İndiyə kimi “Azəri-Çıraq-Günəşli” yatağının işlənməsindən Azərbaycanın mənfəət nefti 152 mln ton olub. Bu barədə ARDNŞ-nin birinci vitse-prezidenti Xoşbəxt Yusifzadə məlumat verib.
Onun sözlərinə görə, AÇG-də hasilat başlayandan (7 noyabr 1997) kontrakt meydançasından 300 mln ton neft çıxarılıb.
Amma AÇG-dən çıxan neftin nə qədərinin layihə çərçivəsində xərclərə yönəldildiyi barədə Yusifzadə məlumat verməyib. Bu məlumat olsaydı, bu günə kimi mənfəət neftində Azərbaycanın payını hesablamaq olardı.
AÇG çərçivəsində Azərbaycan ilk mənfəət neftini 1999-cu ilin dekabrında əldə edib. O vaxt bölgü belə idi: 30% - Azərbaycan, 70% - şirkətlər. 2007-ci ildə nisbət 45%- 55% olub. Sonradan Azərbaycanın payı 55%-ə çatıb. 2008-ci ilin II yarısından nisbət dəyişməz qalır: 80% mənfəət nefti dövlətə, 20% şirkətlərə. Şirkətlərlə razılığa əsasən, 2016-cı ilə kimi Azərbaycan əldə edilən mənfəət neftinin bir hissəsini BTC Co şirkətinə yönəldəcək. Ona görə dövlətin real payı 75%-dir. Dövlətin mənfəət neftini ARDNŞ satır, əldə edilən vəsait isə Neft Fonduna yığılır.
AÇG çərçivəsində şirkətlər çatan mənfəətdə ARDNŞ-nin də payı var (11,65%). Həmçinin şirkətlər mənfəətdən dövlətə 25% vergi ödəyir. Bundan başqa, şirkətlər sosial vergi və əməkdaşların maaşından gəlir vergisi (maaşın 25%-i) ödəyirlər.
Turan-ın hesablamasına görə, AÇG-də dövlətin payı $85 mlrd, başqa ödənişlər də hesablananda Azərbaycanın gəliri $100 mlrd olub.
* AÇG səhmdarları bunlardır: BP (operator) - 35,78%, Chevron - 11,27%, Inpex - 10,96%, ARDNŞ - 11,65%, Statoil - 8,56%, Exxon - 8%, ТРАО - 6,75%, Itocu - 4,3% və ONGC - 2,72%. --12B--
İqtisadiyyat
-
Elon Musk, ABŞ Dövlət İdarəetməsinin Effektivliyi Departamentinin (DOGE) həmsədri olaraq, 2026-cı ilə qədər federal xərclərin aqressiv şəkildə azaldılması yolu ilə ABŞ-da inflyasiyanı sıfıra endirmək üçün strategiya irəli sürüb. Muskın planı, proqnozlaşdırılan gündəlik xərcləri təxminən 4 milyard dollar azaltmağı hədəfləyir və 2026-cı ilə qədər federal büdcə kəsirini 1 trilyon dollara qədər endirməyi nəzərdə tutur. Kəsir hələ də böyük olsa da, Musk hesab edir ki, sürətləndirilmiş iqtisadi artım inflyasiya təzyiqlərini kompensasiya edərək iqtisadiyyatı sabitləşdirə bilər.
-
Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) Aralıq dənizinin ən iri dəniz yataqlarından biri olan Tamar qaz yatağında 10% pay əldə etmək üçün Union Energy ilə müqavilə imzalayıb, şirkət çərşənbə günü bəyanatında bildirib.
-
Yanvarın 30-da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev “Bakı şəhərində və ətraf ərazilərdə nəqliyyat infrastrukturunun təkmilləşdirilməsinə dair 2025–2030-cu illər üçün Dövlət Proqramını” təsdiqləyən sərəncam imzalayıb. Bu proqram paytaxtın nəqliyyat sistemini modernləşdirməyi və tıxacları azaltmağı hədəfləyir, prezidentin mətbuat xidməti çərşənbə axşamı bildirib.
-
Goldman Sachs neft qiymətləri ilə bağlı proqnozlarını yenidən nəzərdən keçirib və 2025 və 2026-cı illər üçün Brent və Azeri Light markalı neftin qiymət proqnozlarını hər barel üçün 2 dollar artıraraq 78 dollar səviyyəsinə çatdırıb. Bu düzəliş, ABŞ sanksiyalarının Rusiyanın neft hasilatına təsiri və İran neft ixracına qarşı mümkün gələcək məhdudiyyətlər daxil olmaqla, geosiyasi risklərdən qaynaqlanan daha sərt təchizat şərtləri gözləntilərini əks etdirir.
Rəy yaz