rahim Hacıyev Nəşriyyat

rəhbərliyinin bu tələbilə bağlı bildirib ki, belə bir vəziyyət redaksiyanın iradəsindən asılı olmadan yaranıb. “Məsələ burasındadır ki, “Qasid” mətbuat yayım firması “Azadlıq” qəzetinə olan 69000 manat borcunu ödəməkdən imtina edir. Bu yandan da ikinci devalvasiyadan sonra kağız pulu və çap xərci kəskin bahalaşıb. Başqa bir ciddi problem reklam bazarının üzümüzə bağlı olmasıdır.

Bütün bunların nəticəsində redaksiya ağır maliyyə böhranı şəraitində fəaliyyət göstərir”, - deyə raedktor mövcud durumun yaranmasının mənbəyini bildirir. 

Rahim Hacıyev qeyd edib ki, redaksiya ağır maddi çətinlikdədir və kollektiv hazırda simvolik maaşla fəaliyyətini davam etdirir: “Etiraf etməliyəm ki, qəzetin redaksiyası üçün Nəşriyyat rəhbərliyinin bu tələbini yerinə yetirmək olduqca çətindir. Ümüd edirəm ki, sədaqətli oxucuların köməyi ilə qəzetin fəaliyyətinin davam etdirilməsi mümkün olacaq”, deyə R.Hacıyev fikrini nikbin sonluqla bitirir.

“İnhisar və məmur özbaşınalığı Azərbaycan biznesinin başlıca bəlası olaraq qalır. Yeri gəlmişkən, nə qədər qəribə olsa da, hökumət bu faktı etiraf edir. Yüksək “arxası” olmayan yerli sahibkarların yolunda süni maneələr yaradılır ki, bu da bir çoxlarında Azərbaycanda bizneslə məşğul olmağa, bəzilərində isə biznesə başlamağa marağı sıradan çıxarır”. Bunu “Novoye Vremya” qəzeti yazır. Müəllif R.Vəliyev “Hökumət neftin qiymətinin qalxmasını gözləyir” adlı məqaləsində hökumətin Neft Fondunu boşaltmaq və ya neftin qiymətinin qalxmasına ümid etmək prinsipilə yaşadığını bildirir.  “Amma bu, birtərəfli bilet almaq kimidir. Aydındır ki, vergi və məhkəmə sistemində kardinal islahatlar olmalıdır ki, korrupsiyanı total şəkildə ləğv etsin. Amma köhnə düşüncə ilə belə islahatları həyata keçirmək mümkün deyil. Onlar həyata keçmədikdə iqtisadiyyatı “ölüm” gözləyir. Artıq hakimiyyətin düşünmək vaxtıdır”, deyə qəzet qeyd edir. Əlbəttə, hamı neft fontanlarının hesabına yaşamaq istərdi, amma möcüzə olmur, demək islahatları həyata keçirmək lazımıdr, buna da Rasizadə hökuməti hazır deyil.

“15-20 ildir ki, vəzifə kreslosunda otruran məmurlar reallıqla əlaqəni çoxdan itiriblər. Dövlət vəzifəsini öz “xanlığı”na çevirənlər şəxsi ciblərinə yox, dövlətə xidmət etməyə məsul olduqlarını unudublar. Görünür, heç nəyə məsuliyyət daşımamaq vərdişi məmurlarda belə davranış yaradıb. Elə nəyisə dəyişmək arzusunun olmaması da bundan doğur”, deyə müəllif ölkədəki problemlərin qaynaqlanma səbəblərini vurğulayır.

Azərbaycan rayonlarının 90 faizi dövlətin dotasiyası hesabına maliyyələşir. 2012-ci ilə kimi yalnız Bakı şəhəri öz xərclərini daxili gəlirlər hesabına təmin edə bilib. Bu siyahıya daha sonra Sumqayıt şəhəri və Abşeron rayonu daxil olub. “Bizim yol” qəzeti belə yazır. Qəzetin yazdığına görə, 2015-ci ildə dövlətin dotasiyasından xilas olan və xərclərini öz gəlirləri hesabına təmin edə bilən şəhər və rayonlar arasına Şirvan, Mingəçevir şəhərləri və İmişli rayonu da daxil olur.

