Media-icmal 19.11.18

Milli Şura və Xalq Cəbhəsi Patriyalarının 17 noyabr Milli Dirçəliş Günü münasibətilə Şəhidlər Xiyabanında keçirməyə cəhd etdiyi tədbirə baxış, ölkənin bank sistemində vəziyyət və s. məsələlər bugünkü (19 noyabr 2018-ci il) medianın aparıcı mövzularındandır...

"Şəhidlər Xiyabanında "şou?"

"Trend.az" "Ekspert: Dünyanın heç bir ölkəsində qanunsuz, icazəsiz mitinq keçirməyə yol verilmir" sərlövhəli məqalədə Milli Şura və Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının noyabrın 17-də Şəhidlər Xiyabanında keçirmək istədiyi anım mərasimini dəyərləndirir.

Bununla bağlı sayt Yeni Azərbaycan Partiyası Siyasi Şurasının üzvü, "İki Sahil" qəzetinin baş redaktoru Vüqar Rəhimzadənin düşüncələrinə yer verib.

"Ümumiyyətlə, dağıdıcı müxalifət qrupları həmişə şou düzəltməklə gündəmdə qalmağa çalışıblar. Onların 17 noyabr Milli Dirçəliş Günü ərəfəsində qanunsuz olaraq Şəhidlər Xiyabanında keçirməyə cəhd göstərdikləri aksiya da bunun bariz nümunəsidir". V.Rəhimzadə polis müdaxiləsi nəticəsində baş tutmayan anım mərasiminə belə münasibət sərgiləyir.

V.Rəhimzadəyə görə, bu, həm də dağıdıcı müxalifətin sosial bazasının olmamasının göstricisidir, qanuna zidd atılan hər bir addımın qarşısı qanun çərçivəsində alınmaldır: "Dünyanın heç bir ölkəsində qanunsuz, icazəsiz mitinq keçirməyə yol verilmir. Təbii ki, bu aksiya Azərbaycanda da baş tutmadı".

YAP Siyasi Şurasının üzvü hesab edir ki, İctimai Palatanın aksiyanı (?) bu məqsədlə ayrılan yerlərdə yox, şəhərin mərkəzində keçirmək istəməsi cəhdi sosial bazanın olmaması üzündən baş verir: "Onlar qəsdən insanların istirahət hüquqlarını, şəhərdə asayişi pozurlar. Hesab edirəm ki, bu kimi halların qarşısı qətiyyətlə alınmalıdır".

V.Rəhimzadə bəyan edir ki, qanunsuz piket və mitinqlərə heç zaman yol verilməyəcək və iki müxalif qüvvənin anım mərasimi keçirmək istəməsini Milli Dirçəliş Günündə "şou göstərmək" kimi qiymətləndirir.

V.Rəhimzadəyə görə, anım mərasimi keçirmək istəyənlərin şəhidləri ziyarəti öz siyasi məqsədlərinə tabe etməyə çalışmaqdır və bu, birmənalı qarşılana bilməz.

YAP Siyasi Şurasının üzvü bu qüvvələri XX əsrin 90-cı illərinin əvvəlində hakimiyyətə gəlməklə xalqa bəlalar, müsibətlər gətirməkdə ittiham edir: "Bu gün də Əli Kərimli, Cəmil Həsənli kimi adamların kim olduqlarını hər kəs çox aydın görür. Bunlar öz şəxsi maraqlarını xalqın, millətin maraqlarından daim uca tutublar".

Baş redaktor bu hadisəyə başqa müstəvidən baxan mətbuat orqanlarını azad sözə yad prinsiplər çərçivəsində fəaliyyətdə ittiham edir: "Onların yazdıqları ictimai rəyi çaşdırmağa hesablanmış sofistikadır. Müxalifət mətbuatı yalan üzərində qurulub".

Ən çox borclu olduğunuz məkan...

