Azərbaycan rəhbərliyi dünya ilə yeni münaqişəyə səbəb olub

Yanvarın 5-də bloger, Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutunun (İRFS) sədri Mehman Hüseynovun aclıq aksiyasına başlamasının 10 günü tamam olur. O, 14 saylı cəzaçəkmə məntəqəsindən İstintaq Təcridxanasına həkim nəzarətinə köçürülüb. Mehman birinci cinayət ittihamı ilə cəza çəkdiyi həbsxanadan azadlığa çıxmadan hakimiyyətin ona qarşı ikinci cinayət işi açmaq niyyətinə etirazını nümayiş etdirmək üçün aclıq aksiyası keçirir. Hər iki cinayət işi hüquq müdafiəçiləri tərəfindən qanunsuz və blogeri siyasi mövqeyinə görə cəzalandırmaq məqsədi daşıyan iş adlandırılıb. Mehman hər iki münaqişədə təqsirini inkar edir.

Azərbaycanın aparıcı müxalifət partiyaları Mehmanın həbsini qanunsuz adlandıraraq, hakimiyyəti onu azad etməyə çağırıblar. Yanvarın 3-də əsasən Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının fəallarından ibarət olan bir qrup metronun "Neftçilər" stansiyası yaxınlığında etiraz aksiyası keçirib. Aksiya tezliklə polis tərəfindən dağıdılıb, iştirakçılar saxlanılıb, növbəti gün dörd qadın və bir kişi məhkəmə qaydasında cərimə edilib (300-400 manat), aralarında hadisəni işıqlandıran jurnalistlər də olan digər kişilər 21-22 günlük inzibati həbsə məhkum edilib.

Saxlanılanlar arasında vətəndaş fəalı və bloger, Mehman Hüseynov aclığa başladıqdan üç gün sonra metronun "28 May" stansiyası qarşısında təkbaşına etiraz piketi keçirən Fatimə Mövlanlı da var. Həmin vaxt o, qaçıb gizlənməyə müvəffəq olmuşdu.

Üç siyasətçi və vətəndaş fəalı Mehman Hüseynovla həmrəylik əlaməti olaraq aclıq keçirir. Yanvarın 3-də AXCP fəalı Tofiq Məmmədli Hüseynovla həmrəylik əlaməti olaraq aclığa başlayıb. Yanvarın 4-də Müsavat Partiyasının idarə heyətinin üzvü, keçmiş siyasi məhbus Tofiq Yaqublu və Siyasi Məhbusların Monitorinqi Mərkəzinin rəhbəri Elşən Həsənov aclığa qoşulub.

"M.Hüseynovun işi" beynəlxalq ictimaiyyətin reaksiyasına səbəb olub, gündən-günə beynəlxalq reaksiya güclənir.

Amerika senatoru Marko Rubio rəsmi Bakını blogeri dərhal azad etməyə çağırıb. "Azərbaycanlı bloger Mehman Hüseynov saxta ittihamla həbsdə saxlanılır. Hazırda o, başladığı aclıq aksiyası ilə əlaqədar kritik vəziyyətdədir. Azərbaycan hökuməti onu dərhal azad etməlidir", deyə senator Tvitterdəki bloqunda yazıb.

Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) Azərbaycanın monitorinqi üzrə həmməruzəçiləri, ser Rocer Geyl (Böyük Britaniya, Aİ) və Stefan Şennax (Avstriya, СОЦ) Azərbaycanlı bloger, korrupsiyaya qarşı mübarizə aparan İRFS sədri Mehman Hüseynova qarşı yeni ittihamların irəli sürülməsi ilə bağlı dərin narahatlıqlarını bildiriblər. "... bu yeni ittihamların açıq-aşkar siyasi motivli olduğunu və bizim siyasi məhbus hesab etdiyimiz məşhur hüquq müdafiəçisini daha çox susdurmaq üçün nəzərdə tutulduğunu ehtimal etmək üçün əsaslı səbəblər var", deyə həmməruzəçilər bildiriblər. "Bundan başqa, biz Mehman Hüseynovun acınacaqlı vəziyyətinə etiraz etməyin onun üçün əlçatan olan yeganə üsulu kimi aclıq elan etməsi faktından narahatıq. Azərbaycan hakimiyyətini mütləq prioritet kimi onun işinə baxmağa çağırırıq", deyə onlar qeyd ediblər.

"Mehman Hüseynovun azad edilməsinə bir neçə ay qalmış ona qarşı məhkəmə təqibinin gücləndirilməsi Azərbaycanda narazı səsləri susdurmaq istəyini əks etdirən qeyri-insani addımdır", deyə ABŞ jurnalistlərini və yazıçılarını birləşdirən PEN America-nın departament direktoru Karin Doyç Karlekar bildirib.

