SOCAR-ın (Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti) 2013-cü ildə başlanmış dörd iri enerji layihəsinə $33-35 mlrd tələb olunacaq, onlardan 65%-i cəlb edilən vəsaitlər təşkil edəcək. Bunu Reuters-a müsahibəsində şirkətin iqtisadi məsələlər üzrə müavini Suleyman Qasımov deyib.
Qasımov həmçinin qeyd edib ki, SOCAR 2013-cü ildə ümumi dəyəri $33-35 mlrd olan dörd layihənin reallaşdırılmasına başlayıb. Onlara Türkiyədə $5 mlrd dəyərində NEZ tikintisi layihəsi, dəyəri $17 mlrd olan yeni neft, qaz emalı və neft-kimya məhsullarının istehsalı kompleksinin (OGPC) yaradılması, dəyəri $8 mlrd olan Transanadolu qaz kəməri layihəsi (TANAP), həmçinin dəyəri $4 mlrd olan üzən qazma qurğunun tikintisi layihəsi daxildir. «Bu layihələrin ümumi dəyərinin 67% bank kreditləri hesabına təmin olunacaq, qalan 35%-i Azərbaycanın öz vəsaitləri ilə, əsasən Azərbaycan Dövlət Neft Fondunun hesabına maliyyələşdiriləcək» - deyə Qasımov bildirib. Qasımov qeyd edib ki, Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB), Dünya Bankı və bəzi xarici kommersiya bankları artıq bu layihələrdən birinin, Türkiyədə yeni NEZ Star-ın tikintisinin maliyyələşdirilməsinə maraq göstərib.
NEZ Starın tikintisinin 2017-ci ilin yayında başa çatacağı gözlənilir. Star neft emalı zavodunun ümumi gücü 10 mln ton təşkil edəcək, zavoda istehsal edilən neft məhsulları isə Petkim kimya konserninin və Türkiyənin daxili bazarının tələbatının ödənilməsinə yönələcək.
2014-cü ildə SOCAR yeni neft, qaz emalı və neft-kimya məhsullarının istehsalı kompleksinin (OGPC) tikintisinə başlamağı planlaşdırır. Kompleks Bakıdan 60 km cənubda yerləşəcək. Bütün OGPC kompleksinin istismara verilməsi 2020-ci ilin sonuna planlaşdırılır. Yeni kompleksin yaradılması 1,7 mln ton hazır məhsul gücündə olan neft-kimya müəssisəsinin, ilkin neft emalında ildə 1 mln ton gücündə neft emalı zavodunun, həmçinin ildə 12 mlrd kub metr gücündə qaz emalı zavodunun tikintisini nəzərdə tutur.
SOCAR türkiyəli tərəfdaşları ilə birgə Türkiyədən Avropaya qaz nəqlini nəzərdə tutan yeni TANAP qaz kəməri tikmək niyyətindədir. Boru kəmərinin ilkin keçirtmə qabiliyyəti ildə 16 mlrd kub metr təşkil edəcək: 6 mlrd kub metr qaz Türkiyəyə, qalanı Avropaya nəql ediləcək. IV rübdə SOCAR Bakıda ilk üzən qazma qurğunun tikintisinə başlamağı planlaşdırır. Tikinti üçün tenderi Sinqapurun Keppel Fels şirkəti udub. --12D--
İqtisadiyyat
-
Neft gəlirlərindən çox asılı olan Azərbaycan iqtisadiyyatı 2021-ci il üçün “Carbon Tracker” hesabatında “Neft dövlətlərindən kənarda: Enerji keçidi kontekstində neftdən asılılığın azaldılmasına təcili ehtiyac” adlı sərt xəbərdarlıqla üzləşir. Hesabatda Azərbaycan neftdən asılı olan ən həssas ölkələrə və onu növbəti onillikdə neft və qaz gəlirlərinin 40%-dən çox azalması gözlənilən ölkələr üçün nəzərdə tutulan “Qrup 5”ə daxil edilir. Bu qrupa Anqola, Bəhreyn, Timor-Leste, Ekvatorial Qvineya, Oman və Cənubi Sudan daxildir və bu, həmin dövlətlər üçün ortaq iqtisadi riskləri göstərir.
-
Azərbaycanın qeyri-neft və qaz ixracı 2024-cü ilin ilk on ayında illik müqayisədə 3,5% artaraq 2,8 milyard dollar təşkil edib. Bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) noyabr ayı üzrə “İxrac İcmalı”nda bildirilib.
-
"Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC (ADY), Nazirlər Kabinetinin noyabr ayında iş və istirahət günlərinin dəyişdirilməsi ilə bağlı qərarına uyğun olaraq, COP29 tədbiri zamanı sərnişinlərin təhlükəsiz və rahat səfərlərini təmin etmək məqsədilə şəhərətrafı və ölkədaxili qatarların cədvəlində dəyişikliklər edəcək.
-
Azərbaycanda hökumət daxili bazar qiymətlərini sabit saxlamaq üçün idxal olunan mallara vergi güzəştlərindən daha çox istifadə edir. Bu ilin sonunda uzadılmış buğda idxalı üzrə 18%-lik ƏDV-dən azad edilmə qərarı bu yanaşmanın bir nümunəsidir. Eyni zamanda, yeni tədbirlər çərçivəsində elektrik avtomobilləri üçün enerji doldurma qurğularının idxalına vergi güzəştləri tətbiq olunub, yüksək qiymətli dərman preparatlarının idxalı üzrə vergi azadolmaları isə müzakirə mərhələsindədir. Diqqətəlayiq haldır ki, müdafiə təyinatlı məhsulların idxalı vergi və gömrük rüsumlarından tam azaddır.
Rəy yaz