Media-icmal 18.10.19

15 oktyabr müşavirəsinin nəticələri, kadr dəyişiklikləri ətrafında müzakirələr, ölkəyə buğda idxalının artmasının səbəbləri və s. məsələlər bugünki (18 oktyabr 2019-cu il) medianın aparıcı mövzularındandır...

Prioritetlər müəyyənləşir

"Azərbaycan" qəzeti "İqtisadçı ekspert: Müşavirədə mühüm məqamlardan biri islahatların davamlı olması və yeni mərhələyə qədəm qoyması ilə bağlı bəyanat idi" sərlövhəli məqalədə oktyabrın 15-də Prezidentin yanında keçirilmiş müşavirənin nəticələrini dəyərləndirir.

Müəllif müşavirənin mahiyyəti, cəmiyyətə verdiyi mesajlar barədə iqtisadçı eskpert Vüqar Bayramovla söhbətləşir.

V.Bayramova görə, müşavirədə bu ilin 9 ayında əldə olunan uğurlarla yanaşı, dövlət başçısı tərəfindən qarşıda duran çağırışlar və onların həlli istiqamətində konkret prioritetlər müəyyənləşdirildi.

Ekspert deyir ki, 9 ayın yekunlarına görə, ölkədə iqtisadi artım tempi davam edib, qeyri-neft sektorunda isə daha yüksək olub, belə ki, qeyri-neft üzrə ümumi daxili məhsulda 3 faiz, qeyri-neft sənayesində 15 faiz artım müşahidə edilib, bu isə mərhələli şəkildə neft sektorunun qeyri-neft sektoruna transfer olması mənasına gəlir: "Bu, ondan xəbər verir ki, qeyri-neft sektoru əldə edilən iqtisadi artıma dominant olaraq təsir göstərir. Nəzərə alsaq ki, qeyri-neft sektorundakı artım ümumi iqtisadi artımdan daha yüksəkdir. Bu, 2015-ci ildən sonra dərinləşmiş islahatlar nəticəsində iqtisadiyyatın mərhələli şəkildə şaxələnməsi ilə bağlı islahatların real nəticələrinin olması mənasına gəlir".

V.Bayramov deyir ki, aqrar, turizm, xidmət sektorlarında artım tempi proqnozlaşdırıldığından daha çox olub, makroiqtisadi sabitlik qorunub, bu da geridə qalan ayların əsas iqtisadi nəticələri kimi xarakterizə olunmalıdır, bu, ondan xəbər verir ki, islahatlar birmənalı şəkildə qeyri-neft sektorunun inkişafına xidmət edir.

Ekspert ötən müddətdə Azərbaycanın beynəlxalq hesabatlarda mövqeyini daha da yaxşılaşdırdığını, Dünya Bankının Azərbaycanı 20 ən çox islahat aparan ölkə siyahısına daxil etdiyini xüsusi vurğulayır.

V.Bayramova görə, müşavirədə islahatların davamlı olması və yeni mərhələyə qədəm qoyması ilə bağlı bəyanat mühüm məqamlardan biridir, söhbət daha çevik kadr siyasətinin reallaşması və bu kontekstdə büdcə gəlirlərində şəffaflığın gücləndirilməsindən gedir.

Ekspert deyir ki, büdcə xərclərinin şişirdilməsi hallarının qarşısının alınması, büdcə şəffaflığı ilə bağlı konkret mexanizmlərin hazırlanması və tətbiqi ilə bağlı göstərişlər növbəti ildə həyata keçiriləcək islahatların strukturu və prioritetliyi baxımından vacibdir.

V.Bayramov vurğulayır ki, 2020-ci ildə ilk dəfə olaraq büdcə gəlirlərinin 40 faizindən çoxu sosial sferaya yönəldiləcək, birbaşa əməkhaqqı xərclərinin payı 6,7 milyard manat, pensiya və təqaüdlərin həcmi 3,2 milyard manat olacaq, bu, o deməkdir ki, birbaşa əməkhaqqı, pensiya və təqaüdlərə 10 milyard manatadək yönəldiləcək ki, bu da büdcənin sosiallığından xəbər verir.

Bu məmurlar gedəcək

"Yeni Sabah.az"da isə "Vəzifəsinin öhdəsindən gələ bilməyən məmurlar..." sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif oktyabrın 15-də Prezidentin yanında keçirilmiş müaşvirənin mahiyyəti barədə deputat Vahid Əhmədovla söhbətləşir.

