QAYÇI HAKİMİYYƏT RƏMZİ KİMİ

12 oktyabrda dövlət başçısı İlham Əliyev Heydər Əliyev prospektində Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin yeni inzibati binasının təməlqoyma mərasimində iştirak etdi. Hər zaman olduğu kimi, prezident qayçı ilə təchiz olunmuşdu və yığışanların gurultulu alqışları altında ənənəvi qırmızı lenti kəsilməsi ayinini yerinə yetirdi. Bir neçə gün əvvəl prezident Naxçıvanda qayçı ilə yaxşıca işlədi: orada qırmızı lentlərlə bələnmiş onlarla müxtəlif obyekt nə vaxtdır səbrsizliklə "açılış ayini" üçün dövlət başçısının təşrifinə müntəzir idi. Mahiyyətcə, təntənəli "açılış ayinləri" ali rəhbərliyin az qala başlıca işinə və qayğısına çevrilib: ölkənin istənilən nöqtəsində istənilən obyektin istismara verilməsi mütləq öncə prezidentin "kəsmə mərasimi" (qırmızı lent nəzərdə tutulur) ilə başlayır. Ölkə isə, hakimiyyətin özünün dediyi kimi, sürətlə inkişaf edir, abadlaşır, modernləşir və nəticə olaraq istifadəyə verilən obyektlərin sayı həndəsi silsilə ilə artır. Ona görə dövlət başçısı, əlbəttə, yorulmadan işləməlidir. Amma bu işin öhdəsindən gəlmək elə də asan deyil: axı prezident təkdir, müxtəlif yeni obyektlər isə (fəvvarələr, keçidlər, xəstəxanalar, körpülər, abidələr, idman qurğuları və s.) həddən artıq çoxdur və onlar bütün ölkəyə səpələnib. Bu səbəbdən bir çox hallarda dövlət başçısının bu və ya başqa regiona səfəri zamanı obyektləri topdan açmaq lazım gəlir. Elə hallar da olur ki, aylarla öz növbəsini gözləyən obyektlər faktik olaraq işləməyə başlayır. Amma onlar hələ istismara verilmiş sayılmır, sanki qeyri-leqal rejimdə işləyirlər - çünki onların rəsmi doğuluşu və leqal həyatı yalnız müqəddəs "lent kəsmə ayini"ndən sonra mümkündür. Bəli, günümüzün əcaib reallığı belədir.
Bəşəriyyətin rəngarəng tarixi ərzində hakimiyyət rəmzi kimi müxtəlif simvollar, atributlar, çeşidli obrazlar mövcud olub: hökmdar əsası, tac, çələng, gerb, bayraqlar, xələt, lülə şəklində kağız, taxt, orden, qılınc, at, şahin, günəş, olimp, sükan çarxı, üçbaşlı əsa, möhür və s. Hökmdarların özünü isə fəaliyyətləri və ya zamanın ruhuna uyğun olaraq əlində ya qılınc, ya qələm, ya əsa, ya ədalət tərəzisi, ya Quran (Bibliya), ya da Konstitusiya və s. tutarkən təsvir ediblər. Azərbaycan dünyada analoqu olmayan bir ölkə roluna daim iddialıdır və deyəsən, bu sahədə də orijinal olmaq istəyir. Axı hələ tarixdə heç vaxt qayçı ali hakimiyyət rəmzi və ya atributu olmayıb.

Zəfər Quliyev