Əliməmməd Nuriyev: «Vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı yolundakı maneələr aradan qaldırılır»

Son vaxtlar vətəndaş cəmiyyətinin vəziyyətinin yaxşılaşdırılması üzrə mühüm addımlar atılıb və bu sahədə yeni siyasi iradə nümayiş etdirilir. Bu fikri Azərbaycan prezidenti yanında QHT-yə Dövlət Dəstəyi Şurasının hüquq və monitorinq Komissiyasının rəhbəri Əliməmməd Nuriyev “Çətin sual” teleproqramına müsahibəsində söyləyib.

O, bir çox QHT-nin bank hesabından həbslərin götürüldüyünü qeyd edib. Son nümunə  kimi “Azad iqtisadiyyata yardım”, “Vətəndaş cəmiyyəti naminə”, “Media və İctimai Təşəbbüslər Mərkəzi” ictimai təşkilatların hesablarına həbslərin götürüldüyünü göstərib. Bundan öncə “Hasilat sənayesində şəffaflıq təşəbbüsləri” beynəlxalq koalisiyasından 8 QHT-dən həbs götürülüb.

Ə.Nuriyev QHT sahəsində yeni qanunvericiliyin prezident yanında QHT-yə Dövlət Dəstəyi Şurasının hüquq və monitorinq Komissiyası tərəfindən öyrənildiyini və tətbiqi ilə bağlı təhlilin aparıldığını qeyd edib. Komissiya QHT üzvlərindən, o cümlədən beynəlxalq təşkilatların ekspertlərindən ibarətdir.

QHT-lərin üzləşdiyi problemlər onların həlli məqsədilə Prezident Administrasiyasına çatdırılır.

Bununla yanaşı QHT-yə Dövlət Dəstəyi Şurasının təşəbbüsü ilə QHT-lərin vəziyyətinə dair milli hesabat hazırlanır. Sonuncu dəfə belə hesabat 2010-cu ildə hazırlanıb.

Bundan əlavə, QHT ilə dialoq platformaları genişləndirilir.

Əsasən ötən ilin sonlarında QHT-yə Dövlət Dəstəyi Şurası 500 QHT-nin iştirakı ilə dövlət büdcəsindən ayrılan qrantların hansı istiqamətlər üzrə bölünməsi məsələsini müzakirə edib.

Bundan əlavə, QHT ilə iqtisadi, sosial məsələlər, ictimai əlaqələr, korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə əməkdaşlıq platformaları yaradılıb.

Vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı üzrə Milli Fəaliyyət Planı hazırlanıb ki, yaxın vaxtlarda Azərbaycan prezidenti tərəfindən təsdiqlənməsi gözlənilir.

Milli planda ictimai iştirakın genişləndirilməsi, qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi, maliyyə sahəsi üzərində ictimai nəzarətin gücləndirilməsi ilə bağlı QHT-lərin təklifləri öz əksini tapıb.

“Bank hesabına qoyulmuş həbsin hələ də aradan qaldırılmadığı QHT varmı” sualının cavabında Ə.Nuriyev deyib ki, bank hesablarının dondurulmasının davam etməsi barədə məlumat yalnız vəkil Əsabəli Mustafayev və hüquqşünas Ənnağı Hacıbəylinin rəhbərlik etdikləri QHT-dən daxil olub.

Qrantların qeydiyyatı məsələsinin həllinə gəlincə, Ə.Nuriyevin sözlərinə görə, bu sahədə də irəliləyiş var.

14 təşkilat 2014-cü ilədək imzalanmış qrant müqavilələrinin qeydiyyatı haqda bildiriş alıb. Daha beş təşkilatın qrantının qeydiyyatına dair müzakirələr davam edir.

Əsasən Aİ, ABŞ səfirliyi, Marşal Fondu, “Avrasiya” Əməkdaşlıq Təşkilatı kimi strukturların ayırdığı qrantlar qeydiyyata alınır.

“QHT-lərə qarşı cinayət işləri ilə bağlı vəziyyət necədir?” sualının cavabında Ə.Nuriyev deyib ki, bəzi QHT rəhbərlərinin həbs olunduğu və artıq azadlığa buraxıldığı işləri  nəzərə almasaq, yalnız “Demokratik institutlar cəmiyyəti və insan hüquqları”na qarşı konkret iş olub. Lakin bu iş dayandırılıb. 

Mühakimə edilmiş fəalların azadlığa buraxılması məsələsinə gəlincə, Ə.Nuriyevin sözlərinə görə, həbsdə yalnız iki AXCP fəalı var – Qarabağ müharibəsi əlili Asif Yusifli və partiya sədrinin müavini Fuad Qəhrəmanlı.

7 il azadlıqdan məhrum edilmiş A.Yusiflinin barəsində azadlığa buraxılma ilə bağlı addımlar atılır. F.Qəhrəmanlı hələlik istintaq altındadır, lakin onun da işi diqqətdə saxlanılır. 

2012-ci ildə Oqtay Gülalıyevə qarşı başlanmış cinayət işi də var. Lakin bu iş üzrə aktiv istintaq hərəkətləri aparılmır.  “Biz bu məsələni də qaldırmışıq və onun həllinə ümid edirik” , - Ə.Nuriyev vurğulayıb.

Eyni zamanda Əfv Komissiyasının üzvü olan Ə.Nuriyev hakimiyyətin zorla dəyişdirilməsi və dünyəvi konstitusiya quruluşunun devrilməsi cəhdlərinə görə məsuliyyətə cəlb olunanları müdafiə etmək niyyətində deyil.

Ə.Nuriyev həmçinin bildirib ki, cinayət işi çərçivəsində yoxlanılmaq  üçün götürülən  avadanlıq və sənədlərin QHT-lərə qaytarılmasına başlanılıb.

O qeyd edib ki, cinayət işi Avropa Şurasının çirkli pulların  yuyulmasının və terrorizmin maliyyələşdirilməsinin qarşısının alınması üzrə   Azərbaycanın öhdəlikləri çərçivəsində başlanmışdı. Lakin şübhələr öz təsdiqini tapmayıb.

O, Azərbaycanı məcburən tərk etmiş xarici QHT-lərin ölkəyə qayıda bilməsi ilə bağlı sualı müsbət cavablandırıb.

Bundan əlavə, Ə.Nuriyevin sözlərinə görə, Ədliyyə Nazirliyində donor kimi qeydiyyatdan keçmək istəməyən QHT-lər öz layihələrini QHT-yə Dövlət Dəstəyi Şurasının vasitəsilə həyata keçirə bilər.

Ə.Nuriyev etiraf edib ki, qrantların qeydiyyatı ilə bağlı yaranan problemlər donorların Azərbaycan QHT-ləri üçün nəzərdə tutduğu vəsaitin bir hissəsinin qonşu ölkələrə keçməsinə səbəb olub. 

Bununla belə, o deyib ki, 2014-2015-ci illərdə qrantların qeydiyyatının dayandırılmasına baxmayaraq, donorlar tərəfindən Azərbaycana 2 milyon dollar həcmində qrant ayrılıb. Lakin həmin vəsaitin alıcıları açıqlanmır.

Bununla əlaqədar Ə.Nuriyev QHT-ləri leqal fəaliyyətə çağırıb. O həmçinin QHT-lərin siyasi fəaliyyətə müdaxilə etməməsinin vacibliyini, onların partiyalarla birləşməsinin yolverilməz olduğunu qeyd edib.  –06D—