Müstəqillik illərində 500-dən artiq uşaq bağçasi izsiz yoxa çixib

 Bakıda 26 min uşaq üçün nəzərdə tutulmuş  308 dövlət uşaq bağçası fəaliyyət göstərir. Əldə olan məlumata görə, məktəbəqədər uşaq müəssisələrinə 33 min uşaq gəlir. Bəzən 20 nəfər üçün nəzərdə tutulmuş qrup 40 uşaqdan ibarət olur. Uşaq bağçalarında hədsiz dərəcədə yer çatışmazlığı müşahidə olunur. Bu cür müəssisələrin qıtlığı məktəbəqədər yaşlı uşaqların ictimai tərbiyə institutunun fəaliyyətini iflic edir və  kütləvi cinayətlərə gətirib çıxarır: valideynlər iddia edirlər ki,  uşağı dövlət bağçasına rüşvətsiz düzəltmək, demək olar ki, qeyri-mümkündür.

2012-ci ilə Azərbaycanda 1667 uşaq bağçası qalmışdı. Maraqlıdır ki, 90-cı illərin əvvəlindəki özəlləşdirməyə qədər ölkədə 2185 məktəbəqədər uşaq müəssisəsi fəaliyyət göstərirdi, onlardan 300 uşaq bağçası özəlləşdirmə  prosesində yox oldu, digər müəssisələrin də taleyi qaranlıq məsələdir. O vaxtdan əhali 30% artıb, bağçaların sayı isə təxminən 2 dəfə azalıb. "2013-cü  ilin dövlət stratistkası  məlumatları nəzərə alınmaqla uşaq bağçalarının ölkə üzrə əhatə dairəsi 16% təşkil edib. Şəhərlər üzrə bu göstərici 24%,  kənd yerlərində  — 8% olub",  — deyə  təhsil sahəsi üzrə ekspert Nadir  İsrafilov Turanın sorğusuna cavabında bildirib.

Məktəbəqədər uşaq təhsil müəssisələrinin yarıya qədərinin izsiz yoxa çıxdığı özəlləşdirmə keçmiş təhsil naziri Misir Mərdanovun qərarı ilə təşkil olunub və 4  ilə qədər davam edib. Özəlləşdirmə adı altında ayrı-ayrı şəxs və təşkilatlar uşaq bağçalarını alıb dağıtdılar və onların yerində şadlıq evləri, gözəllik salonları və s.  tikdilər.

"Üstəlik, həmin illərdə kiril əlifbasından latın əlifbasına keçid  bəhanəsi ilə hesabaalma-texniki sənədlər götürülüb. Onlar geri qaytarılmadığından  problemin həlli çətinləşib, iddia üçün əsas yoxdur. Sənədlər olmadığından heç kimə heç nə sübut etmək mümkün deyil,  — deyə mənbə bildirib.  — Vaxtilə təsir etmək cəhdləri  göstərilib. Zəbt olunmuş bağçaların siyahısı Təhsil Nazirliyinin sabiq rəhbərliyi və Nazirlər Kabinetinə təqdim olunub, lakin onlardan heç bir  cavab alınmayıb. Nəticədə indiyədək 500-dən çox uşaq bağçası itib-batıb, bunun üçün heç kimdən cavab tələb etmək  mümkün deyil. Bundan başqa, bu sahədə dəqiq rəsmi statistika yoxdur, çünki müvafiq qurumlar müxtəlif məlumatlarla işləyir".

2020-ci ilədək Azərbaycanda uşaqların məktəbəqədər təhsilə cəlb olunma səviyyəsini 90%-ə çatdırmaq planlaşdırılır. Hazırda məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin Azərbaycan Təhsil Nazirliyinin tabeliyinə qaytarılması üzrə işlər də  aparılır. Bunun zəruri olduğunu onunla izah edirlər ki, uşaqların ibtidai siniflərə hazırlanması  prosesinin məktəbəqədər müəssisələr  və məktəblərdəki hazırlıq qrupları arasında parçalanması məktəbə hazırlıq zamanı ciddi fəsadlar yarada bilər. "Parlamentdə fikir ayrılığının mövzusu məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrinin inşasına  xarici investisiyalar məsələsi olub. Bəzi  deputatlar ideoloji mülahizələrə görə buna qarşı çıxır", —  deyə İsrafilov qeyd edib.

Bu illər ərzində Heydər Əliyev Fondu Azərbaycanda 20 yeni uşaq bağçası tikdirib. O cümlədən,  bildirilib ki, Fondun mütəxəssisləri məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin vəziyyəti üzrə tədqiqatlar aparıb  və geniş məlumat bazası yaradıblar. Fond monitorinqi Bakıda  aparıb və regionları əhatə etməyə söz verib.

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına əsasən, 2011-ci il 1 yanvar tarixinə ölkədə fəaliyyət göstərən 1624 dövlət və 11 qeyri-dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisəsində 108 min uşaq və ya 1 yaşdan 5 yaşadək uşaqların 15,9%-i tərbiyə almışdır. 2006-2007-ci tədris ilində məktəbəqədər tədris prosesinə 4380 uşaq,  2007-2008-ci tədris ilində 4480 uşaq, 2008-2009-cu tədris ilində 5600 uşaq, 2009-2010-cu tədris ilində isə 6700 uşaq cəlb olunub.