BMT-nin baş katibi Antonio Gutereşin ofisinə həbsdə olan blogerin işi barədə məlumat verilib. Baş katibə aclıq elan etmiş blogerin ağır vəziyyəti və hakimiyyətin onu saxta ittihamla yeni müddətə mühakimə etmək cəhdi haqqında məruzə edilib. Gutereşə blogerin xilas edilməsi və müdafiəsi üçün zəruri tədbirlər görmək təklif olunub. Bu barədə Turan Agentliyinə beynəlxalq hüquq müdafiə qurumlarındakı mənbələrdən bəlli olub.

Bundan əvvəl ATƏT-in mətbuat azadlığı üzrə nümayəndəsi Arlem Dezirə (Harlem Desir), Avropa Şurasının insan hüquqları üzrə komissarı Dunya Miyatoviçə (Dunja Mijatovic) və genişlənmə məsələləri üzrə Aİ komissarı Conass Hansa (Johannes Hahn) buna bənzər müraciətlər olunub. Qeyd edilən xadimlərə Azərbaycan hakimiyyəti qarşısında Mehman Hüseynovun təqibinin yolverilməz olması və ona qarşı uydurma ittihamların ləğv edilməsi məsələsini qaldırmaq təklif edilib.

Beynəlxalq xadimlərə Hüseynovun müdafiəsinə dəstək üçün müraciət edən Azərbaycanın müxalif REAL partiyasının lideri İlqar Məmmədov da Avropa Şurasında qərarların ləng qəbul edilməsindən gileylənib.

Gündən günə blogerin müdafiəsinə cəlb olunan beynəlxalq təşkilatların və siyasətçilərin sayı artır. Amma Mehmanın səhhəti də gündən-günə pisləşir. Həbsxana həkimlərinin səyləri və siyasi mühacirətdə olan qardaşının xahişi ilə o, quru aclıq rejimindən çıxarılıb, belə ki, orqanizmində qarşısıalınmaz, məhvedici dəyişikliklər əmələ gəlib, amma o, yeni ədalətsiz ittihamla barışmaq istəmədiyini bildirərək, aclığı davam etdirir.

Bazar ertəsi Azərbaycan hakimiyyəti beynəlxalq ictimaiyyətin yeni kəskin bəyanatlarını eşidəcək, blogerlə həmrəylik əlaməti olaraq digər fəallar da aclığa qoşula bilər. Blogerin həbsi davam etdirilərsə və onun başına pis bir şey gələrsə, ölkə növbəti dəfə Azərbaycanın yüksək vəzifəli məmurlarına qarşı sanksiyaların tətbiq edilməsi təhlükəsi ilə üzləşəcək. Hakimiyyətin öz-özünü saldığı vəziyyətdən çıxış yolu blogeri ikinci şübhəli və açıq-aşkar siyasi motivli cinayət ittihamı ilə ikinci müddət üçün həbsdə saxlamaq niyyətindən əl çəkməkdədir. Mehman aclığı dayandırsa və azadlığa çıxsa, onun yoldaşları da həmrəylik aksiyasını dayandırar, sanksiyalar təhlükəsi aradan qalxar.

Hakimiyyət hamıya məlum olan şeyləri - ölkədə qarşısıalınmaz korrupsiyanın hökm sürdüyünü ictimaiyyətə göstərən blogerin peşə fəaliyyətinə bu qədər qeyri-adekvat reaksiya verməsəydi, Azərbaycan üçün "Mehman Hüseynovun işi" və onunla bağlı problemlər olmaya da bilərdi. M.Hüseynov korrupsiyaya qarşı mübarizə ilə məşğul olurdu. Dövlətin xeyrinə ifşa imkanlarını genişləndirməkdə Mehmana kömək etmək yerinə, korrupsiya cinayətlərinə son qoyulmasının əleyhdarları videoblogerin təqibinə icazə verdi. Bu gün bunun nəticəsini görürük: beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən çoxsaylı ittihamlara yeni, indi də jurnalistin həbsinin və yeni təqibinin qanunsuz olduğu barədə ittihamlar əlavə olunur.

Mehman Hüseynov yüksək vəzifəli hökumət məmurlarının villalarını kameraya çəkərək və sosial şəbəkələrdə videofilmlər yerləşdirərək, onların korrupsiya əməllərini ifşa etdiyi videobloqları ilə Azərbaycanda məşhurlaşıb. Amma o, ilk dəfə 2017-ci ildə guya polisə böhtan atmaq ittihamı ilə həbs edilib. 2017-ci ilin martından Hüseynov məhkəmə tərəfindən verilmiş cəzanı çəkir, cəza müddəti 2019-cu ilin martında başa çatır. Amma 2018-ci il dekabrın 26-da ona qarşı yeni "həyat və sağlamlığa təhlükəli olan zor tətbiq etməklə hakimiyyət nümayəndəsinə müqavimət göstərmə" ittihamı irəli sürülüb. Bu ittihamla o, yeddi ilə qədər azadlıqdan məhrum edilə bilər. İttihamlar həbs cəzasının başa çatmasına iki ay qalmış və onun açıq şəkildə anasının 2018-ci ilin avqustunda xəstəxanada vəfat etməsində hakimiyyəti ittiham etməsindən sonra irəli sürülüb.