2023-cü ilin birinci yarısında Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Azərbaycandan şikayətlər üzrə 60 qərar və qərardad qəbul edib

Bakı/01.08.23/Turan: 2023-cü ilin birinci yarısında Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Azərbaycan üzrə ən azı 60 qərar və qərardad qəbul edib. Həmin qərar və qərardadlar ümumilikdə 180-dən artıq ərizə əsasında qəbul edlib.

Bu barədə Media Hüququ Qrupu-nun “ Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi– Azərbaycan, 2023: Yarımillik analiz”ində deyilir. Sənədi qrupun rəhbəri Xalid Ağəliyev açıqlayıb.

Göstərilən statistik ümumilikdə 2022-ci ilin rəqəmlərindən xeyli çoxdur. Belə ki, ötən il Azərbaycanla bağlı 170-dən artıq ərizə əsasında 55-dən artıq qərar və qərardad qəbul edilib.

2023-cü ilin birinci yarısında Azərbaycanla bağlı mahiyyəti üzrə 25 qərar elan edib. Həmin qərarların 24-də iddia olunan pozuntuların azı 1-i tanınıb. Yalnız bir işdə pozuntu müəyyən edilməyib.

2022-ci il ərzində Azərbaycanla bağlı ümumilikdə mahiyyəti üzrə 23 qərar qəbul edib, 22 qərarda azı bir hüquq pozuntusu tanınıb.

2023-cü ilin birinci yarısında Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Azərbaycanla bağlı işlərdə ən çox mülkiyyət hüququnun pozulduğunu tanıyıb.

21 ərizəçiyə münasibətdə Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 1 saylı protokolunun 1-ci maddəsinin (mülkiyyətin qorunması), 14 ərizəçiyə münasibətdə ədalətli məhkəmə araşdırması, 8 ərizəçiyə münasibətdə isə toplaşma azadlığı hüququnun pozulduğu tanınıb.

Hökuməti 8 ərizəçi ilə bağlı Konvensiyanın 3-cü (işgəncələrə qadağa) və 13-cü (effektiv hüquqi müdafiə hüququ), 20 ərizəçiyə münasibətdə 5-ci (azadlıq və şəxsi toxunulmazlıq hüququ), 36 ərizəçiyə münasibətdə isə 6-cı maddələrinin (ədalətli məhkəmə araşdırması hüququ) pozulduğunu etiraf edib.

Müqayisə üçün qeyd olunur ki, 2021 və 2022-ci illərdə Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin qərar və qərardadlarında ən çox azadlıq və şəxsi toxunulmazlıq hüquqlarının pozulması, işgəncələrə məruz qalmamaq hüququ və ədalətli məhkəmə araşdırması hüququ tanınıb.

2023-cü ilin birinci yarısında Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Azərbaycanla bağlı 35 qərardad qəbul edib. 135-dən çox ərizəni əhatə edən həmin qərardadlar tərəflərin dostca anlaşmalarına, hökumətin təqdim etdiyi təktərəfli bəyannamələrə əsaslanır. Həmin qərardadların 10-u qəbuledilməzlik və digər əsaslarla bağlıdır. 2022-ci ildə Azərbaycandan göndərilmiş 91 ərizə üzrə eyni əsaslarla 33 qərardad qəbul etmişdi.

Birinci yarımildə Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi 32 ərizə üzrə kommunikasiyaya başlayıb. Bu işlərdə ən çox azadlıq və şəxsi toxunulmazlıq hüquqlarının pozulması, ədalətli məhkəmə araşdırması və ifadə azadlığı məsələləri qaldırılır.

2023-cü ilin birinci yarısında Avropa Şurası Nazirlər Komitəsi 7 ərizəçi ilə bağlı 15 qərarın icrasına nəzarəti qapadıb.

Hazırda Azərbaycan üzrə 407 qərardan 105-i, yəni 26 faizi üzrə nəzarət başa çatdırılıb. Eyni zamanda, 302 qərarın, yəni onların ümumi sayının 74 faizinin icrası gözlənilir.

2023-cü ilin birinci yarısında Azərbaycandan işlər üzrə 551 min avro kompensasiya təyin edilib. Bunlardan 187 min avro mahiyyəti üzrə baxılan işlər, 251 min avro  barışıq sazişləri və 112 min avro hökumətin birtərəfli bəyanatları əsasında çıxarılan qərarlar üzrə təyin edilib. 06B