“Sürtuklu müsəlmanları təkfirə qoyan bu. . . ”

Dəfələrlə yazdıq: makroiqtisadi göstəricilərdə qısa müddətli nisbi tarazlıq yaratmaq üçün  50 ilə 100 milyard dollar arasında isti pul tapmaması durumunda iqtidar partiyasının sədri və dövlət başçısı  seçki  təbliğatını: 1) Dini söyləmlər;  2) Müxalifətə  ağla gəlməyəcək təzyiq  mexanizmləri üzərində quracaq. Birinci metod uzun müddətdən bəri  tədavüldə olub bu məqsədlə  Dini İşlər İdarəsinin büdcəsi hər il qeyri-məhdud dərəcədə artırıldığı kimi, görünür, bu qədər dini məktəb, fakültə və universitet kifayət etmədiyinə görə, akademiya da yaradıldı. Din adamlarının keçən həftəki paradı bu mexanizmin  qüsursuz şəkildə işlədiyini göstərdi.

”Müxalifətin üzərindəki təzyiq nə vaxt səngidi ki, seçki təbliğatı dönəmində belə bir gözlənti olsun?” - deyə sual verəcəyəm ancaq bu təzyiqin dozası bundan əvvəlki təzyiqin dozasını ən az 5 dəfə keçdiyinə görə sual verməyin mənasızlığını anlayıb  vaz keçirəm.

Bundan sonrakı gəlişmələri əsla sürpriz kimi də qəbul  etməyəcəyəm -Türkiyə siyasəti bundan sonrakı 1 ildə başdan ayağa gərginlikdən qidalanacaq. Gərginliyin mənbəyi təkcə parlamentin salonları, mitinq meydanları deyil -məhkəmələrin siyasi mahiyyətli hökmləri də mənbələrdən biridir.

İqtidarı qeydsiz-şərtsiz dəstəkləyən media  özünə xas gərginlik yaratmaqda mahirləşib. Daxili işlər naziri  təkbaşına ən böyük  gərginlik  mənbələrindən biridir. Yumoristik üslubuna baxmayaraq, xəzinə və maliyyə naziri başqa bir gərginlik mənbəyidir. Mərkəzi Bankın faiz qərarı, Türkiyə Statistika Qurumunun hər ayın 3-də açıqladığı  inflyasiya rəqəmi gərginliyin başqa mənbələridir. . . Cümhuriyyət Xalq Partiyası İstanbul vilayət təşkilatının sədri Canan Kaftancıoğlunun Silivri həbsxanasına girib-çıxması iqtidarın məhkəmə qərarların icrasına müdaxiləsinin növbəti örnəyi  olsa da düz addım atıldığından şübhə duyulmamalıdır.

Türkiyə  1999-cu ildə 4 aylıq cəzasını çəkmək üçün həbsxanaya gedən Tayyip Erdoğan  örnəyini ikinci dəfə  yaşamaqdan indilik son anda qurtuldu. Deyəsən, yer kürəsindəki siyasət peşəsinin naturası belədir: dünyagörüşünə görə həbsə girən siyasətçilər  xalqın gözündə mütləq şəkildə rəğbət qazanırlar(yanılmıramsa, bir vaxtlar Azərbaycanda İlqar Məmmədova da cəmiyyətin münasibəti  belə olub); görünür, Kaftancıoğlunun bir neçə ay Silivri sakini olmasının nəticələrini əvvəlcədən gördülər ki, iyunun 1-də eyni aqibəti İstanbulun bələdiyyə sədri Ekrem İmamoğluna yaşatmaqdan vaz keçdilər (bunları böyük bir təəssüf içində yazdığımdan əmin ola  bilərsiniz-Türkiyə məhkəmələrinin bu qədər siyasiləşə biləcəyini heç vaxt ağlımdan keçirməmişdim).