"Azadlıq.info"da isə "Cəmil Həsənlinin və Əli Kərimlinin həbsindən itirən iqtidar olacaq" sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif Milli Şura və Azərbaycan Xalq Cəbhəsi partiyası üzvlərinin noyabr ayının 17-də Şəhidlər Xiyabanında keçirilməsi nəzərdə tutulan, amma polis müdaxiləsi nəticəsində baş tutmayan anım mərasiminə münasibət ifadə edir.

"Xalqın siyasiləşmiş fəal kəsiminin "Milli Dirçəliş" günü yubileyini Şəhidlər Xiyabanında qeyd etmək istəməsi üçün ən çox mənəvi borclu olduğumuz məkan məhz "Şəhidlər Xiyabanı"dır. Millətimizin vicdanlı övladları həmişə şəhidlərin qarşısında mənəvi öhdəlik daşıyır. Onlar vətən fədailəridir və hər bayram günlərində onların yad olunması, ruhlarının şad edilməsi mənəvi borcumuzdur".

Müəllif iddia edir ki, hökumət artıq xeyli vaxtdır ki, öz basqıçı iradəsini zorakı üsullarla cəmiyyətə diktə etməyə çalışır və Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edən Milli Şura rəhbərliyi və üzvlərinin üzləşdiyi zorakılıq da elə bu qəbildəndir.

Müəllif hesab edir ki, ölkə müxalifətinin şəhidlərə yüksək dəyər verməsi, onları hər bayramda ziyarət etməklə gündəmdə saxlaması hökuməti nə üçünsə qıcıqlandırır.

Məqalə müəllifinə görə, burada iki səbəb var: "Hökumət bir tərəfdən şəhidlərin müxalifət tərəfindən gündəmdə qalmasından narahatdır, digər tərəfdən isə bütün basqılara baxmayaraq, müxalifəti sıradan çıxara bilmədiyi üçün gərgindir".

Müəllifə görə, hakimiyyət eyni zamanda "Milli Dirçəliş" gününün yaratdığı yüksək psixoloji ovqatın cəmiyyətin fəal kəsimini anidən hərəkətə gətirə, demokratik proseslərə həlledici təkan verə bilməsi qorxusu yaşayır.

Yazı müəllifinin iddiasına görə, cəmiyyətdə sosial dayaqları tədricən zəifləyən hakimiyyət son günlər həm də məmurların, deputatların rüsvayçı davranışları ilə gülüş obyektinə dönüb.

Müəllif deyir ki, sivil siyasi vasitələrdən istifadə bacarığı olmayan hökumət yalnız polisin və digər hüquq-mühafizə orqanlarının gücünü qanunsuz olaraq rəqiblərinə qarşı yönəldir.

Müəllif bildirir ki, Milli Şura sədri, professor Cəmil Həsənli (noyabrın 17-si saxlanılan Cəmil Həsənli sonradan sərbəst buraxılıb - red.) və AXCP sədri Əli Kərimlinin, eləcə də bir qrup siyasi fəalın polis idarəsinə aparılması hökumət daxilindəki ciddi gərginliyi pərdələmək məqsədilə həyata keçirilib.

Müəllifə görə, hökumətin müxalifət liderlərinə qarşı bu qanunsuz davranışı cəmiyyətdə yeni gərginliyə yol aça bilər, çünki hökumət daxilində mövqeləri zəifləməkdə olan quruplar cəmiyyətdə irimiqyaslı qarşıdurmalarda və beynəlxalq təzyiqlərin artmasında maraqlıdırlar.

Son olaraq müəllif deyir ki, iki müxalifət liderinə qarşı qanunsuzluq nə müxalifətin zəifləməsinə, nə də hökumətin güclənməsinə səbəb olacaq, amma bundan ən çox zərər çəkən isə məhz iqtidar olacaq.

