KTMT: tək aktyorun teatrı

Kollektiv təhlükəsizlik Müqaviləsi təşkilatının (KTMT) Moskvada keçirilən bugünki iclası, - söhbət tədbirin ictimaiyyət üçün açıq olan hissəsindən gedir, - təhlükəsizlik, geosiyasi istiqamət məsələləri və regionda vəziyyətlə bağlı təşkilat üzvlərinin baxışlarındakı fikir ayrılıqlarını üzə çıxarıb.

Ukraynadakı müharibə faktiki olaraq üzvlər arasında münasibətlərin indikatoru rolunu oynayıb, ən əsası isə Rusiyaya qarşı münasibət idi, bu ölkənin Ukraynaya qarşı volyuntarist siyasəti təşkilat üzvlərinin təxminolunmaz və təhlükəli Moskvadan uzaq durmaq zərurəti barədə anlayışını gücləndirib.

Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenkodan başqa, iclas üzvlərindən heç kim Ukraynadakı vəziyyət haqqında danışmayıb və Moskvanın hərəkətlərini dəstəkləməyib. Rusiya prezidenti Vladimir Putin belə Ukraynanı iki dəfə səthi olaraq xatırladıb, əsassız olaraq Ukraynada nasizmin dövlət siyasəti səviyyəsinə qaldırıldığını bildirib, eyni zamanda, KTMT üzvlərinə qapalı rejimdə Ukraynada “döyüş işi” haqqında məlmat verəcəyini qeyd edib.

İclasın bütün iştirakçıları görüşün saxta mahiyyətindən narahatlıq hiss edib, Putin Ukraynaya qarşı təcavüzünü necə əsaslandıracağını bilməyib, üç Mərkəzi Asiya ölkəsinin rəhbərləri isə Əfqanıstandan gələn təhlükədən elə danışıblar, sanki həqiqətən də təhlükə onların qapısını döyür.

Qərbdən təhdid məsələsində fikir ayrılığı yaşanıb. Lukaşenko və Putin bu mövzunu inkişaf etdirib, amma bu mövzuda daha təmkinli görünürdü. Məsələn, İsveç və Finlandiyanın NATO-ya daxil olması ilə bağlı o qeyd edib ki, onların seçimi və Rusiyanın reaksiyası NATO infrastrukturunun Finlandiya ərazisində yerləşməsinin dərəcəsindən asılı olacaq.

Bütün digər iştirakçılar Qərbin təhdidi mövzusuna toxunmayıblar, bununla da bu məsələdə baxışlarının və yanaşmalarının Moskva və Minsklə həmrəy olmadığını göstəriblər.

İclasa sədrlik edən Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan tamamilə yersiz olaraq Azərbaycana silah satışı və 44 günlük müharibədə erməni xalqına dəstəyin olmaması ilə bağlı KTMT-dən gileylənib. Onun bu narazılığı ikrah dolu baxışlar və cavabda xoşagəlməz bir şey söyləmək istəyi ilə qarşılanıb.

Ümumilikdə yubiley iclası məyusedici təsir bağışlayıb, Ukrayna hadisələrinin təzyiqi altında məyus olmuş və rusdan düşmüş görüş iştirakçıları KTMT iştirakçısı olan ölkələrin, onun katibliyinin qarşılıqlı əlaqələrinin güclənməsi ilə bağlı qeyri-təcrübi, ildən-ilə təkrarlanan, heç bir öhdəlik yaratmayan təkliflər irəli sürüblər.

Paşinyan toplaşanların əsas reaksiyası kimi qapalı görüşdən sonra bəzi sənədlərin və bəyanatların qəbul edilməsinin anonsunu verib. Amma, bu sənədlərin hansı məzmuna malik olacağından asılı olmayaraq, onlar Kreml tərəfindən öz şəxsi məqsədlərinin təşviqi məqsədilə diktə ediləcək. Bütün iştirakçılar, xüsusən Ukrayna hadisələri fonunda başa düşürlər ki, onlar bir aktyorun teatrı üçün sadəcə olaraq dekorasiyadırlar.