Dəyişən reallıqlar: Rusiya sülhməramlı kontingentin Azərbaycandan çıxarılmasına başlayır

Qarabağda yerləşən Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxarılma prosesi başlayıb.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi - Azərbaycan Prezidentinin Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev aprelin 17-də bildirib ki, Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycan ərazisindən vaxtından əvvəl çıxarılması barədə hər iki ölkənin ali rəhbərliyi qərar qəbul edib: "Artıq proses başlanılıb, Azərbaycan və Rusiya Müdafiə nazirlikləri həmin qərarın icrası ilə bağlı müvafiq tədbirləri həyata keçirirlər".

Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov da sülhməramlıların çıxarılması prosesi başladığını təsdiq edib.

2020-ci ilin üçtərəfli bəyanatına əsasən Rusiya sülhməralıları Qarabağa 5 il müddətinə yerləşdirilir. Müddət 2025-ci ilin noyabrında bitməli idi.

Milli Məclisin deputatı Elman Nəsirov Turana bildirib ki, Azərbaycan tərəfinin mövqeyi bəlli idi: "Bizim bu müddəti uzatmağa niyyətimiz yox idi, amma 5 illik müddətini gözləməli idik. Belə yanaşmalar da var idi ki, sülhməramlıların missiyası daha erkən bitəcək".

Onun sözlərinə görə, bu mövqeyi şərtləndirən amil o idi ki, sülhməramlıları Qarabağa gətirən səbəb artıq yoxdur. Onlar ona görə gəlmişdilər ki, Qarabağda yaşayan ermənilərin təhlükəsizliyini təmin etsinlər. Keçən ilin sentyabrın 19-da aparılan antiterror əməliyyatından sonra ermənilər Qarabağı könüllü tərk ediblər və artıq orada ermənilər yaşamır. Belə olan halda sülhməramlıların əsas missiyası aktuallığını itirib. Kreml rəhbərliyi yəqin ki, bu reallıqları ölçüb-biçib və qərara gəlib ki, sülhməramlıları burada saxlamağa mənası yoxdur".

Deputat qeyd edib ki, bəzən sülhməramlıların qalmasının süni əsaslar da tapılırdı: "Məsələn, Qarabağda tarixi xristian abidələrin qorunması kimi. Amma bu, arabanın beşinci təkərinə oxşayırdı və heç bir məna kəsb etmirdi. Azərbaycan dövləti multikulturaldır və tarixi abidələri göz bəbəyi kimi qoruyur".

E.Nəsirov hesab edir ki, bu hadisə Ermənistan-Azərbaycan sülh danışıqları prosesinə müsbət təsir edəcək: "Eyni zamanda bütün dünya artıq görəcək ki, Azərbaycan ərazisində artıq heç bir dövlətin hərbi qüvvəsi yoxdur. Bu, həm də Qoşulmama Hərəkatının üzvü kimi üzərimizə götürdüyümüz öhdəliyə tamamilə uyğundur".

Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı isə hesab edir ki, rəsmi açıqlamada bütün suallara aydınlıq gətirilməlidir: "Biz bilməliyik, sülhməramlılar tam olaraq çıxarılır, yoxsa bir hissəsi qalacaq? Başqa suallar da var".

Onun fikrincə, əsas məsələ burasındadır ki, Azərbaycan Rusiyanın yaxın müttəfiqidir: "Onun da hazırda həyata keçirdiyi siyasət anti-Qərb siyasətidir və hər şeyi edir ki, Qərb bu bölgəyə gəlməsin. Mən düşünürəm ki, Azərbaycan və Rusiya iqtidarları arasında müəyyən razılaşmalar var. Bu belə olmur ki, günün bir günü 2025-ci il gəlmədən əvvəl qərar verdilər ki, Qarabağdan gedirik. Bu, müəyyən razılaşmalardan keçir. Biz də bu razılaşmalar nədir, onu bilmirik".

Ekspert hesab edir ki, bunun fonunda Qərblə Azərbaycanın münasibətləri olduqca pisdir: "Fikirləşirəm ki, hər şey böyük müharibəyə doğru gedir və regionu ona sürükləyən Rusiyadır".