Cənubi Qafqaz ekspertlərinin Mehridən keçən trafikin perspektivi haqqında rəyləri

Bakı/25.02.21/Turan: “Sputnik” İnformasiya Agentliyi Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistandan nəqliyyat axınlarının inkişaf perspektivlərinin müzakirəsi üçün Bakı-Yerevan-Moskva-Tbilisi telekörpüsü təşkil edib.

Çərşənbə günü keçirilən tədbirdə əsas müzakirə mövzusu bu il yanvarın 11-də Moskvada prezidentlər Vladimir Putin və İlham Əliyevin və baş nazir Nikol Paşinyanın görüşündə qaldırılmış Ermənistanın Rusiya ilə Azərbaycandan keçən dəmir yolu əlaqəsi məsələsi olub. Tərəflər qarşıya qoyulmuş vəzifələr arasında regionda iqtisadi, ticari əlaqələrin və nəqliyyat əlaqələrinin açılmasını, sərhədlərin açılmasını qeyd ediblər.

Bu danışıqlarda Gürcüstan iştirak etməyib, bu, həmin ölkənin ekspertləri arasında Cənubi Qafqazdan keçən alternativ yolların açılması nəticəsində Gürcüstanın mümkün itkiləri ilə bağlı narahatlığa səbəb olub. Xüsusən, Ermənistan və Azərbaycan arasında qonşu dövlətlərə gedən dəmiryolu əlaqəsi açıldıqda infrastrukturun inkişaf perspektivi müzakirə olunub.

Müzakirələrdə çıxış edən Gürcüstanlı ekspert İosif Arçvadze Gürcüstandan Avropa və Asiyaya trafikin zəifləməyəcəyinə, hətta fəallaşacağına əminliyini ifadə edib.

“Zamanla nəqliyyat axını, yük daşımaları həcmi artacaq və yol infrastrukturunu inkişaf etdirmək lazım gələcək. Hər üç Cənubi Qafqaz ölkəsinin iqtisadi potensialının artması hesabına mal axınlarının hərəkət intensivliyi artacaq. Digər bir məsələ - Cənubi Qafqaz ölkələri özləri təkcə yaxın qonşu deyillər, onların hər biri tranzit funksiyası həyata keçirir və bu funksiyalar zamanla artacaq – Şərqdən Qərbə, Cənubdan Şimala və əks istiqamətdə axınlar artacaq. Yaxınlıqdakı ölkələrin, eləcə də digər ölkələrin marağı artacaq. Bu mənada Gürcüstanın dəmir yollarından və digər imkanlardan istifadə perspektivlərinə bədbin baxmıram”, deyə Arçvadze bildirib.

Naxçıvandan Ermənistana dəmir yolunun açılmasında hamı, o cümlədən Türkiyə də maraqlıdır, - deyə Geoenergetika.info jurnalının baş redaktoru Boris Martsinkeviç Bakı-Yerevan-Moskva-Tbilisi telekörpüsündə çıxış edərkən bildirib.

Azərbaycan Naxçıvanla birbaşa əlaqəsi yaranması üçün dəmir yolunu bərpa etməlidir. Onun fikrincə, Azərbaycandan (Qarabağ, Mehri və Naxçıvandan keçməklə) dəmir yolu Ermənistana (Gümrüyə) qədər davam edərsə, Ermənistan və Türkiyə arasında dəmir yolu əlaqəsini işə salmaq imkanı yaranar.

“Onun Gürcüstandan keçməklə Xəzər dənizi limanlarına çıxış variantı var, amma nəqliyyat imkanları heç vaxt artıq olmur. İkinci dəmir yolu xətti ilə də yük göndərmək mümkün olarsa, Türkiyənin bunda maraqlı olacağı aydın məsələdir. Yəni hamı maraqlıdır, yalnız ortaq dil tapmaq qalır”, deyə Martsinkeviç əlavə edib.

Təsadüfi deyil ki, regionda kommunikasiyaların bərpası və inkişafı üç ölkə başçısının ötən ilin noyabrın 10-da imzaladığı bəyanatın əsas maddələrindən biridir, deyə Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC) professoru, Rusiya İqtisadiyyat Məktəbinin direktor müavini Elşad Məmmədov bildirib.

Onun sözlərinə görə, məhz bütün ölkələr arasında kommunikasiyaların və iqtisadi əlaqələrin açılması regionun sabitlik və inkişaf regionuna çevrilməsi üçün lazım olan təkan olmalıdır.

“Bunun üçün bütün zəminlər var. Regionumuzun investisiya fəallığını artırmaq üçün də böyük potensialı var. Regionallaşdırma və yeni əməkdaşlıq meydançalarının yaradılması məsələləri həddindən artıq vacibdir. Bu, Qafqaz respublikalarına da, regionun böyük ölkələrinə - Rusiya, Türkiyə və İrana da aiddir”, deyə Məmmədov qeyd edib.

Xatırladaq ki, sovet dövründə SSRİ-nin Zaqafqaziya respublikalarının Türkiyə ilə yük dövriyyəsi Ermənistan SSR-dən keçirdi (sərhəddə yerləşən Axuryan stansiyasından).

Cənubi Qafqazın dəmir yollarının ümumi uzunluğu 5004,9 km təşkil edir, bunun 2932 km-i Azərbaycanın, 1323,9 km-i Gürcüstanın, 749 km-i Ermənistanın payına düşür. Sovet dövründə sərnişindaşıma həcmi ildə 40 mln. nəfərə çatırdı. -0-