Azərbaycanın azad edilmiş ərazilərində xüsusi nümayəndəliklər – ekspert rəyləri

Bakı/20.01.21/Turan: Işğaldan azad edilmiş ərazilərdə prezidentin xüsusi nümayəndəlikləri yaradılır.

Yanvarın 19-da  prezident İlham Əliyevin imzaladığı fərmana əsasən nümayəndəliklərə prezidentə tabe olan xüsusi nümayəndələr rəhbərlik edəcək.

Sənəd işğaldan azad edilmiş ərazilərin dirçəlişi istiqamətində quruculuq, bərpa və yenidənqurma işlərinin sürətləndirilməsini nəzərdə tutur.

Bir neçə gün əvvəl prezident İlham Əliyev Azərbaycan Televiziyasına müsahibəsində azad edilmiş torpaqlarda quruculuq işlərinin planlı, düzgün aparılmasının vacibliyini deyib.

“Azad olunan bölgələrdə mövcud olan vəziyyətə uyğun müasir idarəetmə sistemi qurulmalıdır ki, orada hər şey planlı şəkildə təmin edilsin – şəhərsalma, dövlət orqanlarının funksiyaları.”

Dövlət başçısı qeyd edib ki ölkənin müxtəlif yerlərində bəzi xoşagəlməz hallar məhz nəzarətsizlik ucbatından baş verir.
“Bəzi yerlərdə torpaqlar zəbt edilir, insanların əlindən alınır, qeyri-ədalətli şəkildə bölünür. O cümlədən su resursları qeyri-ədalətli şəkildə bölünür, bəzilərinə su çatır, bəzilərinə su çatmır,” o qeyd edib.

Bəs görəsən işğaldan azad olunmuş rayonların icra hakimiyyəti başçıları olduğu halda nümayəndəliklər niyə yaradılır? İcra hakimiyyti başçılarına inam qalmayıb, yoxsa bu, idarəçilik sisteminin islahatıdır? Ölkənin digər rayonlarda da bu, yeni idarəetmə forması tədbiq oluna bilərmi?

Milli Məclisin deputatı, Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri Zahid Oruc Turana bildirib ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə fərqli idarəetmə siyasətinin tədbiq olunmasına zərurət var.

“Azərbaycan həmin ərazilərdə elə formalı idarəetmə tədbiq etməlidir ki, bir təfərdən həyata keçirilən siyasətə nəzarət təmin edilsin, o biri yandan çeviklik olsun, üçüncüsü ictimai-sosial ədalət bərqərar olunsun və yeni-yeni çağırışlara adekvat, yerindəcə cavab verilsin. Açıq demək lazımdır ki, həmin rayonların icra hakimiyyətlərinin bunları həyata keçirəcəyinə inam çox aşağı idi.”

Zahid Oruc vurğulayıb ki, qarşıdakı dövrdə Qarabağ ətrafı ərazilərə və Şuşaya, o cümlədən digər ərazilərə, yəni Xankəndinə, Xocavəndin digər ərazilərinə, Xocalıya insanların qayıdışı zamanı mütləq dövlət başçısı ilə vətəndaş arasında çevik əlaqə mexanizmlərinə ehtiyac olacaq.

“O üzdən gördüyünüz kimi, tədbiq olunmuş komendatura fəaliyyətinin ardınca bu addımın atılması cənab prezidentin yanvarın 18-də söylədiyi ictimai nəzarət mexanizminin ən mühüm hissəsidir. Hesab edirəm ki, ona böyük ehtiyac var. Çünki baxışlar fərqlidir. Bəzən, biz görürdük ki, hətta deyirdilər bəlkə orada müəyyən təhlükəsizlik amillərini nəzərə alaraq hərbi idarəçilik tədbiq olunsun. Amma bu da öz-özlüyündə idarə sistemi üçün müəyyən qədər risklər gətirə bilərdi və vətəndaşların yanaşmalarında müəyyən qiymətləndirmələrə səbəb ola bilərdi. O üzdən tam düzgün olaraq ölkə rəhbəri tərəfindən belə bir addım atılıb. Hesab edirəm ki, bunlar böyük qayıdışa və quruculuğa, Qarabağın bütün arteriyalarının Azərbaycanla yenidən birləşməsinə zəmin yaradır,” deputat qeyd edib.

İqtisadçı Qubad İbadoğlu AzadlıqRadiosuna bildirib ki, cəmiyyətə xüsusi nümayəndə lazım deyil.

“Bizə xüsusi rejim, idarəçilik lazımdır. Biz bu nümayəndələrlə, səlahiyyəti bir adamın əlində cəmləməklə və məsuliyyəti də bir adamın üzərinə qoymaqla problemi həll edə bilmərik.”

Ekspertin fikrincə problemin kökü kadrlarla bağlı deyil.

“Kimsə, hardasa öz-özlüyündə təmiz qala bilər, amma bütövlükdə sistem çirklidir. Bu sistem imkan vermir ki, Azərbaycan inkişaf etsin. Azərbaycanı inkişaf etdirmək üçün əks mərkəzləşdirmə getməlidir. Bizdə mərkəzləşmə gedir. Yəni, biz xüsusi nümayəndələr yox, biz ictimai iştirakçılığı ilə yerlərdə idarəçiliyin daha üstün formalarını yaratmalıyıq.”

İbadoğlunun fikrincə bu gün Azərbaycanda dövlət satınalmalarının şəffaf keçirilməsi, tenderlər rəqabətli olması lazımdır.

“Eyni zamanda korrupsiyaya qarşı sistemli tədbirlər həyata keçirilsin, gəlir və əmlakın bəyannaməsi qəbul edilsin. Bizə lazımdır ki, seçki sisteminin yerlərdə idarəetmə formaları müəyyənləşdirilsin. İdarəetmə islahatları bu istiqamətdə getməlidir,” o qeyd edib. -0-