Media-icmal 22.04.2016

Həlak olan hərbi qulluqçuların icbari sığorta vəsaitlərinin verilməməsi, kredit borclarına görə həbslər,  Xəzər çiməriklərinin hasara alınması, devalvasiyanı törədən səbəblər medianın aparıcı mövzusudur

Şəhidin pulu niyə verilmir?

“Azadlıq” qəzeti hərbi ekspert  Üzeyir Cəfərli ilə şəhid və qazi ailələrinə ödənməli olan sığorta pulları məsələsinə aydınlıq gətrimək istəyir.

Ü.Cəfərli deyir ki, əgər hərbi qulluqçu həlak olubsa ailəsinə 11 min manat, yarlanıbsa xəsarət dərəcəsindən asılı olaraq həmin məblıəğin 40-80%-ni almlaıdır.

O, bildirir: ““Azərsığota” şirkəti müxtəlif bəhanələrlə bu vəsaiti ödməkdən imtina edir. Şəhid ailələri bu məsələ ilə bağlı dəfələrlə aidiyyatı qurumlara müraciət ediblər, amma adı çəkilən şirkət bu müraciətlərə  reaksiya belə verməyib”.

Ü.Cəfərliyə görə, bu mənada Hesablama Palatasının bu ölkədə yoxlayacağı bir qurum varsa, o da “Azərsığorta” olmalıdır. “Buradakı vəsaitlərin şəffaflığı ilə bağlı araşdırilma aparılarsa bu şirkətdə olan bəzi şəxslərin yaşam yeri və məkanı tamam başqa istiqamətdə ola bilər”. Ü.Cəfərli belə düşünür. Onun difkirncə, Baş Prokurorluq bu istiqamətdə araşdırmalara başlamlıdır.

Ekspertə görə məəslə təkcə bu vəsaitləri ödəmklə bitmir. “Manatın iki dəfə devalvasiyaya uğraması nəzərə alınarsa şəhid aiələlərinə ödəniləcək puı ən azı iki dəfə artırılmalıdır. Şəhidlər həyatlarını Vətən uğrunda itiriblər, amma təəssüf ki, şəhid ailələri hələ də qanunla onlara çatamalı olan pulu ala bilmirlər”.

Bu maliyyə sisteminə minusdur 

“Exo” qəzeti banklara borclu olanların həbsi məsələsini bank üzrə ekspert Əkrəm Həsənli ilə müzakirə edir.

Ə.Həsənli deyir ki, vaxtı keçmiş kredit borcu olduğuna görə , məhz Azərbaycanda 5 həbs faktı baş verib. Ekspert bildirir: “Bu borclulara münasibətdə inizbati cəzalar tətbiq edilir odur ki, həbs bir aydan çox davam edə bilməzdi, amma bunun özü də yolverilməzdir. Bunu dəqiq deyə bilərəm ki, bu qəararla məhkəmələr hədlərini aşıblar”.

O,deyir ki, vətəndaş yalnız gəliri olduğu halda bank kreditini ödəməkdən yayanma halı aşkarlandığı zaman həbs edilə bilər. “Əgər insanın gəliri yoxsa, yarıac, yarı tox yaşayırsa onu həbs etməyə heç kimin ixtiyarı yoxdur”.

Ə.Həcənov bütün dünyada fiziki şəxslərin müflis olması haqda qanun olduğunu deyir Azərbacanda belə qanunun olmamasını qınayır. “Bu ölkənin bütün maliyyə sisteminə böyük minusdur”. 

Kredit borcuna görə vətəndaşların durumunu da təhlil edən ekspert deyir ki,

Burada həbslərlə və ya daha hansısa inzibati rtədbirlərlə nəyəsə nail olmaq mümkün deyil. “Bunun  ən sadə yolu bank məhkəməyə mürzciət edir, məhkəmə araşıdırma apaırır ki, şəxsin gəliri var, ya yox. Daha sonra qərar qəbul edilir ki, ödənsinmi, möhlətmi verilsin və s.”.

Korrupsiya və rüşvət hasarları

“Novoye Vremya” qəzeti çimərlik mövsümünün yaxınlaşması ərəfəsində

Xəzər dənizi sahillərindəki çimərliklərin durumunu təhlil edir. Məqalədə oxuyuruq: “Bakının bütün yaxşı çimərlikləri zəbt edilib. Xəzərin sahilləri boyu uzanan 5-6 metr hündürlüyündəki hasarlar təkcə oliqarxların təmtəraqlı malikanələrini yox, dənizin özünü də gizlədir. Salyan şossesindən Bayıl ərazisinə kimi sərbəst sahil zonası qalmayıb”.

Daha sonra Azərbaycana turist axını olacağı haqda rəsmilərin bəyanatına toxunan məqalədə dəniz sahilləri zəbt olunduğu bir şəraitdə turistlərin dəniz sahilində harada dincələcəklərinin sual altına düşdüyü vurğulanır. Müəllif bu məsələyə görə Mədəniyyət və Turizm nazirliyini ciddi tənqid edir və dəniz sailindəki hasarlamları nazirliyin fəaliyyətsizliyi kimi dəyərləndirir. “İstiləri adlamaq üçün dənizdə yer tapmaq il ildən çətin olur. Biz hələ bir neçə gün dəniz sahilində istirahətdən danışmırıq”.

Məqalədə bu hasarlamaların sıravi vətəndaşların deyil, vəzifə və səlahiyyət sahibi olanların etdikləri xsüsusi vurğulanır. Bu qanunsuzluqların baş verməsi qısaca belə izah edilir: “Korrupsiya, rüşvətxorluq, məmur aparatı tərəfindən ölkənin və sadə vətəndaşların maraqlarına laqeydlik belə qanunsuzluqlara gətirir”.

Xəzərin sahilləri isə ədalətli cəmiyyət və hamının qanun qarşısında məsuliyyəti adı ilə zəbt olunmaqda davam edir.

Bu devalvasiya hökumətə lazım idi

Ekspert Rövşən Ağayev ölkədə manatın devalvasyasıina səbəb kimi mətbuatın yaratdığ ajiotajın olması haqda düşüncələri “Bizim Yol” qəzetinə açıqlamasında şərh edir. O, deyir ki, son 2 ildə Neft Fondunun maksimum gəliri 12 milyard dollar olmalı idi. Amma xərcələrin həcmi 20 milyard dollara yaxındır. “Əgər məzənnə 0,78 manat səviyyəsində qalsa idi 20 milyard manat 25 milayrd dollar idi. Amma indiki məzənnə ilə bu cəımi 13 milyard dollar deməkdir. “Buradan çıxan nəticə budur ki. manat dəyərini iki dəfə itiməsə idi belə, Fond əlavə aktivlərindən 12 milyard dolları ölkəyə gətirməli idi”.

Onun fikrincə, bu halda hökumət ya büdcə xərclərini 2 dəfə azaldıb bütün investisiya layihələrini dayandırmalı, maaş və pensiyaları 2 dəfə azaltmalı idi. Eksperet qeyd edir ki, hətta 0,78 manat kimi əlverişli məzənnə qalsa idi belə Mərkəzi Bankın bütün ehtiyatları “süpürüləcək” idi. “Devalvasiya uzun illər neft pullarından məst olmuş hökumətin orta müddət dövrdə özünü rahatlatmasına  lazım idi və burada heç bir ajiotajın rolu yoxdur”. R.Ağayev belə deyir.