Mükafatlar nə üçün sanksiya ərəfəsində açıqlandı?

PKK terror təşkilatı liderləriylə bağlı 12 milyon dollarlıq mükafatın sirlərinin Türkiyədə müzakirəsi davam edir. İqtidarın hərarətli dəstəkçisi Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının lideri Devlet Bahçeli "Halbuki, üç terrorçunun ünvan və koordinatlarını ən yaxşı ABŞ bilir. İstəsələr, bu caniləri əlləriylə qoyduqları kimi taparlar", - deyə açıq ittiham irəli sürdü.

Bahçeli ABŞ-ın məqsədinin "PKK-ya basqın edərək PYD-ni gücləndirmək olduğunu" iddia etdi ki, Vaşinqtonun qərarının elan edilməsindən sonra Türkiyənin siyasi dairələrində bu fikir ön plandadır. Bu halda başlarına böyük miqdarda mükafat qoyulan terrorçuların hazırkı yer-yurdlarına dair konkret məlumatların və heç olmasa, versiyaların hesaba qatılmadığı görünür.

Məsələyə bu prizmadan baxanda bunun bölgəni bir çox baxımdan maraqlandıran dərin strateji oyun olduğunu görmək mümkündür. Belə ki, başına 5 milyon dollar pul qoyulan Murat Karayılanın müəyyən periodlarla İrana keçib bir müddət sonra yenidən Kandilə qayıtdığına dair xəbərlər zaman-zaman gündəmdə yer tutur.

ABŞ-ın məlum qərarından əvvəl Karayılanın yenə İrana keçdiyinə dair məlumatlar var. Devlet Bahçeli "bu caniləri əlləriylə qoyduqları kimi taparlar" deyəndə bunu nəzərdə tuturmu? Bunu bilməsək də Karayılanın növbəti dəfə İrana keçməsindən ABŞ-ın xəbərdar olmasını təxmin etmək çətin deyil-Vaşinqtonun texnoloji və kəşfiyyat imkanlarının buna artıqlaması ilə çatdığı məlumdur. Demək ki, terror təşkilatının 3 lideriylə bağlı mükafatların İrana qarşı sanksiyaların başladığı günlərin ərəfəsində açıqlanmasının bir səbəbini bu nöqtədə axtarmaq lazımdır.

İllərdən bəri PKK-nın ölkədəki qolu PJAK terror təşkilatına qarşı amansız mübarizə aparan İranın təşkilatın Kandildəki əsas liderinin öz torpaqlarına girib-çıxmasına və sanksiyaların açıqlanması ərəfəsində yenə o tərəfə keçməsinə Tehran necə və nə üçün icazə verir?

PKK terror təşkilatının müxtəlif ölkələr tərəfindən istifadə xronologiyasına baxanda Karayılanın zaman-zaman İrana gedib-qayıtmasını istəyən əsas aktyorun Rusiya olduğunu düşünmək mümkündür. Heç kimə sirr deyil ki, PKK terror təşkilatının pərdə arxasındakı qurucusu Kreml olub. Soyuq müharibədən sonra bir müddət sahibsiz qalan terror təşkilatına 1990-cı illərin ortalarından başlayaraq, Türkiyəyə qarşı istifadə etmək üçün Qərb ölkələri sahib çıxsa da Rusiyanın da heç vaxt bu kartı əlindən çıxarmadığını hamı bilir.

Bölgədən gələn məlumatlar son dövrdə bu dəstəyin silah-sursat baxımından yenidən gücləndiyini göstəməkdədir.Yəni, Karayılan və terror təşkilatının digər iki lideri ilə bağlı mükafat Suriyadakı PYD/YPG ilə yanaşı, Rusiyanın öz əlindəki kartı yenidən aktiv şəkildə oynaması ilə bağlıdır.

İrana tətbiq edilən sanksiyaların Rusiyanın bölgədəki ən mühüm müttəfiqinin gücünü zəiflədəcəyini və xüsusilə, Suriyadakı proseslərdən kənarlaşdıra biləcəyini Kreml çox yaxşı bilir.

Bölgədəki müttəfiqinin sıxışdırılması Suriyada Türkiyənin mövqeyinin güclənməsinə səbəb olacağına görə PKK kartının yenidən aktivləşdirilməsi bu işlərdə maraqlı ölkələr üçün mühüm vasitələrdən biridir.Terror təşkilatları üçün kimin əlində oyuncaq olmağın bir fərqi olmadığı kimi regiondakı kürdlərin 100 ildən bəri eyni məzmunlu planlara alət edilməsi təəssüf doğurur. Öz gücüylə İranın Karayılanı himayə etməsi mümkün deyil, hələ sanksiyalardan sonra heç mümkün deyil.

Tədavüldə çox güclü aktyorun olduğuna şübhə yoxdur və Vaşinqton sanksiyaların başlaması ərəfəsində terrorçuların başına böyük miqdarda mükafatı həm də buna görə açıqladı.