Kiçik və orta sahibkarlığa azadlıq

 Kiçik və orta sahibkarlığın azadlığını təmin etmək üçün qanunvericilk Avropa standartlarına uyğun olmalıdır. «Doing-Business-2015» reytinqinə görə, bu seqmentin inkişafı zəif və ziddiyyətli gedir. «kiçik investorların hüquqlarının qorunması»nda ölkə 51-ci yerdədir.

İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzinin sədri Qalib Toğrulun fikrincə, buna səbəb «orta biznes» anlayışının olmamasıdır. Hətta Nazirlər Kabinetinin qərarlarında təsnifat kiçik sahibkarlığa aid olur – pərakəndə ticarət və aqrar sektorda illik dövriyyə 250 min, tikintidə 500 min, topdan ticarətdə 1 mln manatadək. «Avropada başqa cürdür. Orda 250 işçisi olan orta biznes sahibinin illik dövriyyəsi 50 mln avro, 50 işçisi olan kiçik biznesdə 10 mln, 10 işçisi olan mikro sektorda 2 mln avroya qədərdir», - deyə ekspert bildirir. 

Onun sözlərinə görə, son vaxtlar azalsa da, biznesin inkişafına əsas maneələrdən biri yoxlamalardır. Əgər əvvəllər 10 hökumət strukturu yoxlayırdısa, indi icra hakimiyyəti, Vergilər Nazirliyi, İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi məsuldur. Lisenziya alınması, daşınmaz əmlakın qeydiyyatı problemi də reytinqdə ölkəni geri atır.

Dünya Bankı (DB) və Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasının (IFC) illik "Doing Business-2015" reytinqində Azərbaycan 189 ölkə arasında 80-cidir (ötən illə müqayisədə 10 pillə geriləmə). O cümlədən, mülkiyyətin qeydiyyatı üzrə 10-cu, vergi ödənişində 33-cü, tikintiyə icazə alınmasında  150-ci, elektrik təchizatı sisteminə qoşulma üzrə 159-cu, sərhəd ticarətində 166-cı, sazişlərin icrasında 31-ci, investorların hüquqlarının qorunmasında 51-ci, kredit alınmasında 104-cüdür.

Maraqlıdır ki, Azərbaycan iri biznes nümayəndələrinə tikintiyə icazənin verilməsində mövqelərini yaxşılaşdırsa da, orta, xüsusən də kiçik biznes təxminən 9 ay uzanan kağız süründürməçiliyi və 28 zəruri prosedura görə razılaşma ilə bağlı böyük problemlərlə üzləşir, ölkə 150-ci yerdədir (bir il əvvəl 180-ci mövqe).
 Kiçik sahibkarlar vergi tutulmaları dərcələrinin azalmasını, elektron xidmətlərə çıxış səviyyəsinin artırılmasını, telekanallar və İnternet resurslar vasitəsilə qanunvericiliyin geniş təbliğatını arzulayır.
Gömrük prosedurlarını saədləşdirmək və onların həcmini azaltmaq da
yaxşı olardı, - deyə respondentlər hesab edir. --17D—