Rusiya iqtisadiyyatı tənəzzül və inflyasiya arasında

Rusiya ilə bir neçə keçmiş sovet respublikası arasındakı gərginlik pik nöqtəsinə çatıb. Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistan Moskva rəhbərliyi ilə getdikcə daha çox fikir ayrılığı yaşayır. Son həftələrdə bu üç ölkə Rusiya rəsmilərinin hərəkətlərini açıq şəkildə tənqid edərək regional dinamikalarda dəyişikliklərə işarə edib. Azərbaycanda uçuş təhlükəsizliyi ilə bağlı hadisələr, Qazaxıstanda daxili siyasi mübarizələr və Özbəkistanda sui-qəsd planı ilə əlaqəli bu inkişaflar Mərkəzi Asiya və Cənubi Qafqazda strateji hesablamaları yenidən formalaşdırır. Bu böhranların nəticələrinin həm Rusiya, həm də qonşuları üçün uzaqgörən təsirləri olacağı ehtimal olunur.

Hazırda Avropada  Rusiyadan  boru kəməri ilə qazın əsas alıcıları Yunanıstan, Serbiya, Bosniya və Herseqovina, Avstriya, Slovakiya, Xorvatiya, İtaliya və Macarıstandır. Xüsusilə Slovakiya Ukrayna qaz sistemindən Avstriya, Çexiya, Macarıstan, Almaniya və İtaliyaya gedən  axınlar üçün tranzit ölkə kimi çıxış edərək Mərkəzi Avropada, Türkiyə isə cənubi Avropada Rusiya qazının paylama mərkəzinə çevrilmək niyyətindədir.

11 dekabr 2024-cü ildə Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələrinin daimi nümayəndələri Brüsseldə Rusiya Federasiyasına qarşı 15-ci sanksiyalar paketini təsdiqləyib. Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula fon der Lyayenin sözlərinə görə, bu sanksiya çərçivəsində tətbiq olunacaq məhdudiyyətlər "kölgə donanması" adlanan bir qrup tankerə qarşı mübarizəyə yönəlib. Belə ki, yeni sanksiyalar Rusiyanın “kölgə donanmasını” cilovlamaq üçün əlavə 52 tankerin Aİ limanlarından çıxmasına qadağa qoyacaq. Çünki, Ruslar bu tankerlərdən istifadə edərək G7 və onların tərəfdaşlarının tətbiq etdiyi məhdudiyyətlərdən yan keçərək neft və neft məhsullarını ixrac edirlər. Sanksiya siyahısına Qərbin məhdudiyyətlərindən yan keçməyə kömək edən yeni şəxslər və şirkətlər əlavə ediləcək.

28 noyabr 2024-cü ildə Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) Xarici İşlər Nazirləri Şurası, müdafiə nazirləri və Təhlükəsizlik Şuraları Katibləri Komitəsini Qazaxıstanın sədrliyi altında birləşdirərək Astanada yüksək səviyyəli görüş keçirdi. Əvvəlki sammitlərdən fərqli olaraq, bu sammit  öz gündəliyini gizli saxladı, müşahidəçiləri və analitikləri müzakirələrin səthinin altında nəyin gizlənə biləcəyi barədə düşündürdü.