Siyasi qadağaya necə düşməməli və ya �blokiratorlar�dan necə qorunmalı?

Ötən həftə Azərbaycan hakimiyyəti siyasi baxımdan ona sərf etməyən jurnalistləri bir qədər sevindirdi, "Azadlıq" qəzetinin saytını blokdan çıxardı. Ancaq bu hadisəyə dair şərhlərdə təcrübəli adamlar sevinməyə tələsməməyə çağırırdılar. Hakimiyyətin demokratikləşdiyini düşünməyə səbəb yoxdur, ancaq müxalif fikrin bloklanması üzrə başqa texnologiyaya keçdiyini ehtimal etməyə əsas var. Çox güman ki, Azərbaycan ərazisindən bu sayta girişi bağlamaqla proksi-serverlər vasitəsilə girişin qarşısının alınmasının mümkün olmadığını başa düşən hakimiyyət KİV-i rahat buraxmaq və sosial şəbəkələrə nəzarəti gücləndirmək qərarına gəlib. Baş təbliğatçı Əli Həsənovun və onun həmkarlarının, həmçinin ictimai köməkçilərinin çoxsaylı bəyanatları bundan xəbər verir.

Sosial şəbəkələrə necə nəzarət etməli? Hakim partiyadan onlarla gənc fəalı öyrətmək olar ki, trollinq ilə məşğul olsunlar - əleyhdarların şəbəkə söhbətlərinə müdaxilə etsinlər, söhbəti başqa məcraya yönəltsinlər, həmsohbətlər arasında münaqişəyə sövq etsinlər. Müşahidə edilən ikinci metod siyasi baxımdan fəal olan əleyhdarların akkauntlarının bloklanmasıdır. Bu il bu, kütləvi şəkildə baş verir. Əgər əvvəllər azərbaycanlı forumçular ermənilərin təşkil etdikləri qadağadan şikayətlənirdisə, bu il ancaq daxili siyasi problemlər üzrə ixtisaslaşanlar qadağa ilə üzləşirlər. Deməli, onların akkauntunun bloklanması ilə bağlı göstəriş Azərbaycanda verilir. Xüsusilə, bu, sistematik olaraq siyasi mühacirətdə olan fəalların akkauntlarına qarşı baş verir.

Əvvəllər Rusiyada bu problemlə Putinin əleyhdarları üzləşirdilər. Belə təəssürat yaranır ki, azərbaycanlı trollar Rusiyada öyrənir, çünki metod eynidir. shipilov.com saytında (Andrey Şipilovun şəxsi KİV-i) qadağadan qaçmaq və qarşısını almaq üçün məsləhətlər verilib. Bu məsləhətlər Azərbaycan üçün də keçərlidir.

Ekspertlər hesab edirlər ki, Facebook-da blokun təşkilatçıları savadlı adamlardır və "Facebook siyasətinin pozulması" ilə bağlı qaydalardan xəbərdardırlar, odur ki, qadağa üçün bundan məharətlə istifadə edirlər.

Əvvəla, bilmək lazımdır ki, təsadüfü pozuculara qadağa qoyulmur, sistematik olaraq hakimiyyətə sərf etməyən informasiyanın yayılması ilə məşğul olanlara qoyulur. Əgər pozuntu təsadüfən baş veribsə, həmin adamların bloklanma ilə bağlı şikayətləri diqqətlə araşdırılır, bəzən onların akkauntları təcili olaraq açılır. Qəsdən, bilərəkdən qaydaları pozanlara qarşı qadağa demək olar ki, götürülmür, onların şikayətlərinə başqa meyarlar üzrə baxılır, hətta baxılmaya da bilər.

İkinci, "ümumi" şərhlər üçün statusların müəlliflərinə qadağa qoyulur. Əgər statuslara ancaq dostlar şərh yaza bilərsə belə postların müəllifi zəhlətökən təqibçilərlə üzləşməyə bilər.

"Bloklayan"ın əsas vəzifəsi sərf etməyən akkauntun reputasiyasının pisləşməsidir ki, Facebook onu qərəzli pozucu hesab edib. Müəllifin (onu X adlandıraq) bloklanması haqda qərar qəbul edildiyi halda onun statusunun altında X üçün məlum olmayan istifadəçinin şərhi görünür. Üstəlik şərh müsbət, təqdiredici ola bilər. Ancaq digər "blokiratorlar" həmkarlarını tanıyırlar, ola bilsin ki, bu, kod sözü vasitəsilə bəlli olur və həmin şərhi bəyənirlər, "layk edirlər".

Nə qədər ki bu şərh hər hansı miqdarda "layk" yığmayıb, heç bir şey baş vermir, əgər yığdısa sərf etməyən akkauntun bloklanması prosesi işə düşür. Bloklamanın müxtəlif yolları var, bu, botlardan kütləvi şikayətlərin daxil olması və ya "xüsusi", etibarlı akkauntlardan göndərilən eyni şikayətlərin verilməsi ilə ola bilər. Lakin seçilmiş müəllif üçün bu, artıq vacib deyil, əgər proses işə düşübsə onun akkauntu bloklanacaq və heç bir şey edə bilməzsən", - Şipilov yazır.

Bu mexanizmi bilməklə başa düşmək olar ki, bloklanma prosesinin işə salınmasının qarşısını almaq asandır - həmin "layklar"ın yığılmasına yol vermək lazım deyil. Öz postunuzun altında sizə tanış olmayan şəxsin şərhi varsa, həmin şəxs sizə tanış olmayan digər şəxsləri də aktiv şəkildə "layk edirsə" bütün təqibçilərə qadağa qoymaq, şərhləri silmək lazımdır. Məhz bu ardıcıllıqla - öncə qadağa qoymaq, sonra silmək.

Bir qayda olaraq, bu, yetərlidir. Əgər bloklamaq onlar üçün prinsipal olaraq vacibdirsə, o zaman onlardan biri geri qayıdacaq, özünün başqa akkauntundan şərh yazacaq və yenidən şərhlər toplamağa başlayacaq. Yenə də hamıya qadağa qoymaq və silmək lazımdır.

Onlar üçün üçüncü cəhd yoxdur, üçüncü təlimat ilə qadağan edilib", - Şipilov məsləhət görür.

Şəbəkədə tanınmış və minlərlə dostu olan fiqur üçün daha çətindir. Belə olduqda istisna edilmir ki, onun bir və ya bir neçə dostu statusları izləmək və həmkarlarına siqnal ötürərək onları "layk etmək" məqsədilə dost olan həmin "blokiratorlardır". Deməli, tanımadığınız adamları dostluğa qəbul etməyin.

Burada irəli sürülən məsləhət mümkün və ən sadə olanlardan biri deyil. FB-da öz hüquqlarını qorumağın başqa yolları da var - şikayətlərin verilməsi metodikası, ikinci-üçüncü akkauntların yaradılması və s. Hər metodun özünün plyus və ninusları var, vaxt və müəyyən biliklər tələb edir. Ən əsası onlar təsvir edilib və İnternetdə yerləşdirilib. Onları tapmaq və "silahlanmaq" yetərlidir.

Deyilənlərə əlavə etmək olar ki, Facebook totalitar hakimiyyətə işləyən "blokiratorlar" barədə məlumatlıdır və siyasi fikir ayrılıqlarını, məsələn, pedofiliya haqda informasiya yayanlardan fərqləndirmək üçün metodlar hazırlayır. --0--