GUAM çərçivəsində regional əməkdaşlıq canlandırılır

Regional format kimi “Vışegrad dördlüyü”nün təcrübəsindən GUAM üçün istifadə oluna bilər və bu regional birliklər uğurla əməkdaşlıq edə bilər. Bu fikir bazar ertəsi Bakıda Çexiya səfirliyi və yerli “Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi tərəfindən təşkil olunmuş “GUAM və Vışeqrad qrupu: Regional əməkdaşlıq üçün imkanlar və məhdudiyyətlər” mövzusunda keçirilən dəyirmi masada səslənib.

“Vışeqrad üçlüyü” sosial düşərgənin dağılmasından sonra Çexoslovakiya, Macarıstan və Polşa tərəfindən yaradılıb və Çexoslovakiyanın Çexiya və Slovakiyaya bölünməsindən sonra dördlüyə çevrildi.

Çexiyanın Bakıdakı səfiri Vitezslav Pivonka qeyd edib ki, əməkdaşlıq enerji təhlükəsizliyi maraqları və separatizm təhlükəsi ilə şərtlənir.

“Dörd il ərzində bizim ətrafımızda dünya əsaslı şəkildə dəyişib, bu da hamımız üçün real təhlükə yaradır”, deyə səfir bildirib.

Aİ-nin Azərbaycan nümayəndəliyinin rəhbəri, səfir Malena Mard hesab edir ki, Aİ daxilində “Vışeqrad dördlüyü” və Baltika Şurası kimi regional birliklərin mövcudluğu müxtəlif qrup ölkələrin maraqlarını daha yaxşı başa düşməyə imkan verir.

“Atlas” Mərkəzinin rəhbəri Şahinoğlu “Vışeqrad qrupu” və GUAM arasında qarşılıqlı fəaliyyət haqqında danışarkən GUAM-ın özü çərçivəsində əməkdaşlıq qurulmasını qeyd etmək lazım gəlir. GUAM baş katibi Altay Əfəndiyev də bunu qismən etiraf edib.

1997-ci ildə yaradıldığı gündən 2008-ci ilə qədər GUAM çərçivəsində nəqliyyat və energetika sahəsində regional əməkdaşlıq məsələləri fəal şəkildə müzakirə olunub.

Amma Gürcüstanda 2008-ci il avqust müharibəsindən sonra təşkilat “qeyri-müəyyənlik” mərhələsinə qədəm qoydu. Beynəlxalq ictimaiyyətin Gürcüstandakı avqust hadisələrinə adekvat reaksiya verə bilmədiyi bir şəraitdə bəzi GUAM üzvləri “Rusiya siyasəti yoluna” düşdü, deyə o qeyd edib.

Lakin Ukraynada 2014-cü il hadisələri regional konteksti əsaslı şəkildə dəyişdirib.

Bu dəfə dünya ictimaiyyəti baş verənlərə qətiyyətli reaksiya verdi. Eyni zamanda, bu, Ukrayna və Rusiya arasında gərginlik yaratdı. Bu vəziyyət, habelə Ukrayna və Türkiyə üçün Rusiya kommunikasiyalarının bağlanması GUAM nəqliyyat dəhlizlərindən istifadəni yenidən fəallaşdırdı.

Belə ki, Ukrayna Qazaxıstanın iştirakı ilə baş nazirlər səviyyəsində GUAM saamiti keçirməyi təklif etdi. Bu görüşə hazırlıq davam edir, deyə Əfəndiyev bildirib.

Qədim İpək Yolunun bərpası, İrana qarşı sanksiyaların ləğv olunması nəqliyyat əməkdaşlığının inkişafına təkan verə bilər.

Müzakirələrdə diplomatlar, Azərbaycan parlamentinin deputatları, ekspertlər iştirak ediblər. -06C-