“Vətənə xəyanət ittihamı ilə həbs olunanların hamısının işi yenidən araşdırılmazsa, “Tərtər işi” tam açılmayacaq.”

“Tərtər işi” ilə bağlı həbs edilənlərin yaxınları mayın 24-də Baş prorkurorluğun qarşısında etiraz ediblər. Onlar təkrar istintaqın, məhkumlara və zorakılığa məruz qalmış hərbçilərə qarşı işgəncə faktlarının araşdırılmasının gedişindən narazılıqlarını dilə gətiriblər. 

Aksiya iştirakçıları deyiblər ki, istintaqın yenilənməsinə baxmayaraq, işlərin saxtalaşdırılmasında, işgəncələrdə və qətllərdə əli olan şəxslərin bir çoxu məsuliyyətə hələ də cəlb edilməyib. Ailələr günahkarların cəzalandırılmasını tələb ediblər.

Dövlətə xəyanət ittihamıyla 12 il azadlıqdan məhrum edilmiş Emil Əliyevin atası, Repressiya və İşgəncələrə qarşı Komitənin üzvü Nasir Əliyev narazılıqlarının səbəbi barədə ASTNA-ya danışıb. 

* * *

Sual: Nasir bəy, "Tərtər işi" üzrə zərərçəkənlərin yaxınları ilə birgə mayın 24-də Baş Prokurorluğun qarşısında etiraz aksiyası keçirmisiz və istintaqın gedişindən narazı olduğunuzu bildirmisiz. Nədir sizi narazı salan? 

Cavab: Zərərşəkmişlərin və həbsdə olan hərbçilərin ailə üzvülərinin Baş Prokurorluğun qarşısında toplaşmasının bir neçə səbəbi var idi. İlk növbədə narazılığımızın səbəbi hazırda saxta ittihamlarla məhbus həyatı yaşayan hərbçilərinin azadlığı istiqamətində aparılan işlərin ləngiməsi, cinayəti törədənlərin istintaqının başlamasından 5 aydan çox müddət ötməsinə baxmayaraq kiçik bir qrupun həbs edilməsi və həbs olunanların çoxunun kiçik vəzifəlilər olmasıdır.      

Sual: Bu etirazdan sonra Baş prokurorluğa dəvət olunmusuz. Kiminlə görüşdünüz, hansı tələbləri qaldırdınız və sizə nə dedilər?

Cavab: Etirazdan sonra Prokurorluqda yeni açılmış istintaqın rəisi Qasım Məmmədovla görüşdük. Zərərçəkmişləri və həbs olunanların ailə üzvlərinin hamısı bu qəbulda iştirak edərək öz fikir və mülahizələrini, eləcə də etirazlarını Qasım Məmmədova fərdi şəkildə bildirdilər. İlk növbədə həbsdə olanların azad olunması istiqamətində hansı addımların atıldığı müzakirə olundu. Qasım Məmmədov bunun uzun bir prosedur olduğunu dedi və bu istiqamətdə atılan addımlar haqda məlumatları bizimlə bölüşdü. İkinci qaldırılan məsələ cinayət törədənlərin həbsinin niyə yubadılması oldu. Qasım Məmmədov da sübutlar bazasının möhkəmləndirilməsi istiqamətində aparılan işlər haqqında bəzi məlumatları verdi. Üçüncü məsələ zərərçəkmişlərin maddi və fiziki durumunun yaxşılaşdırılması istiqamətində atılacaq addımlar müzakirə olundu. Dördüncü məsələ isə hərbi prokuror Xanlar Vəliyevin, hərbi prokurorun müavini Şəfayət İmranovun, eləcə də həmin istintaqı aparan müstəntiqlərin vəzifələrindən uzaqlaşdırılmasını tələbinin Baş Prokuror Kamran Əliyevə çatdırılması oldu. 

