Media-icmal 19.04.2016

Hökumətin fəaliyyəti, mobil operatorların vətəndaşı aldatması, regional münasibətlər, ticarət sistemindəki durum bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.

Antiböhran böhranı daha da dərinləşdirib

“Ötən müddətdə bütün fəaliyyət böhranın dərinləşməsinə xidmət edib və hökimətin böyük islahatlar olacağı haqda vədləri özünü doğrultmayıb”. Bu cümlə “Azadlıq” qəzetində  dərc edilən “Hökumətin antiböhran tədbirinə bir “quş” sərlövhəli məqalədəndir.

Məqalədə hətta böhranı aradan qaldırmaq üçün bir neçə yeni qurumun yaradılmasının da effekti olmadığı vurğulanır. Böhranın aradan qaldırılmamasına səbəb kimi məqalədə bunlar göstərilir: “Bütün bu tədbirlər imitasiya xarakteri daşıyır və hökumət ciddi islahatlara getmək fikrində deyil. Çünki korrupsiya, inhisar qüvvəsində qalır, mənasız layihələrə yenə də pullar xərclənir və cəzasızlıq mühiti davam edir”. Məqalədə ölkənin iş adamlarının Türkiyəyə və Gürcüstana investisiya yatırmaları ölkədə iş adamlarının sərbəst fəaliyyətinə imkan yaradılması haqda vədlərin də əsassız olmasının göstəricisi kimi dəyərləndirilir.

Məqalədə bunun da son olmadığı deyilir və ölkədə idxal-ixracın kəskin azalmasının danılmaz gerçəklik olduğu vurğulanır. Xaricdən ölkəyə daha çox mal idxalı isə yerli istehsalın inkişaf etdiriləcəyi haqda vədlərin də özünü doğrultmaması kimi nəzərə çatdırılır. Bu ilin ilk 3 ayında ölkənin xarici ticarət dövriyyəsinin keçən ilin eyni dövrü ilə müqayiəsdə 40%-ə yaxın azaldığı bildirilir.

Məqalədə hökumətin antiböhran sahəsindəki bütün fəaliyyətinə belə qiymət verilir: “Rəsmi statistika, müqayisəli təhlillər göstərir ki, mövcud hökumət ölkəni böhrandan çıxarmağa qadir deyil və bunun üçün siyasi iradəsi yoxdur”.

Cibimizdən hər ay silinən 200 min manat

“Bütün yerli mobil operatorlar hər gün öz müştərilərinin hüquqlarını tapdalayır və demək olar ki, bütün müştərilər onlardan pul silinməsindən şikayətlənirlər”. Ekspert Nəriman Ağayev bunları “Exo” qəzetində dərc edilən “200 min manata yaxın” sərlövhəli məqalədə durumu belə dəyərləndirir.

Ekspertin sözlərinə görə, pulları əsasən zənglərə və İnternet xidmətlərə görə silirlər. “Yerli mobil operatorlar abonentlərin 20%-dən hər ay 200 min manata yaxın pul silirlər. Orta hesabla hər iki-üç gün ərzində müştərinin hesabından əsassız olaraq 15-20 qəpik arasında pul silinir”.

N.Ağayev qeyd edir ki, ən azı müştərilərin 20%-i bu problemlə üzləşir. Yaş kateqoriyasına gəlincə, bu problemlə mobil telefondan daha çox  istifadə edən gənclər üzləşirlər.

N.Ağayev qeyd edir ki, 2015-ci ildə İqtisadiyyat Nazirliyinin tədbirində bu məsələ qaldırılıb, dinlənilib, amma hər hansı bir tədbir görülməyib. Ekspert mobil operatorun müştərinin nömrəsinin üçüncü tərəfə verməsinin özünü qanunsuzluq adlandırır.

“Şərq tərəfdaşlığı”: nə edək?

