Çin dünyanın qalan hissəsi ilə müqayisədə daha çox külək və günəş elektrik stansiyası tikir

AFP: Cümə axşamı açıqlanan bir araşdırma, Çinin bütün digər ölkələrlə müqayisədə təxminən iki dəfə çox külək və günəş elektrik stansiyası tikdiyini göstərir.

Dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı iqlim dəyişikliyinə səbəb olan istixana qazlarının ən böyük mənbəyidir.

Çin 2030-cu ilə qədər karbon qazı tullantılarını pik həddə çatdırmağı, 2060-cı ilə qədər isə sıfıra endirməyi öhdəsinə götürüb.

Çin son aylarda bir neçə ekstremal hava hadisələri dalğası ilə üzləşib, elm adamlarının fikrincə, bu hadisələr iqlim dəyişikliyi ilə daha da dərinləşir.

Hazırda Çində 159 GVt külək və 180 GVt günəş enerjisi də daxil olmaqla, ümumilikdə 339 GVt-lıq enerji stansiyası tikintisi davam edir.

Amerikanın “Global Energy Monitor” qeyri-hökumət təşkilatının araşdırmasına görə, bu, “dünyanın qalan hissəsinin cəmindən demək olar ki, iki dəfə çoxdur”.

Hesabatda deyilir ki, bu rəqəm cəmi 40 GVt elektrik enerjisi istehsal edən ikinci ən böyük ölkə olan ABŞ-ın göstəricisini xeyli üstələyir.

Hesabatda bildirilib ki, Çin bu günə qədər açıqlanan yeni külək və günəş enerjisi tutumunun üçdə birini inkişaf etdirib, dünyada orta göstərici isə cəmi yeddi faizdir.

"Tikinti sürətindəki kəskin ziddiyyət Çinin bərpa olunan enerji layihələrini reallaşdırmaq istiqamətindəki fəallığını nümayiş etdirir", deyə araşdırmada bildirilir.

- "Dönüş nöqtəsi?" –

Pekinin bərpa olunan enerji mənbələrinin geniş miqyaslı inkişafının bəzi çatışmayan cəhətləri var.

Milli energetika sistemi elektrik enerjisinə olan tələbatın öhdəsindən gəlmək üçün ətraf mühiti güclü şəkildə çirkləndirən kömürlə işləyən elektrik stansiyalarından istifadə edir.

Uzaq şimal-qərb bölgələrində yaradılan bərpa olunan enerjini şərqdəki iqtisadi və əhali mərkəzlərinə ötürməkdə çətinlik çəkir.

Bununla belə, hesabata görə, Çinin külək və günəş enerjisinin ümumi gücü bu il kömür enerjisini ötəcək.

Hesaatda bildirilib ki, bərpa olunan enerjinin sürətli inkişafı Çinin karbon qazı tullantılarının gözləniləndən daha tez pik həddə çatacağına ümidləri artırır.

Cümə axşamı yayımlanan ayrı bir hesabatda, Enerji və Təmiz Hava Tədqiqatları Mərkəzi (CREA) Çinin 2024-cü ilin birinci yarısında kömür əsaslı polad layihələri üçün yeni icazələrin verilmədiyini aşkar edib.

CREA, Çinin 2020-ci ilin sentyabrında "ikiqat karbon hədəflərini" elan etməsindən sonra altı ay ərzində ilk dəfə yeni icazələrin olmadığını söylədi – bu, müstəqil tədqiqat qurumunun mümkün "dönüş nöqtəsi" adlandırdığı bir hadisədir.

"Çində polad tələbatı zirvəyə çatdıqca və metal qırıntısı daha çox artdıqca, kömür əsaslı istehsaldan uzaqlaşmaq üçün böyük potensial var və bu, növbəti 10 il ərzində tullantıların azaldılması üçün əhəmiyyətli imkanlar açır", deyə CREA-nın hesabatında deyilir.

Alimlər deyirlər ki, qlobal istiləşmə ekstremal hava hadisələrini daha tez-tez və intensiv edir.

Çində yayı şimalda istilər, cənubda isə leysan yağışları dözülməz edib.

Ötən həftə ölkənin meteoroloji agentliyi iqlim dəyişikliyi səbəbindən çox yüksək temperaturun yaxın həftələrdə də davam edəcəyini proqnozlaşdırmışdı.

Ölkənin şərqində və cənubunda yağan leysan yağışlar da son həftələrdə silsilə ölümcül daşqınlara və sürüşmələrə səbəb olub.