Media-icmal 27.07.2016

Dövlət başçısı İlham Əliyevin Konstitusiyaya dəyişikliklərə Konstitusiya Məhkəməsinin müsbət rəyinə fərqli baxış, Bakıda ev söküntülərinin yeni anonsuna münasibət, yeni bahalaşma gözləntiləri, xəstələrə verilən dərmanların keyfiyyətinin tənqidi bugünkü medianın aparıcı mövzusudur.         

Vətəndaş maraqlarına xidmət

“Azərbaycan” qəzeti “Vətəndaş maraqlarını ifadə edən Konstitusiya islahatları”( http://www.azerbaijan-news.az/index.php?mod=3&id=101844) sərlövhəli məqalədə Konstitusiyaya nəzərdə tutulan dəyişiklikləri şərh edir.

Müəllif hər hansı təfərrüata yol vermədən bu dəyişiklikləri bütünlükdə belə dəyərləndirir: “Konstitusiyaya təklif edilən dəyişikliklər respublikada qanunçuluğun, hüquq qaydalarının daha da möhkəmlənməsinə, konstitusion normaların tam bərqərar olmasına xidmət edəcək”.

Məqalədə bu dəyişikliklərin edilməsində qabaqcıl dövlətlərin təcrübəsinə istinad edildiyi vurğulanır. Eyni zamanda bu dəyişikliklərin ölkə daxilində çoxcəhətli əhəmiyyətə malik olduğu vurğulanır: “Cəmiyyətdə siyasi sabitliyin, ictimai sülhün, ümumi razılığın, bəzi hallarda hətta milli barışığın təminatçısı kimi çıxış edən Konstitusiya, eyni zamanda dövlətin gələcək inkişaf prioritetlərini, şəxsiyyət, cəmiyyət və dövlət arasındakı münasibətlərin sivil çərçivələrini müəyyənləşdirir”.

Məqalədə Konstitusiyaya son dəyişikliklərin 2009-cu il referendumunda edildiyi xatırladılır. Həmin vaxtdan bu yana ölkədə əsaslı inkişaf baş verdiyi və yeni dəyişikliklərə ehtiyac yaranması isə belə əsaslandırılır: “Beynəlxalq təcrübəyə əsasən demək olar ki, dövrün tələblərinə uyğun şəkildə dövlət idarəçilik sisteminin təkmilləşdirilməsi, icra hakimiyyəti orqanlarının fəaliyyətinin yenidən təşkili, ictimai münasibətlərin tənzimlənməsi və digər bu kimi məsələlərin həlli ilə bağlı islahatların həyata keçirilməsi adi və zəruri praktikadır”.

Son olaraq məqalədə Konstitusiyaya nəzərdə tutulan bütün dəyişikliklərin xalq tərəfindən dəstəklənəcəyinə ümid etdiyi vurğulanır.

Xatırladaq ki, dövlət başçısı İlham Əliyev iyulun 18-də Konstitusiya Məhkəməsinə Konstitusiya dəyişikliklərlə bağlı Referendum Aktı layihəsilə müraciət edib, iyulun 25-də Konstiusiya Məhkəməsinin Plenumu bu layihəyə müsbət rəy verib, iyulun 26-da isə İ.Əliyev bu dəyişikliklərlə bağlı sentyabrın 26-da ölkədə referendum keçirilməsi haqda fərman imzalayıb.

Bu, qanunsuzluğa startdır

“Azadlıq” qəzeti “Konstitusiya Məhkəməsi Konstitusiyaya qarşı” sərlövhəli

(http://www.azadliq.info/148556.html)  məqalədə isə Konstitusiya Məhkəməsinin Referendum Aktına müsbət rəy verməsini öz baxış bucağından qanunsuzluğun qanuniləşdirilməsinə start verilməsi kimi dəyərləndirir.

