Neft gəlirləri ölkəyə xidmət etməlidir

 Dünən Bakıda İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım İB-nin təşəbbüsü və Revenue Watch İnstitute-un təşkilatçılığı ilə «Neftdən sonrakı dövrə hazırlıq və Azərbaycan iqtisadiyyatının şaxələnməsi problemi» mövzusunda konfransda qeyd edilib ki, Azərbaycanda neft gəlirlərindən düzgün istifadə edilmir.  

İTY-nin sədr müavini Rövşən Ağayev Turan-a bildirib ki, elektron xidmətlərə çıxışda irəliləyiş olsa da, büdcə xərcləri qeyri-şəffafdır, cəmiyyətə və parlamentə hesabat verilmir, korrupsiya və inhisarçılıq əhalinin gəlirlərini yeyir. 2005-ci illə müqayisədə 2013-cü ilin dövlət büdcəsinin xərclərində investisiya layihələrinin payı 43,2 dəfə artıb. Amma təhsilə ayrılan vəsait bu dövrdə 3,9 dəfə, səhiyyəyə 5,4 dəfə, elmə ayrılan vəsait 4,3 dəfə artıb.

İqtisadiyyatın şaxələnməsi zamanı regional enerji layihələri nəzərə alınmaqla yanaşı, son məqsəd də müəyyən edilməlidir. Normal ölkələrdə neft gəlirləri insan kapitalı və innovasiyalara qoyulur. Xaricdə təhsil alan tələbələr orda qalmağa çalışır, nəticədə dövlətin pulları havaya sovrulur. Dünya elm, avtomobil, təyyarəqayırma, kosmonavtika mərkəzlərində çoxlu azərbaycanlı işləyir. Normal şərait yaradılsa, onlar burada işləyə bilərdi. Bu təqdirdə dövlət tolerantlıq və qədim mədəni mənbələrlə öyünməklə yanaşı bir neçə on ildə inkişaf edə bilərdi.

Neft kapitalının çoxu Bakı və ətrafına qoyulur. Nəticədə əhali paytaxta axışır. Azərbaycan təkcə xammal mənbəyi olmamaldıır. Ötən illərin təcrübəsi göstərir ki, ölkədə neft avadanlığı ilə yanaşı, elektrotexnika, mebel, ayaqqabı, ərzaq və s istehsal etmək olar, - deyə ekspert bildirir.

Şaxələnmə üçün rəqabət mühiti yaradılmalıdır. Bundan başqa, iqtisadiyyatın əsasənı məmur oliqarxların yox, kütləvi sahibkarlığın marağı təşkil etməlidir. Hökumət xidmətin xüsusi çəkisini azaltmalı, sənayeləşməyə diqqət yetirməli, energetika və metallurgiyada inhisarçılıqdan imtia etməlidir. --17D—