Sual: İstintaqın gedişindən narazısınız deyirsiniz. Amma eyni zamanda hansısa proseslərin də getdiyini görürük. Məsələn, elə ötən ay rəsmi məlumatda göstərilirdi ki, “Tərtər işi” ilə məhkum olunmuş 16 şəxs barəsində 16 cinayət işi üzrə verilmiş apellyasiya protestləri təmin edilərək müvafiq hökmlər ləğv edilib. 10 şəxs barəsində 10 cinayət işi üzrə məhkəmələrə apellyasiya protestləri verilib. 1 nəfərə ölümündən sonra bəraət verilib. Ümumilikdə 397 zərərçəkmiş şəxs müəyyən edilib. 7 nəfər həbs olunub, 1 nəfər beynəlxalq axtarışa verilib. Yəni hansısa işlər gedir. Əgər iş getməsəydi bunlar baş verərdimi? 

Cavab: Bəli, istintaq çox böyük işlər görüb və görməkdə də davam edir. Bu günə kimi rəsmi məlumata görə 397 hərbçi zərərçəkmiş kimi tanınıb, 16 iş ləğv olunub, 10 işin də ləğv olunması ilə bağlı müraciət olunub. Eləcə də Elçin Quliyevə bəraət verilib. Əlbəttə, bütövlükdə bunları müsbət qiymətləndiririk. Amma, bunlara baxmayaraq uzunmüddətə həbs olunanların heç birinin işinin ləğv olunmaması və 2017-ci ildə Şəmkir korpusunda baş vermiş analoji halın araşdırılmaması bizi narahat etməyə bilməzdi. Biz 2017-ci ildə vətənə xəyanət ittihamı ilə həbs olunanların hamısının işinin yenidən araşdırılmasını tələb edirik. Əks təqdirdə Hərbi Prokurorluğun qurduğu saxta ittihamların yalnız bir qismi açılacaq. Bu isə dövlətçiliyimizə, orduya böyük zərbə vurmuş olacaq.      

Sual: Deyilənlərə görə bu işə görə zərərçəkənlərin sayı mindən çoxdur. Amma rəsmi məlumatlarda əvvəl 117, daha sonra isə 397 nəfər zərərçəkən göstərilib. Əgər deyilənlər doğrudursa, niyə zərərçəkənlər üzə çıxmaq istəmir?

Cavab: Bizim apardığımız araşdırmalar, hadisə şahidlərinin dedikləri zərərçəkmişlərin sayının 2000 civarında olmasını deməyə imkan verir. Zərərçəkmişlərin sayının 400 olmasının əsas səbəblərindən birincisi onların yenidən hərbi qulluqda olması və susanların da hələ də bu işin obyektiv aparılmasına şübhə ilə yanaşması, bəzilərinin də hələ də daxilində olan qorxu hissini aşa bilməməsidir.  İstintaq davam edir. Yeni zərərçəkmişlər bu siyahılara əlavə olunacaq.

Sual: İstintaqa ifadə vermiş zərərçəkənlərə hansısa təzyiqlər varmı? 

Cavab: Belə hallar olur.  Vaqif Abdullayev saxta narkotik ittihamı ilə 15 sutka həbs olundu, Nemət Məhərrəmov səbəbsiz işindən uzaqlaşdırıldı, Ruslan Fərzəliyevi mülki geyimli adamlar axtarır. Çoxlarımız polis idarələrinə çağırılmışıq və sairə.        

Sual: “Tərtər işi”nin tam dəqiq, obyektiv araşdırılması hansı addımlar atılmalıdır? 

Cavab: Bildiyiniz kimi "Tərtər işi "şərti olaraq adlanıb. Bura daxildir Beyləqan korpusu, Bərdə korpusu və Şəmkir korpusu. İlk növbədə bu korpusların rəhbərliyi, Xanlar Vəliyev, Şəfayət İmranov, eləcə də Müdafiə Nazirliyinin bu işdə iştirakı olan hər kəs istintaq dövründə vəzifəsindən uzaqlaşdırılmalıdır. Yalnız bu halda istintaqa inam artacaq və müraciət etməyən zərərçəkmişlər istintaqa  müraciət  edəcək.