Demokratik seçki keçirmək üçün nə etməli?

Təhlükəsizlik, Demokratiya və Sosial İnkişaf Assosiasiyası çərşənbə günü RATİ-də “2013-cü ilin parlament seçkiləri: problemlər, gözləntilər və təkliflər” mövzusunda dinləmələr keçirib.

Qurumun rəhbəri Yaşar Cəfərli xalqın hər seçkidə yeniliyə ümid etdiyini, amma son 20 ildə ölkədə keçirilən seçkilərdə bunun baş vermədiyini nəzərə çatdırıb. Bu yeniliyin olmamasının cəmiyyətdə inqilabi prosesdən təkamülə kimi müxtəlif düşüncələr ortaya qoyduğu vurğulanıb. Cəmiyyətdə “ərəb baharı” kimi bir halın yaşanmasına diqqət çəkilib. “Bizlər cəmiyyətdə qarşıdurma, inqilabi proseslər istəmirik, amma xalqın demokratiya, rifah istəməsi faktdır”, - deyə Y.Cəfərli qeyd edib. Tədbirə vətəndaş cəmiyyəti institutlarının qatılması ədalətli və demokratik seçkiyə bu institutların töhfə vermək səyi kimi dəyərləndirilib. Xalqın iradəsini ifadə edən, müxalifət və iqtidarın bir-birinin əlini sıxaraq hər iki tərəfin nəticələrini tanıdığı seçki keçirilməsinin arzulandığı vurğulanıb. 

YAP-ın 20 ildir ki, iqtidarda olduğunu deyən “Qorqud” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Tərlan Eyvazov YAP-ın davranışından bundan sonra da iqtidarda qalmaq istədiyini nəzərə çatdırıb. Müxalifətin YAP iqtidarının siyasətini daim tənqid etməsi xatırladılıb. İndiki dövlət başçısı İlham Əliyevin 3-cü dəfə prezidentliyə namizədliyi qanunsuz elan edilib. Saymaz münasibət nəticəsində “ərəb baharı”nın ölkəyə sıçraya bilməsindən və ölkədə ciddi narahatlıq yaşana bilməsindən narahatlıq ifadə edilib. Amma R.Səfərovla bağlı milli məsələdə iqtidar və müxalifətin bir masa arxasında oturduğu qeyd edilərək, seçki məsələsində də tərəflərin məsələni müzakirə edə bilmələrinin mümkünlüyü deyilib.

Qərb-Şərq Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Ərəstun Oruclu R.Səfərov məsələsini milli məsələ adlandırmağın səhv olduğunu deyib. Onun fikrincə, seçki sırf milli məsələdir. İqtidarla müxalifət arasında qarşılıqlı etimadsızlıq yaşandığı üçün cəmiyyətdə dialoqu yalnız vətəndaş cəmiyyəti institutlarının yarada biləcəyi iddia edilib. Ölkədə seçkilərin nəticələrinin saxtalaşdırılmasına diqqət çəkilərək bunun aradan qaldırılması üçün mülkiyyət hüququnun təminatı, maliyyə islahatı kimi iqtisadi islahatların vacibliyi önə çəkilib. Ə.Oruclu ölkədə ədalətli seçki olmadığı halda gec-tez qarşıdurmalardan qaçmağın mümkünsüzlüyünü xatırladıb. 

Natiqlər ədalətli və azad seçki keçirə bilmək üçün demokratik seçki mühitinin yaradılmasını, seçki məcəlləsinin təkmilləşdirilməsini, seçki komissiyalarının YAP-ın təkbaşına nəzarətindən çıxarılmasını təklif ediblər. -05C-