AÇG-də hasil edilən neftin yarıdan çoxu mənfəət kimi Azərbaycana çatıb

İndiyə kimi “Azəri-Çıraq-Günəşli” yatağının işlənməsindən Azərbaycanın mənfəət nefti 152 mln ton olub. Bu barədə ARDNŞ-nin birinci vitse-prezidenti Xoşbəxt Yusifzadə məlumat verib.

Onun sözlərinə görə, AÇG-də hasilat başlayandan (7 noyabr 1997) kontrakt meydançasından 300 mln ton neft çıxarılıb. 

Amma AÇG-dən çıxan neftin nə qədərinin layihə çərçivəsində xərclərə yönəldildiyi barədə Yusifzadə məlumat verməyib. Bu məlumat olsaydı, bu günə kimi mənfəət neftində Azərbaycanın payını hesablamaq olardı. 

AÇG çərçivəsində Azərbaycan ilk mənfəət neftini 1999-cu ilin dekabrında əldə edib. O vaxt bölgü belə idi: 30% - Azərbaycan, 70% - şirkətlər. 2007-ci ildə nisbət 45%- 55% olub. Sonradan Azərbaycanın payı 55%-ə çatıb. 2008-ci ilin II yarısından nisbət dəyişməz qalır: 80% mənfəət nefti dövlətə, 20% şirkətlərə. Şirkətlərlə razılığa əsasən, 2016-cı ilə kimi Azərbaycan əldə edilən mənfəət neftinin bir hissəsini BTC Co şirkətinə yönəldəcək. Ona görə dövlətin real payı 75%-dir. Dövlətin mənfəət neftini ARDNŞ satır, əldə edilən vəsait isə Neft Fonduna yığılır. 

AÇG çərçivəsində şirkətlər çatan mənfəətdə ARDNŞ-nin də payı var (11,65%). Həmçinin şirkətlər mənfəətdən dövlətə 25% vergi ödəyir. Bundan başqa, şirkətlər sosial vergi və əməkdaşların maaşından gəlir vergisi (maaşın 25%-i) ödəyirlər.

Turan-ın hesablamasına görə, AÇG-də dövlətin payı $85 mlrd, başqa ödənişlər də hesablananda Azərbaycanın gəliri $100 mlrd olub. 

* AÇG səhmdarları bunlardır: BP (operator) - 35,78%, Chevron - 11,27%, Inpex - 10,96%, ARDNŞ - 11,65%, Statoil - 8,56%, Exxon - 8%, ТРАО - 6,75%, Itocu - 4,3% və ONGC - 2,72%. --12B--