Müqəddəsəm, yoxsa günahkar?

Son zamanlarda qadınlara qarşı zorakılıq hallarının artması beynəlxalq və yerli təşkilatları, vətəndaş cəmiyyətini, sənətçiləri ciddi narahat edən mövzulardan biridir. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, ötən il Azərbaycanda 51 qadın məişət zorakılığının qurbanı olub. 2021-ci ildə 46, 2020-ci ildə 41 qadın belə zorakılıq səbəbindən həyatını itirib. Beləliklə, bəlli olur ki, təkcə son iki ildə məişət zorakılığı nəticəsində  həyatını itirən qadınların sayı 25 faiz artıb. Bundan əlavə, 2022-ci ildə qeydə alınmış cinayətlər nəticəsində zərərçəkən 25449 nəfərin 1475-i və ya 5,8 faizi məişət zorakılığı ilə bağlı cinayətlər nəticəsində zərərçəkənlərdir.

UNiTE kampaniyası hər ayın 25-ni qadınlara və qızlara qarşı zorakılığa son qoymaq və maarifləndirmə tədbirləri görmək üçün “narıncı gün” elan edib. Parlaq və optimist rəng kimi narıncı qadın və qızlara qarşı zorakılıqdan azad bir gələcəyi təmsil edir.

Bir çox yerli təşkilat və qurum bu mövzu ilə bağlı tədbir və təlimlər keçirib. Bu tədbirlərdən biri də Gender Hub Azərbaycan komandasının təşkilatçılığı ilə keçirilən “Müqəddəsəm, yoxsa günahkar ?” adlı tədbir olub.Tədbirdə təşkilatçılar narıncı geyimlərdən istifadə ediblər.  Qadınları daima düşündürən bu sual tədbir boyu araşdırılıb. Tədbirin əsas fərqləndirici xüsusiyyəti mövzuya qarşı daha təsirli yanaşma olub. Tədbir 3 hissədən ibarət olub:

1. Kətan üzərində Əfsanə Tahirovanın araşdırmalarından ibarət yazılı instaliyasiyalarla tanışlıq;
2. Nigar İbrahimbəylinin  rəqs performası;
3.  Əfsanə Tahirovanın moderatorluğu ilə panel müzakirə

Tədbirdə ən çox diqqət çəkən iki məqam olub. Nigar İbrahimbəylinin rəqs performansı və  İlkin Hüseynovun hazırladığı səs instalyasiyası gələnləri kövrəldib. Nigar İbrahimbəyli öz zorakılıq hekayəsini bölüşən 3 qadının səslərindən hazırlanmış melodiyasız səs instalyasiyasının müşayətilə rəqs performansı göstərib. Performans bəzi insanlara öz hekayələrini xatırladıb.

Performansdan sonra Vladanka Andreyeva, İsveçrənin səfiri Tobias Lorentzo və Britaniyanın səfiri Fergus Auld öz hisslərini və performans haqqında düşüncələrini bölüşüblər. Britaniya səfiri Fergus Auldun fərqlilik nümayiş etdirərək çıxışının böyük bir hissəsini Azərbaycan dilində danışması da diqqət çəkən məqamlardan olub.

Panel müzakirədə “Qadın gündəliyi” platformasının təsisçisi Pərvanə Məmmədova,  ADA Universitetinin professoru Anar Vəliyev, gender və inkluziv  inkişaf üzrə ekspert və vəkil Xalisə Şahverdi, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin əməkdaşı Tural Hüseynzadə və psixoloq Gülnarə Əkbərova bu mövzuya müxtəlif perespektivlərdən yanaşaraq Əfsanə Tahirovanın və auditoriyanın suallarını cavablandırıblar.

Panel müzakirədə zorakılıq halları ilə bağlı çatışmazlıqlardan  danışılıb. Problemlərin həlli üçün görülməli olan tədbirlər vurğulanıb. Zorakılıq halları ilə üzləşən qadınların müraciət edəcəyi qurumlar haqqında da məlumat verilib. Sonda bu hallara qarşı bütün cəmiyyətin məsuliyyət daşıdığı vurğulanıb.

Nərgiz Abbasova