“Yeni Zaman” qəzeti “Şərq tərəfdaşlığı”nın canlandırılması. Bu kimə lazımdır?” adlı məqalədə Azərbaycanın Avropa İttifaqına üzvlüyü məsələsini mübahisələndirir. Məqalədə bu məsələyə birmənalı müsbət yanaşma yoxdur.

Hətta indiki məqamda bu tərəfdaşlıq maraqsız sayılır. “Bir vaxtlar bu ideyanın tərəfdarı olan ölkələrin belə buna marağı yoxdur”. Gürcüstan və Ukraynanın bu qurumla assosiativ üzvlük barədə sənəd imzaladığı, amma hələ də üzvlük məsələsinin həllini tapmadığı vurğulanır.

Məqalədə tərəfdaşlığın layihə üzvü olan ölkələrə müsbət heç nə verməyəcyi iddia edilir. “Şərq tərəfdaşlığı layihəsi”nin məqsədi nəinki demokratiyanın inkişafı, heç iqtisadi inteqrasiya da deyil, Vaşinqton və Brüsselin geosiyasi rəqibi Rusiyanı postsovet məkanında sıxışdırmaqdır”. Odur ki, Azərbaycanın Avropa İttifaqı ilə nəzərdə tutulan strateji əməkdaşlığa dair imzalanacaq sazişin də milli maraqlara uyğun olmayacağı qeyd edilir.

Məqalədə Avropa İttifaqı Azərbaycan daxilindəki neqativlərə münasibət ifadə etməməkdə belə təqsirli bilinir. “Bu tərəfdaşlıqda əsas məsələ Avropa ilə bağlı energi layihələrinin icra edilməsidir, odur ki, Avropanı Azərbaycanda korrupsiyanın yüksək olması, iqtisadiyyatda inhisarın baş alıb getməsi qətiyyən maraqlandırmır”.

Məqalədə tərəfdaşlıq layihəsində iştirakın geosiyasi fayda verəcəyinin də görünmədiyi deyilir və yekun olaraq bu tərəfdaşlığa münasibət belə ifadə edilir: “Belə tərəfdaşlıq nə demokratik, nə də iqtisadi baxımdan Azərbaycna yaxşı heç nə vəd etmir. Brüsseli isə ancaq öz geosiyasi qazancları maraqlandırır”.

Alver olmasa da, yer pulu yerindədir

“Hər addımbaşı ticarət obyektlərinin üstünə ya “icarəyə verilir”, ya da 70% endirim” sözləri qeyd edilir və ticarətçilər bunu əhalinin alıcılıq qabiliyyətinin aşağı olması ilə izah edirlər”. “Bizim Yol” qəzetində dərc edilən “Topdansatış mərkəzlərində ticarət dayanıb” adlı məqalədə bu məsələ araşdırılır.

“Sədərək” Ticarət Mərkəzində çalışan Əli Məmmədov artıq mərkəzdə ticarətin dayandığını deyir. “Alver yoxdur, çünki alıcılar bütün ticarətçilərə yetəcək deyil. Ticarət Mərkəzinin önündə gördüyünüz avtomobillər ticarətçilərindir və əksəriyyəti kreditə alınıb. Geyim sektorunda durum isə acınacaqlıdır”.

Məqalədə deyilir ki, son bir ayda isə alver demək olar ki, dayanıb. “Alver zəif, yer pulu isə ödənməlidir, mal satılır, ancaq yer pulunu ödəməyə kifayət edir. Tək mən deyiləm, burada çoxları bu durumdadır”.

Ticarətçilər dolların qalxmasının, manatın devalvasyanın bu durumu yaratdığını deyir, qazanc olmadığına görə yer pullarının azaldılmasını istəyirlər. Yer pulları isə bir çox parametrlərdən asılı olaraq 250-350 manatdan 1000-2500 manat arasında dəyişir.

“Günlərlə heç icarə haqqını da çıxara bilmirik, hamı görür ki, bazara gələn yoxdur. Bazar rəhbərliyi də bunu nəzərə alıb icarə haqqında yenə güzəşt etməlidir”.