Paşinyan "Dünyanın kəsişməsi" layihəsi və Azərbaycanla sülh barədə

Bakı/26.10.23/Turan: Cənubi Qafqaza sülh lazımdır, ölkələr açıq sərhədlərlə yaşayır, fəal iqtisadi, siyasi, mədəni və insan əlaqələrilə bağlıdır, bütün məsələlərin diplomatik və dialoq yoluyla həlli üzrə təcrübəsi və ənənələri toplayıblar. Bütün bunlar yollar olmadan mümkün deyil. Bu layihənin əsas mənası Ermənistan, Türkiyə, Azərbaycan və İran arasında kommunikasiyaların inkişafıdır. Bu barədə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan oktyabrın 26-da Tbilisidə keçirilən "İpək Yolu" Beynəlxalq Konfransında çıxışı zamanı bildirib.

"Ermənistanın cənub və şimalından keçən dəmir yolları Şərqlə Qərbi birləşdirən bir çox avtomagistral kimi otuz ildir ki, regional səviyyədə fəaliyyət göstərmir və bu yolların bərpası Xəzər dənizini Aralıq dənizilə həm dəmir yolu, həm də avtomobil yoluyla birləşdirən qısa və effektiv marşrut olardı.

Eynilə, bu dəmir yolu və avtomobil kommunikasiyaları Fars körfəzini Gürcüstan limanları da daxil olmaqla, Qara dənizlə birləşdirməyin effektiv yolu ola bilər. Bu proqram bizim regionun bütün ölkələrinə böyük fayda gətirəcək və mən hökumətlərin və özəl investorların diqqətini bu imkana yönəltmək istəyirəm", - Ermənistanın baş naziri deyib.

O, "Dünyanın kəsişməsi" prinsiplərini qeyd edib. Bu, aşağıdakılardan ibarətdir.

1. Magistral yollar, dəmir yolları, hava yolları, boru kəmərləri, kabellər, elektrik xətləri daxil olmaqla bütün infrastrukturlar keçdikləri ölkələrin suverenliyi və yurisdiksiyası altında fəaliyyət göstərməlidir;

2. Hər bir ölkə öz ərazisində, öz dövlət qurumları vasitəsilə sərhəd və gömrük nəzarətini həyata keçirməli, həmçinin infrastrukturun təhlükəsizliyini, o cümlədən malların, nəqliyyat vasitələrinin və adamların həmin ərazilərdən keçməsini təmin etməlidir. Yeri gəlmişkən, yaxın vaxtlarda Ermənistanın hüquq-mühafizə sistemində xüsusi bölmə yaradılacaq ki, onun funksiyası bizim patrul polisimizlə əməkdaşlıq şəraitində Ermənistandan keçən beynəlxalq əlaqələrin, malların, nəqliyyat vasitələrinin və əlbəttə ki, adamların təhlükəsizliyini təmin etmək olacaq;

3. Qeyd olunan infrastrukturlardan həm beynəlxalq, həm də ölkədaxili daşımalarda istifadə oluna bilər;

4.Bütün ölkələr bir-birinin infrastrukturundan bərabərlik və qarşılıqlı prinsip əsasında istifadə etməlidir. Belə olan halda sərhəd və gömrük nəzarətilə bağlı prosesdə müəyyən sadələşdirilmə həyata keçirilə bilər.

Hazırda Ermənistan Azərbaycanla sülh sazişi layihəsi və münasibətlərin nizamlanması üzərində işləyir. O ümidvar olduğunu bildirib ki, yaxın aylarda bu proses uğurla başa çatacaq və münaqişə aşağıdakı prinsiplər üzrə  həll olunacaq:

Ermənistan və Azərbaycan bir-birinin ərazi bütövlüyünü qarşılıqlı olaraq tanıyırlar ki, Ermənistan ərazisi 29 800 kvadrat kilometr, Azərbaycan ərazisi 86 600 kvadrat kilometrdir.

Ermənistan və Azərbaycan sərhədin delimitasiyasını 1991-ci il Alma-Ata bəyannaməsi əsasında həyata keçirməyə razılaşırlar, bu  o deməkdir ki, Sovet İttifaqı respublikaları arasında inzibati sərhədlər dövlət sərhədlərinə çevriliblər.

"Ümid edirəm ki, yaxın vaxtlarda Ermənistanla Türkiyə arasında sərhədin üçüncü ölkələrin vətəndaşları və diplomatik pasportların sahibləri üçün açılması istiqamətində irəliləyiş olacaq ki, bu da bütün regiona müsbət təkan verəcək", - Ermənistanın baş naziri bildirib. 0