Vəkil Sarkis Qalstyana qarşı ittihamları əsassız hesab edir

Ermənistanın İstintaq Komitəsinin casusluqda ittiham olunan Sarkis Qalstyan barəsində cinayət işi üzrə təhqiqatın başa çatması və işin məhkəməyə göndərilməsi haqqında bəyanatı əhəmiyyətli hadisə olub. Qarabağ adlanan partiyanın “Ədalət” fraksiyasından deputatı David Qalstyanın əmisi olan Sarkis Qalstyan işğal olunmuş Qarabağda müxtəlif vəzifələri tutub, o cümlədən o, Şuşa rayon administrasiyasının başçısı və tanınmamış Dağlıq Qarabağ Respublikasının (DQR) prezident administrasiyasının rəhbər müavini olub.

İstintaqın məlumatına görə, 2020-ci ilin noyabrında Qalstyan Azərbaycan kəşfiyyatının əməkdaşı ilə əlaqə yaradıb və “Sərxan” ləqəbi ilə ölkənin lehinə casusluq etməyə başlayıb. Ona qarşı irəli sürülən ittihamlar Ermənistan CM-in 424-cü maddəsinin 1-ci hissəsinə aiddir, bu maddə dövlət sirri təşkil edən məlumatların xarici dövlətə və ya onun nümayəndələrinə ötürülməsi, xarici dövlətə və ya onun nümayəndələrinə ötürülməsi məqsədilə yığılması, oğurlanması və ya saxlanılmasını əhatə edir. Bu cinayət 12 ildən 20 ilə qədər azadlıqdan məhrumetmə və ya ömürlük həbs də daxil olmaqla, ağır cəza ilə cəzalandırılır.

Sarkis Qalstyan yerli erməni əhali Ermənistana getdikdən sonra Qarabağda qalan azsaylı insanlardan biri idi. Əliyev administrasiyasının onu Xankəndində komendant təyin etdiyi haqqında şaiyələr gəzirdi, lakin sonradan onların əsassız olduğu məlum oldu. Qalstyanın həyat yoldaşı ilə birlikdə Qarabağda qaldığı və orada qalan yeganə məmur olduğu aydın oldu. Lakin bir neçə ay sonra Ermənistanın hrapark.am nəşri azərbaycanlıların bu cütün azərbaycanlıların Xankəndində törətdiyi vəhşiliklərin çəkilişini apardığından və videoçarxları sosial şəbəkələrdə yaydığından şübhələndiyi haqqında məlumat yayıb. Amansızca döyüldükdən sonra Qalstyan belə düşmənçilik mühitində yaşamağın qeyri-mümkün olduğuna qərar verib və həyat yoldaşı ilə birlikdə Ermənistana köçüb, lakin Gorusda həbs olunub. Tənqidçilər iddia edirlər ki, Qalstyan həqiqətən Azərbaycan tərəfin casusu olsaydı, onlar, çətin ki, onun Ermənistana getməsinə icazə verərdi.

Həyat yoldaşı tezliklə azad edilib, lakin Qalstyan dövlət sirlərini Azərbaycan kəşfiyyatına ötürməkdə ittiham olunaraq həbsdə saxlanılıb. Onun vəkili Aleksandr Koçubayev ittihamları təkzib edir və absurd hesab edir. İttihama görə, Qalstyan casusluq fəaliyyəti üçün üç milyon rubl alıb, lakin Koçubayev iddia edir ki, pul vəsaiti Ermənistan və Qarabağ arasında telekommunikasiya əlaqələrinin kəsildiyi bir vaxtda göndərilib, bu da Qalstyanın onları əldə etməsinin qeyri-mümkün olmasına səbəb olub.

Maraqlıdır ki, İstintaq Komitəsi Qalstyanın irəli sürülmüş ittihamları qəbul etdiyini bildirib, lakin Koçubayev bunu mübahisələndirir, Qalstyanın yalnız həyat yoldaşının və övladının təhlükəsizliyinə görə narahat olduğu üçün təzyiq altında təqsirini etiraf etdiyini iddia edir. Koçubayevin sözlərinə görə, casusluq ittihamlarını təsdiq edən heç bir ciddi dəlil yoxdur. O, Qalstyanın Azərbaycan kəşfiyyatı ilə əlaqələrinin həqiqiliyinə şübhə edir.

Qalstyanın Xankəndi komendantı təyin edilməsi haqqında əsassız iddialarla bağlı suallara cavabda Koçubayev bu şaiyələrin Ermənistanda ortaya çıxmasında və heç bir faktiki əsası olmamasında israr edib. O, həmçinin xatırladıb ki, Qasltyanın telefonunda Bakı ilə heç bir əlaqə aşkar olunmayıb. Koçubayev hesab edir ki, bu hadisə etibarlı dəlillər olmadan siyasi motivli ittihamların daha bir nümunəsidir.

Sarkis Qalstyanın qardaşı oğlu David Qalstyan da ittihamları təkzib edir, onları daha geniş hekayənin bir hissəsi adlandırır. O, əmisi təqiblərə məruz qaldığı bir vaxtda Qarabağda dövlətə xəyanətə görə mühakimə olunan şəxslərin Yerevanda sərbəst şəkildə yaşamasının nümunələrini göstərib.

İstintaq Komitəsinin bəyanatında Qalstyanla əlaqəsi olan digər şəxslərə qarşı məhkəmə təhqiqatlarının davam etdiyinə işarə edilib, lakin əlavə təfərrüat verilməyib. Dərin siyasi və hüquqi nəticələri olan ittihamlar fonunda 1990-cı illərdə hərbi xidmət tarixçəsi və hökumətdə və milli təhlükəsizlik orqanlarında iş təcrübəsi olan Sarkis Qalstyan mübahisəli fiqur olaraq qalır. Məhkəmədə işin necə davam edəcəyindən asılı olaraq, çox güman ki, ittihamın arxasında dayanan dəlillərin və motivlərin yoxlanılması güclənəcək.

Təcrübədən asılı olmayaraq, Qalstyanın Azərbaycanın xeyrinə casusluq etdiyini hesab etmək olmaz. O, Azərbaycan ərazisində doğulub və 2024-cü ilin aprelinə qədər Azərbaycan ərazisində yaşayıb, öz status-kvosu çərçivəsində istənilən hərəkəti etmək hüququna malik olub. Beynəlxalq hüquq nöqteyi-nəzərdən o, casus kimi təsnif edilə bilməz.