POLIS BÖLMƏSINDƏN REPORTAJ

(və ya 10 may hadisələrinin iştirakçısının həbsindən)
.... Rəşid Behbudov küçəsini təzəcə keçmişdik ki, boz kostyumlu bir bığıburma dalımızca düşdü. O kimə isə zəng etdi və dedi: "Onlar Ata-bank istiqamətində gedirlər"... Bizim onu gördüyümüzü başa düşən bığıburma qaçıb özünü bizə çatdırdı və haraya getdiyimizi soruşdu. Biz haraya və niyə getdiyimizi səmimi etiraf etdik. Və bu zaman polislər özlərini yetirib bizim əlimizdən tutdular. Polislər o qədər israrlı və inadcıl idilər ki, onların "qonaqpərvərliyinə" müqavimət göstərməyə nə arzumuz, nə də imkanımız yox idi.
Fiat Doblonun yük yerində-qəfəsdə xüsusi ayrılmış yerə birinci olaraq mən yerləşdirildim. Sonra elə oraya, küncə daha bir gənci basdılar... Beləliklə, biz birnəfərlik qəfəsin tam həcmini doldurduq. Salona qara geyimli iki qız da yerləşdirilmişdi.
22-ci bölməyə biz hamıdan əvvəl gəldik, buna görə qəbul otağına saxlanılanların digər qrupları gəldikcə, ilk gələnlərin hüququna sahib olan bizlər onları "xoş gəlmisiniz" sözləri ilə qarşılayır və qarşılarında baş əyirdik. Bölməyə son saxlanılan xanımı gətirəndə vəziyyət tamamilə komik hal almağa başladı. Təxminən 15 yaşlı qız ağlaya-ağlaya deyirdi ki, onun bizimlə heç bir əlaqəsi yoxdur (yoxsa biz bunu bilmirdik), o qara geyinib və sadəcə dayanacaqda avtobus gözləyirdi. Bu dəqiqədən sonra baş verənlərin hamısı Salvador Dalinin surrealist əsərlərini xatirlayirdı. Çünki bizim şanlı polislərimiz hətta National Democratic Institute-un regional direktorunu da qamarlamadilar! Biləndə ki, bizim aramızda xarici var, plislərin üzünün rəngi qaçdı, baxmayaraq ki, onlar hələ bilmirdilər ki, bu sərxoş şotland neftçi deyil.
Bizim haqqımızda məlumat topladılar, adlarımızı, soyadlarımızı və ünvanlarımızı qeyd kitabına - düzünü desəm, adi dəftərə daxil etdilər.
Sonra təsadüfi qiz və NDI direktoru da daxil olmaqla, qarışıq dəstəmizə bölmənin ikinci mərtəbəsinə qalxmağı təklif etdilər. Orada biz yarım saat boş-boşuna vaxt keçirdik, başlı-başına qaldıq, hətta şəkil də çəkdirdik.
Bizi bir-bir növbəti otağa apardılar və yenə haqqımızda məlumatları hara isə daxil etdilər. Hər yeni köçürmə elə mənalı baxışlarla müşaiyət olunurdu ki, elə bil bizim adımız ən azı Ölülər Kitabına salınırdı. Məsələn, onlar mənim adımı yazanda müstəntiqlərdən biri qışqırdı: "Aha, burada AZI-nin 4 tələbəsi və reklam şirkətinin işçisi var!" O, bizim dəstə üzvlərini "ifşa etdiyi" üçün elə sevindi ki, AZI-nin və reklam şirkətinin taleyi bizi narahat etməyə başladı.
Eyni zamanda, polisləri bölmədə xaricinin olması çox narahat edirdi. Onlar ədalətli olaraq güman edirdilər ki, amerikalının bizim polis bölməsində heç bir işi yoxdur. Onu ilk olaraq dindirilməyə apardılar və NDI direktorunun tərcüməçisi uzun müddət yoldaş mayora Milli Demokratiya Institutu nümayəndəliyinin rəhbərinin funksiyalarını izah edirdi. Mən hərdən-bir dindirmə otağına boylanırdım və müstəntiqin üzündə heyrətdən tam ümidsizliyə qədər keçən bütün mərhələləri gözümlə görə bilirdim.
