Türk dövlətlərinin 34 hərfdən ibarət vahid əlifbası yaradılır

Sentyabrın 9-da Bakıda Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) dəstəyi ilə Türk Akademiyasının Atatürk Mədəniyyət, Dil və Tarix Ali Şurası yanında Türk Dilçilik Cəmiyyəti ilə birgə təşkil etdiyi Türk Dünyasının Ortaq Əlifba Komissiyasının üçüncü iclası açılıb.

Türk Akademiyasının mətbuat xidmətinin məlumatına görə, tədbirdə Azərbaycanın elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev, Türk Akademiyasının prezidenti Şahin Mustafayev, Türk Dilçilik Cəmiyyətinin sədri Osman Mert, Azərbaycan Atatürk Mərkəzinin direktoru Nizami Cəfərov, həmçinin türk dövlətlərinin digər yüksək vəzifəli nümayəndələri iştirak edir.

İclasın əsas məqsədi ortaq əlifba ideyasının hazırlanmasında irəliləyişlərin müzakirəsi və bu istiqamətdə növbəti addımların müəyyən edilməsindən ibarətdir.

Türk Akademiyasının prezidenti Şahin Mustafayev deyib ki, türk ölkələri və xalqları vahid əlifbaya keçid məsələsində artıq ciddi akademik irəliləyiş əldə ediblər, lakin siyasi qərarların qəbulu müəyyən vaxt apara bilər.

“Bugünki iclasda türk dünyası ortaq əlifbasının 14 hərfi təsdiq olundu. Ümid edirik ki, tezliklə türk dünyasının ortaq əlifbasının bütün hərfləri razılaşdırılacaq və təsdiq olunacaq”, deyə o qeyd edib.
Azərbaycan Atatürk Mərkəzinin direktoru Nizami Cəfərov bildirib ki, türk dövlətlərinin vahid əlifbasının 34 hərfdən ibarət olması razılaşdırılıb.

“Amma əlifbaların qəbulu müstəqilliyi olan Türk dövlətlərinin (6 Türk dövləti) parlamentləri və dövlət başçıları tərəfindən qəbul edilməlidir”.

Onun sözlərinə görə¸Türk dövlətlərinin vahid əlifbası latın qrafikasında tərtib edilir.

“Yəni ümumi baza müəyyənləşdirilib, 9 sait olacaq. Hansı dövlət dilində neçə sait varsa onu qəbul edəcək. Ola bilər ki, hansısa dövlət əlifbasında daha az hərf qəbul etsin. Amma əsas prinsip budur ki, hər bir səsin eyni işarəsi olmalıdır. Yəni, eyni səs bütün türk dövlətlərində eyni işarə ilə göstərilməlidir”, deyə o qeyd edib.  

Xatırladaq ki, Türk Dünyası Ortaq Əlifba Komissiyası Türk Dövlətləri Təşkilatının  təşəbbüsü ilə hər bir türk ölkəsindən dil sahəsinə görə məsul olan iki nümayəndənin iştirakı ilə yaradılıb. Birinci görüş 2023-cü il mayın 28-29-da Astanada, ikinci görüş 2024-cü il mayın 6-7-də Bakıda baş tutub. Komissiya TDT-nin himayəsi ilə Türk Akademiyasının nəzdində fəaliyyət göstərir.