Azərbaycan və Slovakiya Avropa energetikasının şaxələndirilməsi fonunda qaz sektorunda əməkdaşlığı gücləndirir

Bazar ertəsi Zaqulbadakı prezident iqamətgahında Slovakiyanın Baş nazirinin Azərbaycana rəsmi səfəri çərçivəsində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Slovakiyanın Baş naziri Robert Fiko arasında görüşdə təbii qaz sahəsində əməkdaşlıq məsələləri müzakirə olunub.

Görüş Avropanın Rusiya qazından imtina etməklə enerji mənbələrini şaxələndirməyə çalışdığı bir vaxtda baş verən strateji dəyişiklikləri vurğulayır.

Şaxələndirmə strategiyasının əsas oyunçusu olan Azərbaycan Avropaya təbii qaz ixracını artıraraq tədarükünü 2021-ci ildəki 8 milyard kubmetrdən 2023-cü ildə 11,8 milyard kubmetrə çatdırıb.

Avropa İttifaqı ilə Memoranduma uyğun olaraq, Azərbaycan 2027-ci ilə qədər Avropaya qaz tədarükünü 20 milyard kubmetrə çatdırmaq niyyətindədir.

Slovakiyanın Rusiya qazından asılılığını azaltmaq səyləri son regional təşəbbüsdə vurğulanıb. 25 aprel 2023-cü il tarixində Sofiyada “Bulgartransgaz (Bolqarıstan), Transgaz (Rumıniya), FGSZ (Macarıstan), Eustream (Slovakiya) və Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) arasında əməkdaşlığın inkişafına dair Anlaşma Memorandumu imzalanıb".

Mərasimdə prezident İlham Əliyev və bolqarıstanlı həmkarı Rumen Radev iştirak ediblər.

Memorandumun iştirakçı ölkələrin enerji liderləri tərəfindən imzalanması Azərbaycandan təbii qazın Avropaya idxalı üçün yeni dəhlizin yaradılması istiqamətində mühüm addım idi. Slovakiyanın energetika naziri Karel Girman bu sazişin siyasi əhəmiyyətini vurğulayaraq, onu yeni idxal dəhlizlərinin yaradılması və Azərbaycan və SOCAR ilə əməkdaşlığın genişləndirilməsi üzrə öhdəlik kimi qeyd edib.

Nazir Girman Azərbaycanın postsovet məkanında həyata keçirdiyi enerji layihələrinin tarixi kontekstindən danışıb, Azərbaycanı enerji resurslarının etibarlı təchizatçısına çevirən möhtəşəm neft-qaz təşəbbüslərində mərhum prezident Heydər Əliyevin rolunu yüksək qiymətləndirib.

Rusiya qazından asılılığını daha da azaltmaq üçün Slovakiya 2022-ci ilin may ayında Norveçdən təbii qazın tədarükü üçün müqavilə imzalayıb və bu, illik istehlakının təxminən 32%-ni ödəyəcək. Bu arada, "Qazprom" Slovakiya vasitəsilə Avropaya tədarük etməyə davam edir, əhəmiyyətli həcmlər Avstriya və İtaliyaya gedir.

Davamlı əməkdaşlıq Ukrayna tranzitinə də aiddir: 2024-cü ilin yanvarında Slovakiya və Ukrayna 2025-ci ilə qədər Rusiya qazının Ukrayna ərazisindən Aİ ölkələrinə tranzitini davam etdirmək barədə ilkin razılığa gəliblər.

Azərbaycan və Slovakiya arasında bu ikitərəfli dialoq təkcə enerji təchizatı zəncirlərində davam edən dəyişiklikləri əks etdirmir, həm də Mərkəzi və Şərqi Avropada enerji dinamikasına təsir göstərə biləcək güclənən tərəfdaşlığa işarə edir.