Sağlamlaşmayan bank sistemi

"Yeni Müsavat" qəzetində isə "Banklar faiz məsələsində Mərkəzi bankı saymır, yoxsa..." sərlövhəli məqalə oxumaq olar.

Müəllif ölkədə bank kreditləri faizlərinin yüksək olmasını ekspert Pərviz Heydərli ilə müzakirə edir.

Müəllif deyir ki, Milli Məclisdə 2019-cu il üçün dövlət büdcəsi layihəsinin

müzakirələri zamanı ölkə əhalisini narahat edən bank kreditlərinin illik faiz dərəcələrinin yüksək olması məsələsi müzakirə müstəvisinə gətirilib.

Müəllif vurğulayır ki, Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin sədri Ziyad Səmədzadə qeyd edib ki, dünya ölkələrinin bir neçəsində yüksək faiz dərəcələri var və onlardan biri də Azərbaycandır: "Amma yığışıb bir qərara gəlməli, faiz dərəcələrini azaltmağa getməliyik".

Yazı müəllifi xatırladır ki, Mərkəzi Bankın İdarə Heyəti bu ilin fevral, aprel və oktyabr aylarında qərar qəbul etməklə uçot dərəcəsini 15 faizdən 9,75 faizə endirib, faiz dəhlizinin yuxarı və aşağı həddi +/-2 faiz səviyyəsində müəyyən edilib.

Amma müəllifə görə, bu dəyişikliklərin ölkədə mövcud kredit faizlərinə heç bir təsiri olmayıb, hazırda ölkə banklarında təklif olunan kreditlərin ən ucuzunun faizi 19-dan başlayır.

Müəllif deyir ki, bütün dünyada Mərkəzi Bankların müəyyən etdiyi uçot dərəcələrindəki cüzi dəyişikliklər belə dərhal kredit faizlərində əksini tapır: "Azərbaycanda bu mexanizm niyə işləmir: banklar Mərkəzi Bankı saymırlar, yoxsa məsələnin kökündə ciddi və obyektiv amillər dayanır?" sualı ilə ekspertə müraciət edir.

İqtisadçı ekspert Pərviz Heydərov isə hesab edir ki, bank kreditləri faizlərinin yüksək olmasının səbəbləri var: "Birincisi, bankların kredit resurslarının tərkibində Mərkəzi Bankdan alınan vəsaitlərin azlığıdır və təhlillər göstərir ki, yaxın perspektivdə uçot dərəcəsinin bank faizlərinə təsiri güclənməyəcək. Nə qədər ki, Azərbaycanda bank sektoru xəstə vəziyyətdə qalmaqda davam edir, Mərkəzi Bankın uçot dərəcəsinin faiz dərəcələrinə təsir imkanları olmayacaq".

P.Heydərov deyir ki, sektor sağlamlaşmadıqca Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini sıfıra salsa belə vəziyyət dəyişməyəcək: "Çünki Mərkəzi Bank kommersiya banklarına ən aşağı faizlərlə kreditlər təklif etsə, həmin banklar sağlam fəaliyyət göstəmədikləri üçün o pulu götürüb ya dollara çevirib öz ehtiyatlarını artıracaqlar, ya valyuta bazarında çaxnaşma yaradacaqlar, ya da idxalla məşğul olan şirkətlərə verib ölkənin istehlak bazarının xarici mallarla doldurulmasına səbəb olacaqlar".

Ekspert deyir ki, ölkə bankları qısamüddətli gəlir əldə etmək üçün fəaliyyət göstərirlər və onlara ucuz vəsaitlər verilsə belə, onu uzunmüddətli kreditlərə deyil, qısamüddətli kreditlərə yönəldəcəklər, qısamüddətli kreditlər isə adətən idxalçı sahibkarlara verilir.

P.Heydərova görə, burada çıxış yolu onların böyük bir qisminin birləşdirilməlisindən və ya nə qədər ağrılı olsa belə, bağlanmalarından keçir.