İqlim dəyişikliyi üzrə qəbul edilən hədəflərə qısa müddətdə çatmaq nə dərəcədə realdır?
İqlim dəyişikliyi üzrə qəbul edilən hədəflərə qısa müddətdə çatmaq nə dərəcədə realdır?
Keçən il Dubayda keçirilmiş qlobal iqlim sammitində razılaşdırılan əsas bərpa olunan enerji hədəflərinə nail olmaq, dünya növbəti altı il ərzində $30 trilyondan çox sərmayə yatırmasa, əlçatmaz bir xəyala çevriləcək.
Politico-nun məlumatına görə, Beynəlxalq Bərpa Olunan Enerji Agentliyi (IRENA) oktyabr ayında BMT-nin COP29 iqlim sammitindən əvvəl keçirilən son nazirlik görüşündə bu ciddi xəbərdarlığı edib. Burada iqlim tədbirlərinin maliyyələşdirilməsi əsas mövzu olacaq.
Keçən il Dubayda keçirilən COP28 konfransında ölkələr 2030-cu ilə qədər qlobal bərpa olunan enerji gücünü üç dəfə artırmağa və enerji səmərəliliyi üzrə səyləri ikiqat artırmağa söz verdilər. Bu öhdəliklər, Paris Sazişinə uyğun olaraq qlobal istiləşməni məhdudlaşdırmaq üçün həlledici hesab olunur.
Agentlik müəyyən edib ki, ölkələr tələb olunan bərpa olunan enerji artımının yalnız yarısını təmin etmək yolundadır.
IRENA-nın məlumatına görə, bu boşluğu aradan qaldırmaq üçün daha sərt siyasət, icazə prosedurlarının sadələşdirilməsi və elektrik şəbəkələrinin modernləşdirilməsi, eyni zamanda sərmayələrin kəskin artımı vacibdir.
Bərpa olunan enerji sahəsinə yatırımlar keçən il rekord $570 milyard səviyyəsinə çatdı, lakin IRENA-ya görə, illik $1,5 trilyon tələb olunur. Bundan əlavə, enerji səmərəliliyi tədbirlərinə xərclər ikiqat hədəfə çatmaq üçün yeddi dəfə artmalıdır – keçən il $323 milyon səviyyəsindən illik $2,2 trilyona qədər.
Ümumilikdə, IRENA bildirir ki, COP28-in hər iki hədəfinə çatmaq üçün 2030-cu ilə qədər qlobal miqyasda bərpa olunan enerji, şəbəkələr, enerji səmərəliliyi və əlaqəli tədbirlərə $31,5 trilyon sərmayə tələb olunacaq.
Enerji
-
Türkiyə və bir sıra Avropa ölkələri yenidən Şahdəniz Alfa platformasından qaz almağa başlayıb. Xəzər dənizində yerləşən Şahdəniz yatağının operatoru 6-18 yanvar tarixlərindəki fors-major vəziyyətinə səbəb olan problemləri həll etdikdən sonra bu hasilat platformasında işləri bərpa edib.
-
17 yanvar tarixində iranlı həmkarı Məsud Pezeşkiyan ilə apardığı danışıqlardan sonra keçirilən mətbuat konfransında Rusiya Prezidenti Vladimir Putin iki ölkə arasında qaz kəmərinin tikintisi layihəsinin işə salındığını təsdiqlədi. Onun sözlərinə görə, ilkin tədarük həcmi 2 milyard kubmetrə çata bilər, lakin sonrakı mərhələdə bu həcmin illik 55 milyard kubmetrə qədər artırılması planlaşdırılır.
-
2024-cü ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycanın elektrik enerjisi istehsalı 23,55 milyard kVt/s təşkil edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,2% azdır. İstilik elektrik stansiyaları 20,26 milyard kVt/s elektrik enerjisi istehsal edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,13 milyard kVt/s (9,5%) azdır, deyə Azərbaycanın Dövlət Statistika Komitəsi məlumat yayıb. Eyni zamanda, məişət tullantılarından 182,8 milyon kVt/s elektrik enerjisi istehsal olunub (5,8% artım).
-
Hazırda Azərbaycanın daxili bazarı hələ də Euro-2 standartına uyğun dizel yanacağı ilə təchiz olunur, bu barədə neft və neft məhsulları bazarının təhlilində ixtisaslaşmış beynəlxalq agentlik "Argus"un oktyabr hesabatında qeyd olunur. Diqqətəlayiqdir ki, iyunun əvvəlində Bakı Neft Həftəsi sərgisində Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) 2023-cü ildə Euro-5 keyfiyyətli dizel yanacağı istehsalına başladığını nümayiş etdirmişdi. Lakin sonradan məlum oldu ki, bu keyfiyyətdə olan neft məhsulu ixrac olunur və daxili bazara təchizat daha sonra başlayacaq.
Rəy yaz