Müəllif deyir ki, həmin müşavirədə kadr və struktur islahatları müzakirə edilib, islahatların önündə duranlara, əngəl törədənlərə xəbərdarlıq edilib. Bu suallar ətrafında Milli Məclisin İqtisadi Siyasət, Sənaye və Sahibkarlıq Komitəsinin üzvü, deputat V.Əhmədov deyir ki, müşavirədə bir çox ciddi məsələlərə toxunuldu: "İslahat məsələsi ağır bir mövzudur, bir çox insanlar bunu qəbul edə bilmir və müqavimət göstərirlər. Son illərdə cənab Prezident vergi və gömrük sistemində, sosial müdafiədə, kənd təsərrüfatında, miqrasiyada və s. sahələrdə gənc kadrları vəzifəyə gətirəndə onlara qarşı məbuatda yazılar getməyə başladı. Müəyyən insanlar onlara əks mövqe tutmağa başladılar".

V.Əhmədov hesab edir ki, buna baxmayaraq, nazirlər işlədikləri müddətdə öz bacarıqlarını göstərə bildilər, yeni nazirlər daha çox şəffaflığa önəm verdilər, korrupsiya və rüşvətdən uzaq oldular.

Deputat deyir ki, əvvəlki 10 ildə ən çox şikayət vergi və gömrük sistemindən olurdu, rüşvətxorluq və korrupsiya yüksək səviyyədə idi, insanları incidirdilər.

V.Əhmədovun sözlərinə görə, artıq bu sahələrdə korrupsiya halları yoxdur, Prezident də müşavirədə qeyd edib ki, 2018-ci ildə vergi sistemində 1,2 milyard manata yaxın əlavə vəsait yığılıb.

Deputat deyir ki, bu ilin 9 ayında isə 700 milyon manat vəsait yığılıb.

V.Əhmədova görə, müşavirədə verilən mesajlar çox ciddidir: "Prezident qeyd etdi ki, sahibkarlar vergi ödəməsə, biz sosial öhdəlikləri yerinə yetirə bilmərik. Ona görə də vergi ödəməyən sahibkarlar cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməlidir. Çox ciddi göstərişlər verildi Cənab prezident vurğuladı ki, öz işinin öhdəsindən gələ bilməyən rəhbərlər vəzifədən kənarlaşdırılacaq, gənc və təzə kadrlar vəzifəyə gətiriləcək".

İstehsal da, idxal da artır

"Yeni Müsavat"da isə "Buğda idxalında kəskin artım" sərlövhəli məqalə diqqət çəkir.

Sayt müəllifin ölkəyə buğda idxalının kəskin artması ilə bağlı düşüncələrinə yer verib.

Müəllif deyir ki, Azərbaycan buğda idxalını kəskin artırıb, belə ki, bu ilin doqquz ayında xaricdən 240 milyon 747.291 min dollarlıq 1 milyon 112 min 878.72 ton buğda alınıb, təkcə sentyabr ayında 260 min ton buğda idxal edilib.

Müəllif Dövlət Gömrük Komitəsinə istinadən deyir ki, ötən ilin doqquz ayında Azərbaycana buğda idxalı 829 min 249.40 ton təşkil edib, bu da dəyər ifadəsində 151 milyon 427.93 min dollarlıq idxal deməkdir.

Yazıda vurğulanır ki, bu il Azərbaycanda buğda istehsalı 7 faizə qədər artaraq 2,2 milyon tona yaxın olub, amma bu artım qiymətlərdə azalmaya səbəb olmayıb, əksinə, bu il əvvəlki illərdən fərqli olaraq biçin dövründə buğdanın qiyməti 35-40 qəpiyə yüksəlib.

Müəllif Dövlət Statistika Komitəsinin ərzaq balansına istinadən deyir ki, ölkədə istehsal olunan buğdanın əksəriyyəti keyfiyyət baxımından aşağı kateqoriyalı olduğu üçün un və yarma istehsalı üçün buğdanın mühüm bir hissəsi xaricdən alınır.

Məqalə müəllifi qeyd edir ki, bu il də Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin buğda idxalının azalmasını proqnozlaşdırsa da bu ilin 9 ayında buğda idxalı ötənilki idxal səviyyəsini xeyli keçib.

Müəllifə görə, buğda idxalındakı kəskin çoxalmanın bir səbəbi dünyada bu məhsulun istehsalında qeydə alınan artım səbəbilə qiymətlərin əlverişli həddə düşməsi ola bilər, belə ki, ötən il ilə müqayisədə bu il buğdanın 1 tonu dünya bazarında 8.8 faiz azalaraq 149.4 ABŞ dolları səviyyəsində qərarlaşıb.

Müəllif hesab edir ki, Azərbaycanın buğda idxalının artmasına gətirən daha bir amil 2018-ci ildə qiymətlər yüksək olduğuna görə daxili ehtiyatlardan daha çox istifadə edilməsi ola bilər.

Məqalə müəllifi vurğulayır ki, nəticədə ötən ilin sonuna ehtiyatların həcmində 130 min tona yaxın azalma baş verib.

Müəllif bunu da əlavə edir ki, bu il emal müəssisələri azalan ehtiyatları bərpa etmək üçün əlverişli qiymət şəraitindən istifadə ediblər.