Hazırki iqtisadi durumda dotasiyaların ləğv edilməsi təklif edilir. Dövlət başçısının ictimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçisi Əli Həsənov bu yaxınlarda Qubada rayonların dövlətin dotasiyasından çıxmalı olduğunu vurğulayıb. “Quba böyük, işlək əhalisi, münbit torpağı, dənizə çıxışı olan rayondur. Bu rayon niyə dövlətin dotasiyasında olmalıdır? Azərbaycan rayonlarının 90 faizi dövlətin dotasiyasında oturub mərkəzdən maliyyələşdirilir. Axı bu sonsuza kimi davam edə bilməz”, deyə Ə.Həsənov qeyd edib.

“Rayonların dotasiya alması müəyyən müddət olmalıdır. Çünki dövlət uzun müddət rayonları belə saxlaya bilməz. Regionların inkişafı üçün külli miqdarda xərc çəkilib. Bundan sonra tədricən rayonlar özlərini saxlamalıdır. Çünki rayonlarda yerli sənayenin, emal sənayesinin və kənd təsərrüfatının inkişafı üçün hər cür şərait yaradılıb. Çünki bütün regionların inkişaf potensialı var”. Bunları isə iqtisadçı Vüqar Bayramov deyir. O belə hesab edir ki, Azərbaycanda bütün iqtisadi rayonların dotasiyadan azad olmaq imkanı var.

“Büdcəyə dəyişiklik olunacaq və biz neftin qiymətinin minimum səviyyəsi - 25 dollar səviyyəsi ilə lazım olan bütün sosial və investisiya layihələrini icra edəcəyik”, deyə dövlət başçısı İlham Əliyevin bəynatını ekspertlər “Yeni Müsavat” qəzetinə şərh ediblər, Bu fikirlərə münasibət bildirən iqtisadçı ekspert Azər Mehdiyev vurğulayır ki, bu məsələdə dövlət büdcəsinin neftdən asılılığı böyük rol oynayır: “Heç kimə sirr deyil ki, dövlət büdcəsinin 60-70 faizi neft gəlirləri hesabına formalaşır. Bu baxımdan büdcə xərcləri də neftin yüksək qiymətinə hesablanmışdı. Büdcədən həyata keçirilən layihələrin hamısı, bütün infrastruktur, idman, sosial və digər layihələr məhz neft gəlirləri hesabına həyata keçirilirdi. Əgər manatın devalvasiyası nəticəsində bu layihələri saxlamaq imkanı olsa da, real olaraq həyata keçiriləcək işlər ciddi şəkildə azalacaq. Çoxlu sayda böyük layihələrin həyata keçirilməsi demək olar ki, mümkünsüzdür”. Ekspert bir nüansı da vurğuladı ki, neft gəlirlərinin bol olduğu vaxtda layihələrin xərcləri dəfələrlə şişirdilirdisə, indi bu layihələr minimum xərclərlə həyata  keçiriləcək: “Söhbət layihələrin sayının deyil, həm də sanbalının   azaldılmasından gedir. Ona görə ki, bu layihələr daha ciddi şəkildə əsaslandırılmış olmalıdır. Daha real layihələr həyata keçirilməlidir. Bu səbəbdən də neft gəlirlərinin azaldığı bir dövrdə hökumət bu layihələrin icrası zamanı qənaət rejiminə keçməlidir”. 

Azər Mehdiyev neftin 25 dollara düşməsinin dolayı təsirlərindən də danışdı: “Neft 25 dollara düşsə, Azərbaycanda iqtisadi fəallığın azalması qaçılmaz olacaq. Çünki iqtisadi fəallığın əsasını neft gəlirləri təşkil edirdi”, deyə o qeyd edib.