Xatirə olaraq direktorun şəklini çəkdilər və buraxdılar. Bundan sonra DIN əməkdaşları özlərini xeyli rahat hiss etməyə başladılar. Heç bir panika və hətta həyəcan hiss olunmurdu. Ən azından ona görə ki, yanımda özlərinə əmin olan insanlar var idi. Biz isə heç nə etmirdik və etməyə hazırlaşmırdıq, insanların bayramını pozmaq istəmirdik, sadəcə olaraq həmin gün qərənfillərdən necə istifadə etməyin daha yaxşı olması barədə öz fikrimiz var idi, bunu dərk etmək də rahatlıq verirdi. Mahiyyətcə, biz gül bayramında əlimizdə gül olduğuna görə saxlanmışdıq. Və çox güman ki, bununla güllər üzərində dövlət inhisarını pozmuşduq. Bu, boş cəfəngiyyat idi ki, bu da, məncə, polisin "başına girməyə" başlayırdı. Telefonun bir dəqiqə də susmaması da bizə dəstək verirdi. Jurnalistlər, dostlar, jurnalist dostlar zəng edirdilər. Bir anda mən cavab verməkdən yoruldum ki, hələ qeyri-müəyyənlikdir və bizi nə vaxt azad edəcəkləri barədə heç nə bilmirəm. Buna görə, ağlıma gələni deyirdim... dedim ki, tezliklə bizi güllələyəcəklər və evlərimizə göndərəcəklər. kimə isə hətta güllələmə komandasının bir az əvvəl saxlanmış cibgirənlərlə məşğul olduğunu, bizə hələ növbə çatmadığını deyirdim. A... dedim ki, şlanqları islanmağa qoyublar, sonra bizi böyrəklərimizdən vuracaqlar. Gözləmirdim ki, bu cəfəngiyyatı hərfi mənada başa düşəcək... Buna görə bizim döyülməyimiz harda şaiyələr Internetdə yayıldı. Deməli belə, döyməyinə bizi döməyiblər, kobud zarafatıma görə üzr istəyirəm. Bizimlə hətta kifayət qədər babat davranırdılar, növbəti kostyumlu və Özünüz Bilirsiniz, Kimin kiçik portreti olan yoldaşdan başqa. O, qaynayan enerjisi və pisliyi ilə insanı heyrətləndirirdi. Məsələn, o bir neçə dəfə bərk səslə soruşdu: "Aranızda cəmi bir xarici vətəndaş var?" Tək olan xarici vətəndaş onun haqqında nə soruşulduğunu başa düşmədiyinə görə onun yerinə başqaları cavab verdilər: hə, deyəsən, o təkdir. Onda o, gözlənilmədən məndən soruşdu: "Sən Azərbaycan vətəndaşısan ki?!" Çiyinlərimi çəkdim və dedim ki, hə, deyəsən Azərbaycan... vətəndaşıyam...Onda day-day bağırdı: "Danış da, nə susursan?" və mən onun məntiqindən heyrətləndim.
Sonra bizi dindirmə otağına apardılar, orada bir-bir ad-soyadlarımızı, qeydiyyat ünvanlarımızı, iş yerlərimizi soruşurdular. Bu dəfə bütün bunlar kompüterə daxil edilirdi (bizə elə belə də dedilər: "kompüterə yazılacaq", elə bil HP xalq noutbuku bizim əməllərimizdən dəhşətə gəlib yerindəcə məhkəmə quracaq). Dindirmə yerinə əyləşəndə və nouta baxanda gördüm ki, bütün məlumatlar Word faylına daxil edilir və elə bu anda leytenant faylla müharibədə idi - o, əvvəlki terrorçunun məlumatlarına nə isə əlavə edirdi, sonrakılar isə hamısı pozulurdu. Mən leytenanta insert düyməsini basmağı məsləhət gördüm və hər şey yağ kimi getdi. Sonra bizim şəklimizi çəkdilər, pasportlarımızı skan etdilər, yenə soyadlarımızı yazdılar, həm də mən öz soyadımı özüm yazdım. Nədənsə həmin vaxt soyadımın polis bölməsində düzgün yazılması mənə vacib göründü. Bundan bir saat sonra da bizi protokol imzalamağa göndərdilər.
Orada ümumiyyətlə klounada alındı. Bizə (növbə ilə hamıya) dedilər ki, biz qanunları pozmamışıq, sadəcə olaraq, manifestasiya üçün uğurlu gün seçməmişik. Mənə dedilər ki, yaz ki, guya, bir də təkrarlanmayacaq. Mən soruşdum: "Nə təkrarlanmayacaq? B.Səfəroğlu küçəsi ilə getməyim? Yoxsa əlimdə gül tutmağım?" Yaşlı mayor yorğunluqla ah çəkdi. Onda protokolu götürdüm və yazdım (sitat): "Mən qələt eləmişəm". Və qol çəkdim. Qoy elə başa düşsünlər ki, mən bu ölkədə doğulmamaqda və ya onun əhalisinin böyük hissəsi kimi sözəbaxan qoyun olmamaqda qələt eləmişəm.
Sonra bizi buraxdılar və hərəyə tək-tək bizim davranışımızdan narazılıqlarını ifadə etdilər.
Küçədə saxlanılanları 40-50 nəfərdən ibarət insan toplusu gözləyirdi. Məlum oldu ki, insanlar bizim haqqımızda eşidən kimi bölmənin qarşısına gəliblər. Çoxları 4-5 saat orada olublar. Hətta improvizasiya olunmuş rok-konsert təşkil etdilər, çıxan hər kəsi isə gurultulu alqışlarla qarşılayırdılar. Bütün bu tanıdığım-tanımadığım-müxtəlif-eyni yaxşı insanlara təşəkkürlər! Nə qədər ki, biz birlikdəyik, bizim gələcəyimiz var.

R.О.