HEYDƏR ƏLİYEV HAQQNIDA NECƏ YAZDIM�

Universiteti bitirdikdən sonra on il ərzində orta məktəbdə rus dili və ədəbiyyatı müəllimi işləməli oldum. Sizə deyim ki, bu iş asan olmasa da, maraqlı idi. Mənim müəllimliyim ötən əsrin 80-c illərinə, yəni sovet dövrünə təsadüf edirdi. Yadıma gəlir ki, 6-cı sinif uşaqlarına güllər barədə inşa yazmaq tapşırığı vermişdim. O zaman məktəblərdə məcburi qayda daşıyan planlı mövzular var idi. Qızlardan biri uşaqlıqdan gülləri görməyə gözü olmadığını yazmış və birtəhər hisslərini ifadə etmək istəmişdi. Mən ona əla qiymət yazdım, sadəcə ona görə ki, digərlərindən fərqli olaraq, öz mövqeyini ifadə etməkdən qorxmamışdı. Xatırlayıram, həmkarlarım üstümə düşdülər ki, məgər gülləri sevməmək olar? Belə çıxır ki, bu, mümkündür, sadəcə bunu deməkdən qorxmamaq lazımdır.
Mənə aydın deyildi ki, niyə biz böyüklər şagirdləri məhz eşitmək istədiyimizi deməyə məcbur etməliyik? Niyə onların, yeri gəlmişkən hələ uşaqlıqdan, öz mövqeyini ifadə etmək hüququ yoxdur? Biz niyə onlara düşünmək və bunu qorxmadan ifadə etmək imkanını vermirik? Bu yaxınlarda əməkdaşlarımızdın biri məndən Heydər Əliyev barədə inşa yazmağı xahiş etdi. Dedi ki, qızı Bakı məktəblərinin birində yuxarı sinif şagirdidir, özü yaza bilmir. Yeri gəlmişkən, mövzu məktəblilərin Heydər Əliyev şəxsiyyətini necə görmələrinə aid idi. Düzünü desəm, mənə yenə də aydın deyildi ki, 15 yaşlı bir uşaq Heydər Əliyev barəsində hansı şəxsi mövqeyi ifadə edə bilərdi? Məktəbli ailədə, cəmiyyətdə eşitdiklərini, qəzetdə oxuduqlarını və s. təkrarlaya bilərdi. Təbii ki, inşa müstəsna dərəcədə müsbət mənada olmalı idi, millətin rəhbəri barədə qeyri-müsbət yazmaq başadüşülən olmazdı. Özümü toplayaraq və əməkdaşımızı məyus etməmək üçün qələmi əlimə götürdüm. Uzun müddət düşündüm, necə edim ki, həm inşanı yazım, həm də vicdanımın əleyhinə getməyim? Etiraf edim ki, alınmadı. Baxmayaraq ki, inşada jurnalist peşəmdən irəli gələrək, şahidi olduğum həqiqi tarixi faktlar əksini tapmışdı, bununla belə, "əsər" həqiqət deyildi. Mən əməkdaşa inşanı verəndə etiraf etdim ki, vicdanımın əleyhinə getmişəm. İndi isə mayın 8-də Şuşanın işğalının 17-ci ildönümü günü, Neft Akdemiyasındakı teraktdan bir həftə sonra Təhsil Nazirliyi Heydər Əliyev barəsində məktəbli inşalarının təqdimatını keçirir.
Yenə də sovet dönəminə, bizi - məktəbliləri, sonradan biz özümüz müəllim kimi şagirdlər Vladimir İliç Lenin barədə inşa yazmağa məcbur etdiyimiz dövrə qayıdırıq. Gözlərilə Leinini görməyən uşaqlar sosializm və kommunizm ideyaları naminə proletar inqilabının rəhbərinə olmayan həqiqətləri sırımalı idilər. Maraqlıdır, indiki məktəblilər hansı ideyaya xidmət etməlidirlər? Onlar sovet məktəblilərindən nə ilə fərqlənməlidirlər? Təkcə zahiri geyimləri iləmi?.. Axı necə olur ki, həmin dövrdə olduğu kimi, uşaqları saxtakarlığa, düşündüklərini deməməyə məcbur edir, düşünməyi qadağan edir, onlarda müstəqil düşünmək qabiliyyətini inkişaf etməyə qoymur, düşüncələrini zombiləşdirirlər. Yəni, bizim millətə düşüncəli insanlar, müstəqil düşünən, yaşayan və qurucu gənc nəsil lazım deyil? Bax, beləcə yaşayırıq...Kimsə məsum olaraq "Makarov" tapançasından açılan atəşdən ölür, kim isə aydın olmayan bir şey haqqında inşa yazır və yalnız bir sual var ki, bütün bunları durduracaq bir kimsə olmayacaq?

TƏRANƏ