Enerji səmərəliliyi üzrə konfrans Azərbaycan energetikasının zəif yerlərini üzə çıxardı
Dövlət strukturlarında enerji cəhətdən səmərəli texnologiyalar geniş tətbiq edilməlidir ki, başqa sahələrdə də yayılsın. Bu barədə dünən "Enerji səmərəliliyi: iqtisadi və institusional aspektlər və perspektivlər" konfransında Alternativ və Bərpa olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Şirkətinin direktor müavini Cəmil Məlikov bildirib.
Azərbaycan hər zaman karbohidrogenlərlə zəngin olub, indi də potensial yetərincədir. Buna baxmayaraq, ölkə rəhbərliyi hökumətin qarşısına alternativ energetikanın inkişafı vəzifəsini qoyub.
"2004-cü ildə Azərbaycanda alternativ energetikanın inkişafı dövlət proqramı qəbul edilib. 2009-cu ildə Sənaye və Energetika Nazirliyində müvafiq dövlət agentliyi yaradılıb. 2012-ci ilin iyununda agentliyin əsasında Alternativ və Bərpa olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Şirkəti yaradılıb", - deyə Məlikov bildirib.
Ai-nin Azərbaycan katibliyinin birinci katibi, energetika üzrə müşavir Edita Novak 2020-2030-cu illərdə Avropada alternativ energetikanın və enerji səmərəliliyinin inkişafı planlarından danışıb. O qeyd edib ki, 2020-ci il üçün alternativ energetikanın payını 20%-ə çatdırmaq mümkün olmayacaq. Aİ-də bunun üçün əlavə səylər lazımdır.
Konfransda məlumat verilib ki, Avstriya enerji səmərəliliyi sahəsində yüksək nəticələr əldə edib. Hesablamalar göstərir ki, yüksək iqtisadi inkişaf tempinə baxmayaraq, 2050-ci ildə bu ölkə 2005-ci ildəki qədər enerji sərf edəcək.
Azərbaycan qədər ərazisi və əhalisi olan Avstriya enerji istehlakını kəskin azaltmağa ehtiyac duymur.
Sənaye və Energetika Nazirliyinin şöbə rəisi Tahir Cəfərov məlumat verib ki, indi "Azərenerji" sistemində 1 kVt/saat elektrik enerjisi istehsalı üçün 313,8 qram şərti yanacaq işlənir. 2007-ci ildə bu göstərici 353 qram idi.
Onun sözlərinə görə, son 5 ildə elektrik enerjisi istehsalı zamanı şərti yanacağa qənaət ildə 1,7 mln tondur. Amma İES-lərdə elektrik enerjisi istehsalı üçün ildə 5 mlrd m3 qaz yandırılır.
"Perspektivdə Azərbaycanda alternativ mənbələr hesabına elektrik enerjisi istehsalı 2,6 mlrd kVt/saata çatacaq. Bu, iqtisadiyyat üçün əlavə 1 mln ton şərti yanacaq deməkdir", - deyə Cəfərov bildirib.
Bu gün ölkənin enerji gücü 6400 MVt-dir, gələcəkdə Azərbaycan ildə 8-10 mlrd kVt/saat elektrik enerjisi ixrac edə bilər.
Cəfərov həmçinin deyib ki, ölkənin enerji sistemində hələ də itkilər var: 2011-ci ildə elektrik ötürücü xətlərdə (EÖX)o 4,59% (2010-cu ildə 4,79%), paylayıcı şəbəkələrdə 16%, elektrik stansiyalarında 1% olub. Bu, Avropa ölkələrindəkindən bir neçə dəfə çoxdur.
2005-ci ildən Azərbaycan yeni elektrik stansiyalarının və EÖX-lərin yaradılmasına, paylayıcı xətlərin yenilənməsinə 3 mlrd avro xərcləyib.
* Konfransı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi və Qara Dəniz Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzi təşkil edib. -12С--
İqtisadiyyat
-
Neft gəlirlərindən çox asılı olan Azərbaycan iqtisadiyyatı 2021-ci il üçün “Carbon Tracker” hesabatında “Neft dövlətlərindən kənarda: Enerji keçidi kontekstində neftdən asılılığın azaldılmasına təcili ehtiyac” adlı sərt xəbərdarlıqla üzləşir. Hesabatda Azərbaycan neftdən asılı olan ən həssas ölkələrə və onu növbəti onillikdə neft və qaz gəlirlərinin 40%-dən çox azalması gözlənilən ölkələr üçün nəzərdə tutulan “Qrup 5”ə daxil edilir. Bu qrupa Anqola, Bəhreyn, Timor-Leste, Ekvatorial Qvineya, Oman və Cənubi Sudan daxildir və bu, həmin dövlətlər üçün ortaq iqtisadi riskləri göstərir.
-
Azərbaycanın qeyri-neft və qaz ixracı 2024-cü ilin ilk on ayında illik müqayisədə 3,5% artaraq 2,8 milyard dollar təşkil edib. Bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) noyabr ayı üzrə “İxrac İcmalı”nda bildirilib.
-
"Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC (ADY), Nazirlər Kabinetinin noyabr ayında iş və istirahət günlərinin dəyişdirilməsi ilə bağlı qərarına uyğun olaraq, COP29 tədbiri zamanı sərnişinlərin təhlükəsiz və rahat səfərlərini təmin etmək məqsədilə şəhərətrafı və ölkədaxili qatarların cədvəlində dəyişikliklər edəcək.
-
Azərbaycanda hökumət daxili bazar qiymətlərini sabit saxlamaq üçün idxal olunan mallara vergi güzəştlərindən daha çox istifadə edir. Bu ilin sonunda uzadılmış buğda idxalı üzrə 18%-lik ƏDV-dən azad edilmə qərarı bu yanaşmanın bir nümunəsidir. Eyni zamanda, yeni tədbirlər çərçivəsində elektrik avtomobilləri üçün enerji doldurma qurğularının idxalına vergi güzəştləri tətbiq olunub, yüksək qiymətli dərman preparatlarının idxalı üzrə vergi azadolmaları isə müzakirə mərhələsindədir. Diqqətəlayiq haldır ki, müdafiə təyinatlı məhsulların idxalı vergi və gömrük rüsumlarından tam azaddır.
Rəy yaz