Azərbaycanda neft hasilatı ikinci rübdə minimum 2 mln. ton azala bilər

Bakı/18.04.20/Turan: Əsasən, ölkənin aprelin 12-də "Əməkdaşlıq Bəyannaməsi" üzrə OPEK+ qarşısında üzərinə götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilməsi zərurəti ilə əlaqədar ikinci rübdə Azərbaycanda neft hasilatı 2020-ci ilin ilk üç ayının göstəricisi ilə müqayisədə dörddə bir azala bilər.

Bir neçə ekspertin verdiyi məlumata görə, hasilat birinci rübdə 9,3 mln. tondan, OPEK+-ın yeni sövdələşməsinin şərtlərinə mütləq şəkildə riayət olunduğu təqdirdə, ikinci rübdə 2-2,5 mln. tona qədər azaldıla bilər.

Qeyd edək ki, 2020-ci ilin yanvar-mart aylarında çıxarılmış 9,3 mln. ton neftin 6,4 mln. tonu ölkənin neft hasilatında mühüm blok olan Azəri-Çıraq-Günəşli (AÇG) yataqlar blokunun payına düşüb. 2019-cu ilin birinci rübündə AÇG-dən təxminən 7 mln. ton neft çıxarılmışdı.

BP AÇG-də hasilatın operatoru kimi 2020-ci ildə yataqlar blokunda hasilatın təxminən 3% azala biləcəyini demişdi, amma yeni şərtlərlə əlaqədar azalma daha çox olacaq.

Hələlik BP hasilatın azaldılması haqqında planları və bu planların necə həyata keçiriləcəyi barədə məlumat verməyib, belə ki, Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) və AÇG-dəki tərəfdaşları ilə müzakirələr aparır.

ASTNA-nın Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətindəki məlumatlı mənbəyə istinadən verdiyi məlumata görə, SOCAR-da neft-qaz hasilatı idarələri və birgə müəssisə arasında da fəal müzakiələr gedir.

Belə ki, "Azneft" İB üzrə gündəlik hasilatın 2500 ton azaldılması, qurudakı 290 quyunun bağlanması variantı müzakirə olunur. SOCAR xərclərin optimallaşdırılması məqsədilə dörd yerüstü qəbul obyektinin bağlanması, nəqliyyat vasitələrinin sayının azaldılması və s. imkanları də araşdırır.

Ekspertlərin ilkin qiymətləndirmələrinə görə, ikinci rübdə Azərbaycan gündə təxminən 590 min barrel neft çıxaracaq (kondensat nəzərə alınmadan), 2020-ci ilin birinci rübündə bu göstərici orta hesabla 676,4 min barrel/gün təşkil edib. Bu həcmin gündə təxminən 0,5 mln. barreli ixrac ediləcək.

Qeyd edək ki, 2020-ci ilin birinci rübündə Azərbaycan 7,6 mln. ton neft ixrac edib (0,95 mln. ton kondensat daxil olmaqla), bunun 7,3 mln. tonu AÇG-dən çıxan neft, qalanı SOCAR-ın neft-qaz hasilatı idarələrinin və birgə müəssisələrinin neftidir.

2020-ci ilin yanvar-mart aylarında AÇG-dən Supsa və Ceyhan vasitəsilə dünya bazarlarına ixrac edilmiş neftin 5,2 milyon tonundan çoxunu SOCAR-ın "əsrin müqaviləsi"nin həyata keçirilməsindəki payı təşkil edib.

Elə həmin mənbənin məlumatına görə, bu ilin aprelində AÇG-də orta gündəlik hasilat təxminən 0,5 mln. barrel təşkil edə bilər və bu həcmin, demək olar ki, hamısı ixrac üçün nəzərdə tutulub.

Qeyd edək ki, Azərbaycan əsas neft həcmini Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri vasitəsilə ixrac edir, Şah Dəniz yatağından kondensat da bu boru kəməri ilə gedir, bu da neftin keyfiyyətini yaxşılaşdırmağa imkan verir.

Şah Dəniz yatağından gündə orta hesabla 80 min barrel kondensat çıxarılır.

Amma, xatırlatmaq lazımdır ki, OPEK+ üzrə 12 aprel 2020-ci il tarixli yeni sövdələşməyə əsasən, 2020-ci ilin mayından etibarən və 2 il ərzində hasilat və ixrac statistikası kondensatı ehfiva etməməlidir.

2020-ci ilin yanvarında Azərbaycanda gündə 678 min barrel xammal neft (kondensatsız), fevralda 667,4 min barrel, martda 683,7 min barrel xammal neft hasil edilib.

OPEK+ qarşısında öhdəliklərə əsasən, may-iyun aylarında Azərbaycanda xammal neft hasilatı gündə 554 min barreli keçməməli, 2020-ci ilin iyul-dekabr aylarında gündə 587 min barreldən çox olmamalı, 2021-ci ilin yanvarından 2022-ci ilin aprelinə qədərki dövrdə gündə 620 min barreli aşmamalıdır.

Ekspertlər hesab edirlər ki, ilin sonuna qədər neftin bir barrelinin qiyməti, çətin ki, 30-35 dollardan yuxarı qalxsın və dünyanın neft şirkətləri hasilatı azaltmaqla yanaşı, xərclərin optimallaşdırılması və kadr siyasətinə yenidən baxılması imkanlarını nəzərdən keçirir.

Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə QHT-nin rəhbəri Mirvari Qəhrəmanlının fikrincə, SOCAR-ın 10 minə yaxın əməkdaşı işindən məhrum ola bilər.

Xatırladaq ki, dünyada neft sahəsi martda, Səudiyyə Ərəbistanı və RF-nin OPEK+ qarşısında bir neçə il riayət etdikləri öhdəliklərini yerinə yetirməyi dayandırmasından sonra zəifləməyə başlayıb. Karantin tədbirləri və işgüzar fəallığın azalması ilə əlaqədar dünya ölkələrinin əksəriyyətinin iqtisadiyyatının geriləməsinə səbəb olan koronavirus pandemiyası vəziyyəti daha da ağırlaşdırıb. Bu vəziyyət yarı-yarıya neftdən asılı olan Azərbaycan iqtisadiyyatına da ciddi zərbə vurur. -0-