Onsuz da inflyasiyanın təzyiqi altında kirşə kimi  gərilərək əsəbləri pozulmuş toplum siyasi gərginliklərdən bezərkən iqtidar partiyası sədri və dövlət başçısının 9 il əvvəlki Gezi nümayişlərində iştirak etmiş qadınları `sürtük` (fahişə)  deyə xarakterizə etməsi alovun üstünə benzinlə getmək oldu. Bu da kifayət etmədi və hal-hazırda Türkiyənin ən təcrübəli siyasətçisi və dövlət adamı olan cənab Erdoğan ana müxalifət liderinə çoxu ideoloji məzmunlu suallar verərək növbəti dəfə səhv etdi. Türkiyə toplumu bəlkə qurtuluş savaşından sonra ilk dəfə “Bu torpaqlar şəhid qanlarıyla sulanıb”- ədəbiyyatından təsirlənəcək və bu həssaslığını seçki qutularında əks etdirəcək durumda deyil.

Yox, toplumun bu məsələlərə qarşı həssaslığını tamamilə itirdiyindən bəhs etmirəm, toplum siyasətçilərdən, hər şeydən əvvəl, iqtisadi problemlərin həlli üçün dəqiq reseptlər gözləyir-bunu vurğulamaq istəyirəm.

Ana müxalifət  liderinin, çoxu iqtisadi mənafeyə dair 10 sualla topu iqtidar partiyası liderinin meydançasına göndərməsinin reytinqlərdəki əks-sədasını ictimai rəy sorğuları bir neçə gündən sonra müəyyənləşdirəcək. Siyasətin yay ayları bu qədər hərarətli başlayarkən gərginliyin bundan o tərəfə yüksəlməməsini arzu etməkdən başqa çarə qalmır. . .

Makroiqtisadi göstəricilərin əl-ayağının bir yerə yığıla bilinmədiyi ortamda İsveç və Finlandiyanın NATO üzvlüyünə qarşı hökumətin göstərdiyi inadın  ABŞ-ın  və NATO-nun səbrini haraya qədər test etməyə kifayət edəcəyi ən gec bu ayın sonundakı NATO  zirvə toplantısında məlum olacaq. İsveç və Finlandiyanın terrorçuları və separatçıları siyasi qılaflar altında himayə etməsinə Türkiyənin göstərdiyi reaksiyaya heç kim etiraz edə bilməz. Ancaq bu reaksiya geri dönülməz bir inada dönsə, Türkiyə -ABŞ - NATO münasibətləri bundan nə dərəcədə təsirlənəcək, münasibətlərin daha da soyuması halında Türkiyə ikinci dəfə `dəyərli tənhalığa` sövq edilə bilərmi? Gələn xəbərlər Vaşinqtonun güzəştə getmək niyyətində olmadığını göstərir. Çünki İsveç və Finlandiyanın üzvlüyünün Türkiyə tərəfindən əngəllənməsi halında Baltik ölkələrinin NATO-ya üzvlüyü də, bir növ, havadan asılı qalır, silsilə  tamamlanmır  və Rusiyanın öz qabığına həbs edilmə planı boşluğa düşür. Bütün bunları düşünməsi lazım olan  Ankara hansı güzəştləri əldə edərək İsveç və Finlandiyanın yolunu açacaq və ya hansı güzəştləri ala bilməməsi durumunda ABŞ və NATO ilə münasibətlərini yenidən gərginləşdirəcək? 

Bunu görmək üçün iyun ayının üçüncü on günlüyünün gəlməsini  gözləmək lazımdır. Gözləyərkən dövlət başçısının `sürtük` sözünü bir daha xatırlamalı olursan və ağlına Ələkbər Sabirin 

Sürtuklu müsəlmanları təkfirə qoyan bu

Döşdüklü müsəlmanları neylərdin ilahi?

misraları gəlir. Ağlına gəlincə  müqayisə aparmaqdan özünü  saxlaya bilmirsən:  

`Sürtük`mü, `sürtuk`mu?

Beynəlxalq təşkilata üzvlük qədər önəmli sualdır. . .