İnternet idarəçiliyinin gələcəyi hökumətlərə deyil, vətəndaş cəmiyyətinə aiddir

İnternetdə informasiyanın idarə edilməsinin gələcəyi hökumətlərə deyil, vətəndaş cəmiyyətinə aiddir. Noyabrın 6-9-da Bakıda BMT-nin himayəsi altında keçirilən İnternet İdarəçilik Forumunda (İGF) çıxarılan əsəs nəticə bundan ibarət olub.

Yekun sənəddə deyilir ki, konfransda 128 ölkədən 1 600-dən çox nümayəndə iştirak edib. Onlar arasında aparıcı şirkətlərin top menecerləri, ekspertlər, vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri, hökumət məmurları, humanitar inkişa üzrə beynəlxalq təşkilatların rəhbərləri, alimlər, özəl sektor nümayəndələri və s. var.

Qeyd etmək lazımdır ki, ötən illərdən fərqli olaraq, forumun ən mühüm və maraqlı tərkib hissəsi vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri olub. Əvvəlki illərlə müqayisədə qadınların iştirakı da çoxalıb. Gənclər də mühüm rol oynayıb.

Daha bir xüsusiyyət İnternet istifadəçilərinin də forumun işində iştirak edə bilməsi idi. Virtual istifadəçilərdən və video və audio vasitəsilə qatılan iştirakçılardan 49 ekspert forum üzvləri ilə ünsiyyətdə olub.

Hazırki forum bütün dünyadan vətəndaş cəmiyyətinin etirazçı fəallığı ilə fərqlənib. Bu, hələ konfrans başlamazdan əvvəl müxtəlif KİV-lərdə yer alan nəşrlərdə özünü göstərib. Hər gün forumun gedişini təkcə peşəkarlar deyil, bütün dünyada on minlərlə sosial şəbəkə istifadəçiləri (əsasən “Twitter” və “Facebook”) şərh edirdilər. Təşkilatçılar tədbir başa çatdıqdan sonra belə fəallığın azalmadığını qeyd edirlər. İGF forumunun mövzusu “Sabit bəşəri, iqtisadi və sosial inkişaf üçün İnternet” özünü tamamilə doğruldub.

Kibertəhlükəsizlikdən İnternetdə uşaqların psixikasının müdafiəsinə, sosial şəbəkələrin təsirinin artmasından dövlət sirri ilə bağlı məlumatlardan istifadə edilməsindən insan hüquqlarının müxtəlif aspektlərinə qədər və bir çox digər məsələlər geniş müzakirə olunub. 

Forumun bağlanması mərasimində Xiyyan Tszyan (BMT-nin dövlət idarəçiliyi və inkişafı idarəetmə şöbəsinin müdiri) bildirib ki, birgə və şəffaf idarəetmə prosesi İnternetin inkişafına təkan verilməsində, inkişaf edən dünyada bəşəriyyət üçün yeni sosial və iqtisadi imkanların cəlb edilməsində mühüm rol oynayır.

“Biz problemlərin həlli və strategiyaların həyata keçirilməsi üçün potensial yaratmalıyıq və yalnız ayrı-ayrı ölkələrdə və təşkilatlarda deyil. Bizim vəzifəmiz inkişaf etməkdə olan və az inkişaf etmiş ölkələrə, habelə keçid iqtisadiyyatı olan ölkələrə yardım etməkdir. İnternet sabit inkişaf üçün böyük potensial və imkanlar təklif edir”, deyə o bildirib.

BMT-nin məlumatında qeyd edilir ki, İGF forumu direktiv orqan deyil, bu, dialoq üçün məkandır, burada bütün iştirakçılar, o cümlədən vətəndaş cəmiyyəti fəalları İnternetlə bağlı dövlət siyasəti məsələlərinin müzakirəsində bərabərdirlər.

İGF-nin növbəti forumu 2013-cü ildə Balidə (İndoneziya) keçiriləcək. Forumun əvvəlki 6 iclası Yunanıstanda (2006), Braziliyada (2007), Hindistanda (2008), Misirdə (2009), Litvada (2010) və Keniyada (2011) keçirilib. -17D-