Müəllif bunu həm də qanuna hörmətsizlik hesab edir: “Azərbaycanda qanunların yalnız kağız üzərində olması, hökumətin istənilən qanunu asanlıqla tapdaya bilməsi, məhkəmələrin sifarişlə işləməsi, hüquq- mühafizə orqanlarının hökumətin cəza vasitəsinə çevrilməsi heç kimə sirr deyil”.

Müəllifin fikrincə, verilən müsbət rəy YAP hakimiyyətinin qanunlara təcavüzü, mənəvi sərvətləri talaması, sülalə hakimiyyətinin legitimləşməsi deməkdir.

Müəllif Məhkəmə Konstitusiyasını ədalətli olmamaqda qınayır, devalvasiyadan sonra dollarla krediti olanlara güzəşt edilməsi, zərəri dövlətin ödəməsi məsələsində vətəndaşın zərərinə qərar qəbul etməsini xatırladır. “Yəni, Konstitusiya Məhkəməsi məmur banklarının tərəfini tutdu, vətəndaşa isə arxa çevridi”. Məqalədə seçki məsələsinə və s. bu qurumun tutduğu mövqeyə toxunulur. Müəllifin fikrincə, Konstitusiya Məhkəməsi bu dəfə də rüsvayçı qurum olduğunu bir daha təsdiqləyib.

Müəllif Konstitusiya Məhkəməsinin referendum qərarı verməsini isə belə dəyərləndirir: “Bu ölkədə vətəndaşın üz tutacağı heç bir orqan yoxdur. Deməli, problemlərin həlli yalnız xalqdan asılıdır. Hökumət ölkənin ən ağır vəziyyətində şəxsi maraqlar üçün fəaliyyət göstərirsə, vətəndaş da özünün və dövlətin maraqları naminə fəaliyyət göstərməlidir”.

Bahalaşma gözləntisi

“Exo” qəzeti “Azərbaycanın qiymət bahalaşması gözləntisi” sərlövhəli məqaləsində (http://www.echo.az/article.php?aid=103229) bu məsələ ekspertlərlə müzakirə edilir.

Ekspert Nəriman Ağayev qeyd edir ki, son günlər manata münasibətdə dolların bahalaşması özü artıq malların və xidmətin bahalaşmasının anonsudur. “Hələlik dəyişikliklər malların dəyərinə ciddi təsir etməyib. Amma ən qısa zamanda mallar və xudmət 10% bahalaşacaq, çünki müəssisə və fabriklərin məsrəfləri artır”. 

Ekspert Oqtay Haqverdiyevin fikrincə,  elektrik enerjisinin pərakəndə satış  qiymətinin bahalaşdırılması zəncirvari reaksiya ilə çörək zavodlarında, metroda və s. xidmət sahələrində qiymətləri bahalaşdıracaq.

Ekspert Samir Əliyev deyir ki, təkcə elektrikin bahalaşdırmasına görə əhali 72 milyon əlavə xərcə düşür. Ekspert Fikrət Məmmədov elektrikin bahalaşdırılmasını isə belə dəyərləndirir: “Bu qərar büdcədəki “yırtıqları bağlamaq üçündür, çünki qiymətin artırılmasına obyektiv səbəb yox idi. Əlbəttə, bütün bunlar qiymətə mənfi təsir edəcək”.             

Məqalədə bu məqam da qeyd edilir ki, bu ilin ötən 7 ayı ərzində istehlak malları və xidmət ötən ilin eyni dövrülə müqayisədə 10%-dən çox bahalaşıb.

Bu, yeni mübahisələr deməkdir 

“Novoye Vremya” qəzeti “Dövlət komitəsi növbəti söküntülərin anonsunu verdi”( http://www.novoye-vremya.com/w63372/.../#.V5gHehHr34g) sərlövhəli məqalədə paytaxtda yeni söküntülərin ola biləcəyini müzakirə edir.

Məqalədə bu haqda deyilir ki, Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin sədri Abbas Ələsgərov 1000-ə qədər evin söküləcəyi, 30 minə yaxın əhalinin köçürüləcəyi barədə açıqlama verilib.

