Gülrux xanım Əlibəylinin xatirəsinə

Əzizim Gülrux xanım! Mən belə müraciəti təsadüfən seçməmişəm, zira sizə olan ehtiram və minnətdarlıq sözlərini sizin özünüzün  eşitməyinizi çox istərdim. Nəcib qızınız Leylanın sayəsində baş tutmuş tanışlığımızın ilk günlərindən mən sizin sehrinizin məftunuyam. Mən sizin bitib-tükənmək bilməyən söhbətləriniz zamanı ucu-bucağı görünməyən mədəniyyət, ədəbiyyat və incəsənət dünyasına varırdım. Sizin dünya və Azərbaycan ədəbiyyatı və mədəniyyəti sahəsindəki dərin biliyiniz həmsöhbətlərinizi biganə qoya bilmirdi. Yeri gəlmışkən, on il bundan əvvəl söhbətlərimizdən birində siz İosif Brodskinin biganəlikdən gileyləndiyi bir essesinin sizdə doğurduğu təəssüratla bölüşdünüz və  qeyd  etdiniz ki, biganəlik barədə ən sərrast fikri Bruno Yasenski özünün “Biganələrin sui-qəsdi”ndə ifadə etmişdir: “Biganələrdən həzər, zira dünyadakı bütün rəzil cinayətlər məhz onların lal-dinməz razılığı ilə törənir”.

Siz heç zaman ədalətsizliyə, insanların fərqli fikirlərinə görə təqib edilməsinə biganə qala bilməmişdiniz.

Sizi tanıyanlar sizin xaruqəladə həyat eşqinizə heyran qalmaya blmirdilər. Mən özüm sizin qədər  böylə həyata vurğun, nikbinlik saçan, şadlıq səpən və xoş əhval-ruhiyyə yaradan ikinci insana rast gəlməmişəm.

Sizinlə ünsiyyət mənim üçün də,  bir çox ümumi tanışlarımız üçün də zərurətə çevrilmişdi. Biz sizdən mədəniyyət, ədəbiyyat və nikbin həyat enerjisi dağarı kimi bəhrələnirdik. Sizin səmimiyyətiniz və uşaqlıq həddinə çatan sadəlıyiniz hamını – idealist romantikləri də, daşlaşmış kinikləri də tərki-silah edirdi.

Yaxşı yadımdadır, sizin sevimli qızınız və bizim məhbub rəfiqəmiz Leyla  təvazökar və xudmani Bakı bağınızda bizim Qarabağ İctimai Şurasının iclasını təşkil etmişdi. İclas həqiqi bir bağ qonaqlığına çevrilmişdı və süfrədən sonra yuyulmağa böyük bir qab-qacaq qalağı yığılmışdı. Mən dedim ki, yumağa hazıram. Mənim bu canfəşanlığım sizi əyləndirdi, gülə-gülə dediniz ki, “Baxın, beynəlxalq sülh mükafatçısı təvazökarlıqla mətbəxdə qab yuyur. Məndə belə bir təsəvvür yarandı ki, qızıl balıq mənə qulluq göstərir...”

Biz sizin  xudmani və qonaqpərvər  bağınızda dəfələrlə yığılmışıq və hər dəfə də belə bir sual yerinə düşürdü: “Bu təvazökar bağın sahibi həqiqətənmi mədəniyyət nazirinin müavini olmuşdur”?

Əlbəttə ki, bizim təsəvvürümüzdə dərhal  indiki nazirlərin, onalrın müavinlərinin və sair nə ərbab, nə də məşhur alim olan  vəzifəli məmurların möhtəşəm tikililəri canlanırdı.

Mən sizin kitablarınızı, düşüncə və mülahizələrinizi sevirəm. İnsanlar sizin tükənməz və maraqlı əhvalatlar və sərrast fikirlərlə zəngin mühazirələrinizi heyranlıqla dinləyirdi. Siz isə bir çox tarixi hadisələrin canlı  şahidi kimi, Azərbaycan, çoxmillətli sovet və dünya ədəbiyyatının bilicisi kimi biliklərinizi səxavətlə paylaşırdınız.    

Siz adi insan təbiətinə rəğmən daha çox verən, nəinki alan insanlardan idiniz və bunu öz həyat amalınıza çevirmişdiniz: insanlara bilik, məhəbbət, nikbinlik bəxş edən bir insan. Sizin bir dəfə  mənə sadəlövhlüyümə və hamıya inandığıma görə məhəbbətlə tutduğunuz kiçik bir iradı xatırlayaraq sevimli şairim Mirzə Şəfi Vazehin bir rübaisini sizinlə bölüşmək istərdim: 

"Başqasının barəsində pis söz eşitsən,

Onu yayma heç bir zaman, möhkəm saxla sən.

Asandırsa başqasının evini yıxmaq,

Çox çətindir amma daşı daş üstə yığmaq".

Əziz və sevgili Gülrux xanım, siz bizim nisgilli qəlblərimizdə həmişə yaşayacaqsınız.