Müəllif indki ağır maliyyə, bank böhranı, kompensasiya ödənməsinin əlverişsiz olduğu şəraitdə evlərin sökülməsinin lazımsız olduğunu nəzərə çatdırır. Bakının tarixi “sovetski” məhəlləsində hələ də davam edən söküntülər xatırladır, kompensasiya ödənməsində, sakinlərlə qarşı tərəf arasında yaşanan narazılıqlar vurğulanır: “ Neft pullarının gəldiyi vaxtlar hər kv.metrə 1500 manat ödənirdi, o zamanlar verilən pula insanlar yeni mənzil ala bilmirdilər, indi manat iki dəfə devalvasiyaya uğrayandan sonra  bu kompensasiya ilə sakinlər şəhərin kənarında da ev ala bilməyəcələr”. Müəllif deyir ki, kompensasiyalar sakinlərə manatın devalvasiya uğraması nəzərə alınmaqla ödənməlidir. Əks halda bütün bunlar əmlak məsələlərilə bağlı Avropa məhkəməsinə qədər gedib çıxacaq. Yeni məhkəmə mübahisələri, ölkənin imicinə ağır zərbə deməkdir.

Əmlak məslələrilə bağlı müəllif hakimiyyətə də xatırlatmalar edir: “hakimiyyət xüsusi mülkiyyətin toxunulmazlığını nəzərə alaraq bu problemlərin məhkəməyə qədər çıxmasına imkan verməməlidir. Burada söhbət on minlərlə insanın taleyindən edir”.    

Ziyanı xeyrindən çox olan dərmanlar

“Bizim Yol ” qəzeti “Nazirliyin havayı dərmanlarının xeyri zərərindən

çoxdur” (http://www.bizimyol.info/news/81866.html) sərlövhəli məqalədə isə Səhiyyə Nazirliyinin HCV-yə yoluxan xəstələrə verdiyi dərmanların mənfi təsirindən danışılır. 

Müəllif deyir ki, HCV-nin müalicəsi üçün pasientlərə yalnız İnterferon və Ribavirin preparatları pulsiz verilir. Müəllif bu dərmanların mənfi təsirini belə izah edir: “Bu dərmanların zərərinin xeyrindən çox olduğu barədə İnternet resurslarında xeyli yazılar mövcuddur. Adıçəkilən müalicə kursu 6 aydan 1 ilə, hətta il yarıma qədər sürür. Hələ bir məlumat oxumadım ki, hansısa xəstə bu virusdan qurtulduğundan danışsın”.

Rəsmi söylənənlərə inansaq, o vaxtdan indiyədək bir xeyli insan virusdan tamamilə qurtulmalıydı. Müəllif hepatoloq Nicat Tağıyevin Hepatit C virusuna yoluxanların müalicəsində istifadə olunan dərmanlarla bağlı suallardan birinə belə cavab verməsini diqqətə çatdırır: “Səhiyyə Nazirliyinin verdiyi zəif dərmanlardır, onlarla sağalma şansı çox-çox azdır, istifadə etməməyiniz məsləhətdir".

Müəllif  deyir ki, adı çəkilən dərmanların səmərəsinin aşağı olduğunu dünya mətbuatı da mütəxəssislərin dili ilə çatdırır. Avropada, Türkiyədə xəstəliyin müalicəsi zamanı artıq yeni dərmanlardan istifadə olunur. 

Müəllif Türkiyə saytlarında peg-interferonu istifadə edən xəstələrdə müşahidə olunan mənfi təsirlərdən yazır. Bu inyeksiyanı qəbul edənlərdə yüksək temperatur, titrəmə, halsızlıq, iştahsızlıq, əzələ, baş, oynaq ağrısı, qripə bənzər şikayətlər tez-tez olur. Xəstə çəki itirir. Müalicə uzun çəkdiyi üçün bu dərmanlar xəstədə şəkər və s.  xəstəliklər törədə bilir.